Eine Eine
1360
BLOG

Metodologia fantazji i wyobraźni kosmologicznej

Eine Eine Nauka Obserwuj temat Obserwuj notkę 76

Niedawno  opublikowałem  na  salonie 24  dwa  artykuły:

www.salon24.pl/u/autodafe/836060,teorie-fizyki-nie-empirycznie-wiarygodne   

www.salon24.pl/u/autodafe/832854,teoria-wszystkiego-czyli-Graal-fizyki-kwantowej

w  których  przedstawiłem  sytuację  w metodologii  fizyki, polegajacą  na  rezygnacji  z  eksperymentalnego  potwierdzenia  formułowanych  teorii.Takie  stanowisko metodologiczne popierane  przez znanych  fizyków,spotkało  się  z negatywną   reakcją  innych-równie  sławnych  -fizyków  i  rozwinęła  się  dyskusja.

Metodologia fizyki[równoległa  nazwa: filozofia  fizyki] nie  tylko wpływa na rozwój  fizyki ,ale   także  zmienia  się  w zależności od  tego  rozwoju.Jednak  dyskusja ,jakiej   jesteśmy świadkami  aktualnie,przybrała postać niepokojacą.Oto dlaczego.

      17 stycznia  br.  astrofizyk  i  kosmolog Sean   Caroll  wystąpił  z obszernym  tekstem[1],  dostępnym  w arXiv.,a  będącym  w istocie  propozycją pseudo-metodologii  fizyki, z jednioczesnym  zakwestionowaniem  wartości  i  przydatności  zasad  metodologii  nauk  przyrodniczych autorstwa    Karla Poppera.

Sean  Caroll  pracuje  w California Institute of Technology{"Kaltech"]w  dziedzinach: kosmologii,  kwantowej teorii pola  i teorii  grawitacji.W kosmologii,  Sean Caroll zajmuje się wszechświatem  "poza-obserwacyjnym" tworząc fizykę:  wiecznej   inflacji,ciemnej  materii,ciemnej  energii ,  nadświetlnej  dynamiki  n-wymiarowej  przestrzeni  i  zmodyfikowanej  ogólnej  teorii  względności  działającej  w matematycznym   modelu multiverse.

Sean Carroll 2017.jpg

foto:wikipedia(eng.)

Pretekstem dla  Carolla,  do  napisania tego  tekstu,który  jest  przedmiotem mojej  anazlizy, była-jak  sam  wyznaje- nieznośna  dla   niego[z racji  swojej  fałszywości] ,   powszechna opinia  środowisk  naukowych o  tym,że   modele  kosmologiczne   zawierające teorię  wieloświata{multiverse} są   conajmniej  kontrowersyjne[a  dokładnie:  nie  powinny  być  nazywane  naukowymi]  poniewaz mówią o  zjawiskach  i  prawach   nieobserwowalnych.

W odpowiedzi na  tę  opinię, Sean Caroll wystąpił  z twierdzeniem,że  kosmologia w swym rozwoju,  dotarła  do  obszarów  przestrzeni niedostępnych  obserwacji  nie  z  przyczyn  technicznych[rozdzielczość  teleskopów i  detektorów] ,lecz  z  powodu  struktury czasoprzestrzeni. Jedynym  opratorem  /narzędziem poznania  w kosmologii jest -jego  zdaniem  -   wyobraźnia i  matematyka.

"Nawet jeśli wieloświat sam w sobie jest nieobserwowalny, jego istnienie może zmienić sposób, w jaki możemy obserwować  nasz  wszechświat ."

Tak oto (w dużym skrócie)  wielooświat jest największym wyzwaniem, jakie stawia perspektywa jego  teorii: nie to, że teoria jest nienaukowa, lub że nie można jej ocenić na podstawie obserwacyjnej,  nie.Ona jest nie do przyjęcia  w  sensie psychologii naszej  egzystencji - ta  egzystencja traci sens  w  perspektywie idei  wieloświata.  "  

Dodam  od siebie  ,że hipoteza multiverse  opiera się  na  trzech  innych  hipotezach:  istnienia  czarnych dziur,tuneli czasoprzestrzennych(mostówEinsteina-Rosena) i Big  Bangu. W przypadku falsyfikacji  tych  hipotez ,teoria  multiverse  wyląduje  na śmietniku.Nie widzę oznak,  by  Caroll taką  perspektywą  specjalnie  się  przejmował.Przeciwnie,zupełnie  swobodnie  powiększa  ten  zbiór   hipotez  o  dwie  następne :  hipotezę wiecznej  inflacji  oraz  teorię  strun.

Wieczną  inflację,znaną w  kosmologii  kwantowej,  jako  "fałszywą próżnią wiecznej inflacji" [2-3-4].   Caroll uważa   za  praktyczną  realizację   idei wieloświata.Pisze:    

"Według tego  scenariusza, bąbelki konfiguracji o niższej energii pojawiają się poprzez kwantowe tunelowanie w obrębie lokalnej  przestrzeni  objętej  inflacją z prędkością ponad-świetlną i  po  pewnym  czasie przestrzeń  ta może zawierać w sobie odrębne "wszechświaty" z potencjalnie różnymi lokalnymi prawami fizyki.

Rozkład pęcherzyków zależy od szczegółów fizyki przy wysokich energiach, co  do  których obecnie nie mamy żadnych pomysłów. Ale możemy sparametryzować naszą niewiedzę  określając szybkość zarodkowania takich pęcherzyków i gęstość energii w nich,na podstawie obserwowanej    anizotropii kosmicznego tła mikrofalowego, pozostałości po innych pęcherzykach."

