Instytucja kurierska ma tradycje sięgające czasów, w których powstawała organizacja silnego państwa. Początkowo przywilejem władcy ustanowiono reguły przesyłania wiadomości między władcą a podległymi mu ośrodkami. Na podobnej zasadzie wykształciły się jednostki łączności na potrzeby kupieckie i w miarę rozwoju powstawały wyspecjalizowane struktury zajmujące się transportem przesyłek między kooperującymi przedsiębiorstwami.
W miarę upływu czasu powstał system transportu przesyłek kurierskich dostępny dla ogółu obywateli.
W połowie XIX wieku do transportu przesyłek kurierskich tabor konny został uzupełniony o możliwość transportu kolejowego. Z chwilą odzyskania niepodległości, w roku 1919 usługi pocztowe zostały uznane za zadanie państwowe. W dziesięć lat później zostało utworzone przedsiębiorstwo "Polska Poczta, telegraf i Telefon". Mocą unormowań prawnych było to jedyne przedsiębiorstwo uprawnione do przewozu przesyłek pocztowych oraz realizacji połączeń z wykorzystaniem telefonu oraz telegrafu.
Kurier Poczty Polskiej na polskim motocyklu "Sokół", https://pl.wikipedia.org/wiki/Poczta_Polska
Od roku 1991 dotychczasowe przedsiębiorstwo państwowe stało się spółką kapitałową.
Poczta Polska jako przedsiębiorstwo państwowe miała wiele osiągnięć. Jednym z nich jest niewątpliwie filatelistyka. Znaczki pocztowe stosowane jako znaki opłaty pocztowej w oderwaniu od docelowego użycia, stały się przedmiotem wielu kolekcji tematycznych. Filateliści prześcigali się w pozyskaniu znaczków pocztowych lokując tam ogromne kwoty. To z kolei utworzyło ogromny kapitał finansowy - bowiem znaczki z kolekcji z reguły nie były wykorzystywane jako znak opłaty za usługę pocztową.
Te znaczki są wydawane w specjalnych blokach i cała taka płachta jest bardzo cennym eksponatem. Patrząc przez ilość takich arkuszy wykupywanych przez kolekcjonerów trudno sobie wyobrazić, jak wielki potencjał finansowy nie został skonsumowany.
Innym działaniem Poczty Polskiej jest prowadzenie prenumeraty. Przed rokiem 1980 wiele bardzo poczytnych czasopism było wykupywanych w drodze prenumeraty dokonywanej tylko raz w roku, jesienią. Przywilej kontynuowania prenumeraty ulubionego czasopisma zazwyczaj był ograniczony tylko dla tych, którzy już wcześniej korzystali z tej drogi zakupu. Bardzo często szczególnie popularne czasopisma nie były dostępne w sprzedaży z uwagi na limity wydawnicze.
Atrybuty Poczty Polskiej, https://pl.wikipedia.org/wiki/Poczta_Polska
Poczta Polska posiadała również monopol na usługi telegraficzne. Telegraf był urządzeniem wykorzystującym alfabet Morse'a. Był to system sygnałów elektrycznych - dłuższych i krótszych - rozpoznawanych wprawnym uchem telegrafistów. Dalekopisy były urządzeniami przekształcającymi alfabet (podobnie, jak klawiatura komputera) na znaki elektryczne po stronie nadawcy i na znaki alfanumeryczne po stronie odbiorcy.
Treść informacji była drukowana na wąskim pasku papieru a te paseczki naklejano na większą kartkę. Tak skonstruowany "telegram" specjalnie delegowany kurier dostarczał do odbiorcy już środkami komunikacji - rowerem lub motocyklem. Był to wtedy wyjątkowo szybki system komunikacji, ponieważ po przyjęciu treści telegramu przez pracownika w okienku przyjmującym był on nadawany niezwłocznie do placówki odbierającej ten telegram, po wydrukowaniu niezwłocznie dostarczany na adres odbiorcy.
Pocztę Polską pamiętamy także z usług telefonicznych. Dawne systemy centrali telefonicznych miały ograniczone pojemności liczby abonentów a szafy modułowe wymagały odpowiednio przystosowanych pomieszczeń. Połączenie kablowe centrali telefonicznej z abonentem trzeba było wykonać. Wiązało się to z przekopywaniem istniejącej substancji mieszkaniowej - co było kosztowną inwestycją oraz doprowadzeniem kabla telefonicznego do abonenta - już wewnątrz budynku. Pewną możliwością rozszerzenia sieci abonenckiej było budowanie kompleksowe linii telefonicznych przy nowo wznoszonych budynkach. O ile było to możliwe technicznie, to problemem była przepustowość już istniejących kabli telefonicznych... Dopiero wprowadzenie światłowodów na początku lat 90. XX w. w pewnym sensie pozwoliło na pokonanie bariery przepustowości. Ale założenie nowej sieci kablowej łączącej wsie z centralą telefoniczną wymagało pospolitego ruszenia.
Powszechny rozwój urządzeń telekomunikacyjnych spowodował wyłączenie z monopolu Poczty Polskiej usług telegraficznych oraz telefonii. Powstały nowe przedsiębiorstwa realizujące te połączenia. Poczta Polska wkrótce utraciła też monopol na wyłączność usług pocztowych.
Pamiętam, kiedy w latach 80. XX w. wnętrza placówek pocztowych były modernizowane. Stworzono bardzo ładne wnętrza, utworzono liczne stanowiska kasowe, ale wkrótce całą tę inwestycję pożarł system niemożności - zabrakło pracowników do pracy w okienkach pocztowych a odbiór przesyłki w urzędzie pocztowym wiąże się z bardzo długim oczekiwaniem w kolejce...
Listonosz Poczty Polskiej, https://pl.wikipedia.org/wiki/Poczta_Polska
Mimo, że odarto Pocztę Polską z obsługi klientów telekomunikacyjnych, ta nie radzi sobie z ogromną masą przesyłek nadawanych przez liczne przedsiębiorstwa oferujące swoje produkty za pośrednictwem internetu. Kilka zagranicznych podmiotów wypełniło polski rynek usługami na poziomie daleko wyższym, niż nasza rodzima Poczta Polska. Tu nadanie przesyłki wiąże się z wizytą w placówce pocztowej i długim oczekiwaniem w kolejce nie wykluczając kilkukrotnego przepisywania świstka przewozowego.
Konkurencja jest szybsza. Drogą elektroniczną "wchodzi się" na witrynę operatora, z własnego komputera wypełnia list przewozowy i drogą elektroniczną dokonuje przekazania kwoty należnej za wykonanie usługi. Ceny nie są wygórowane a szybkość tranzytu jest ogromna.
Co ciekawe, samo nadanie przesyłki nie stanowi problemu. Sieć automatycznych skrzynek sterowanych za pomocą kodu cyfrowego upraszcza przekazanie przesyłki przewoźnikowi. Witryny usługodawcy pozwalają na śledzenie przesyłki i w czasie do 24 godzin od chwili nadania znajduje się ona w zasięgu odbiorcy bez względu na odległość.
Automat bezobsługowy pozwala na odebranie przesyłki w dowolnej porze od chwili dostarczenia jej do punktu docelowego. nie trzeba pamiętać o zabraniu ze sobą dowodu osobistego a system monitoringu w miarę skutecznie odstrasza potencjalnych amatorów cudzej własności od nieuprawnionego przejęcia.
A co w tej sytuacji robi nasza Poczta Polska ?
No cóż, placówki pocztowe obsługuje coraz mniejsza liczba osób. Poczta Polska nie korzysta z zakupu licencji na obsługę automatyczną. Sieć skrzynek pocztowych w klatkach schodowych ogranicza możliwość dostarczenia przesyłek większych lub wymagających poświadczenia odbioru...
Współczesny tabor Poczty Polskiej, https://pl.wikipedia.org/wiki/Poczta_Polska
W urzędach pocztowych obsługę klientów poczty realizuje zaledwie kilka osób, co stanowi około 1/3 istniejących okienek pocztowych a rozszerzenie oferty placówki na artykuły handlowe jest bardziej rozproszeniem kapitału obrotowego zamrożonego w towar wątpliwej przydatności petenta, który przyszedł odebrać przesyłkę sądową...
W sytuacji oferty podmiotów konkurujących Poczta Polska widzi mi się jako przedsiębiorstwo upadłe, przedsiębiorstwo zwijające się i ustępujące pola kapitałowi zagranicznemu...
Cóż, wolność gospodarcza nie zawsze idzie w parze z patriotyzmem gospodarczym, ale tego nie wystarczy do utrzymania się na rynku...
Komentarze