Jeśli  przyjrzymy  szczegółom  idei  wieloświata  w pracach  Carolla,   to  zobaczymy ,że  w  większości   nie mają  one żadnego odniesienia  do obserwacji, lub eksperymentu. 

Jest  więc  zrozumiała  próba  Carolla,  konstrukcji  własnej  metodologii  fizyki,której głowne  tezy  umieścił  w recenzowanej  pracy,zwieńczona krytyką  metodologii  Karla  Poppera.Oto  kilkanascie  stosownych cytatów"

 "Wszechświat wydaje się większy niż część, którą widzimy. Jest  więc naturalne dla naukowców zastanawiać się, czym jest wszechświat poza naszą obserwowalną częścią."

 "...Przeciwnicy orzekają  :sama idea nieobserwowalnego multiwersu nie powinno się w ogóle liczyć jako nauka,...W tym samym czasie, zwolennicy multiverse  argumentują ..., że kosmologia wieloświata jest zdecydowanie częścią nauki, reprezentuje nowy rodzaj nauki."

" Modele Multiverse są naukowe w całkowicie konwencjonalnym sensie; opisują określone sytuacje fizyczne i ostatecznie Ocenia się ich zdolność do dostarczenia wyjaśnienia dla zebranych danych."

"Falsyfikowalność powstaje jako odpowiedź na "problem demarkacji" - czym jest nauka i co nie jest nauka? "

"Wieloświat jest przykładem teorii, która mówi coś konkretnego ..., ale w taki sposób, że taka prognoza nie może być  bezpośrednio testowana teraz, lub w dowolnym momencie w przyszłości."

"Mówiąc szerzej, falsyfikowalność nie działa tak naprawdę jako rozwiązanie problemu demarkacji,...... większość odkryć naukowych ma bardziej niejednoznaczny wpływ i  znaczenie, zwłaszcza na początku.Nauka trwa poprzez ciągły dialog między teorią a eksperymentem, szukając najlepszego możliwego  zrozumienie, a nie poprzez  czyste wycinanie sfałszowanych teorii jedna po drugiej. "

"Podczas gdy filozofowie nauki już dawno przeszli obok falsyfikowalności jako prostym rozwiązaniu problemu demarkacji; wielu naukowców wykorzystało tę  tezę aż do  twierdzenia, że falsyfikowalność jest  centralną częścią definicji nauki." 

"W końcu "to, co liczy się jako nauka", jest mniej ważne niż to, w jaki sposób nauka jest wykonywana." 

 "Zamiast po prostu wskazując, że multiwersu nie da się bezpośrednio zaobserwować (przynajmniej dla niektórych parametrów wartości) i dlatego nie można ich zafałszować scenariusz wieloświatowy może dostarczyć najlepszego wyjaśnienia dla danych, które obserwujemy,"

"Hipoteza wieloświata est  ideą o naturze, która może być prawdziwa lub fałszywa i do której możemy przypisać pewne wcześniejsze prawdopodobieństwo, które jest aktualizowane w miarę pojawiania się nowych informacji."

"Ale prawdą jest, że na nasze referencje w teoriach naukowych mają wpływ inne rzeczy jako gromadzenie nowych danych poprzez obserwację i eksperyment. "

"Najlepszym powodem do zaklasyfikowania wieloświata jako prostej teorii naukowej jest to, że nie mamy żadnego wyboru. Dotyczy to każdej hipotezy spełniającej dwa kryteria:

• To może być prawda.

• Czy to prawda, czy fałsz?

"W teorii multiwersu nigdy nie powinno być dokładnie 0 lub 1.Indywidualni naukowcy  mogą  mieć  różne predylekcje do realizacji różnych podejść teoretycznych, co jest znakiem zdrowia wspólnoty naukowej."

" Wszechświat poza tym, co widzimy,  może  charakteryzować się heterogenicznym zbiorem regionów o różnych lokalnych uwarunkowaniach. Ponieważ bezpośrednie  obserwacje nie mogą ujawnić, co się dzieje, oba  człony alternatywy są jednakowo "naukowe".

Gdybym miał lapidarnie określić propozycję  metodologii  fizyki  autorstwa  Seana  Carolla, użyłbym  kategorii: rozcieńczona  lub  rozmazana metodologia  fizyki.

Caroll  podąża ścieżką wytyczoną przez Richarda Dawida. Jest to raczej socjologia, lub psychologia twórczości naukowej w dziedzinie fizyki.Badany i  oceniany jest  w niej badacz, a nie metody  badań,  oraz  ich  wyniki i  zastosowania..

Dlatego  Caroll boi się rozgraniczeń i  jednoznaczności,ostrych kryterów  i  demarkacji ,a  lubi  rozcieńczać,rozmazywać  i zmiękczać.Trudno wymagać  od niego, by  zachowywał się inaczej np.,by  przystał  z   ochotą  na ucinanie  gałęzi  drzewa,  na której  siedzi. 


 Literatura

[1] S Caroll,Beyond Falsifiability: Normal Science in a Multiverse, arXiv:1801.05016v1 [physics.hist-ph]

[2] A. Vilenkin , “The birth of inflationary universes,” Phys. Rev. D 27, 2848–55.1983

[3] A. H. Guth , “Eternal inflation and its implications,” J. Phys. A 40, 6811,2007

[4]M. Kleban , “Cosmic Bubble Collisions,” Class. Quant. Grav. 28, 204008;[arXiv:1107.2593 [astro-ph.CO]],2011

Eine
O mnie Eine

No modern scientist comes close to Einstein's moral as well as scientific stature (John Horgan)

Nowości od blogera

Komentarze

Inne tematy w dziale Technologie