Nieefektywna, niespójna, uznaniowna - tak kontrolerzy NIK oceniają politykę państwa w zakresie poszukiwania i rozpoznawania złóż miedzi i węglowodorów, w tym gazu łupkowego w latach 2008-2016.
Najwyższa Izba Kontroli negatywnie ocenia działalność kolejnych ministrów środowiska w zakresie udzielania koncesji na poszukiwanie i rozpoznawanie złóż miedzi i węglowodorów, w tym gazu łupkowego - głosi raport NIK. Kontrola objęła lata 2008-2016 (miedź) i 2013-2016 (węglowodory).
Izba podkreśla, że zasobność złóż miedzi (w Polsce szacowane są na 28 mln ton) ma znaczenie dla niemal każdej gałęzi gospodarki i wielu obszarów życia codziennego. Z kolei poszukiwanie i pozyskiwanie z własnych źródeł ropy naftowej czy gazu ziemnego, w tym także gazu ze złóż niekonwencjonalnych, w szczególności gazu łupkowego, ma ogromne znaczenie dla zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego.
"Polska nie określiła i nie prowadziła spójnej polityki koncesyjnej w zakresie poszukiwania i rozpoznawania złóż miedzi i węglowodorów, w tym gazu łupkowego. Kolejnych koncesji udzielano w sposób dalece nieefektywny, z opóźnieniami i nadmierną uznaniowością. W efekcie nadal nie ma m.in. wiarygodnych danych dotyczących potencjału złóż gazu łupkowego, co utrudnia prowadzenie realistycznej polityki surowcowej i nie jest bez znaczenia dla perspektywy zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego kraju" - oceniają kontrolerzy NIK.
Działania zmierzające do oszacowania krajowych zasobów gazu łupkowego w Polsce okazały się nieefektywne. "Wciąż brak jest ich ostatecznych i zatwierdzonych wyników, które mogłyby stać się podstawą do prowadzenia realistycznej polityki surowcowej i gospodarczej. Ministerstwo Środowiska nie określiło i nie prowadziło spójnej polityki koncesyjnej. Nie została ona również zawarta w żadnym sformalizowanym dokumencie, który obejmowałby działalność w zakresie poszukiwania, rozpoznawania oraz wydobywania złóż miedzi oraz węglowodorów, w tym gazu łupkowego" - czytamy w raporcie.
Przygotowany w 2015 r. raport Państwowego Instytutu Geologicznego - Państwowego Instytutu Badawczego o zasobach gazu łupkowego nie został zatwierdzony przez Głównego Geologa Kraju, ponieważ - w jego ocenie - był oparty na niewystarczającej liczbie odwiertów. "Brak rzetelnej informacji nt. zasobów gazu łupkowego utrudnia udostępnianie kolejnych obszarów koncesyjnych potencjalnym przedsiębiorcom" - zauważają kontrolerzy.
Polityka koncesyjna państwa nie została ujęta w żadnym sformalizowanym dokumencie, co może zwiększać także ryzyko inwestycyjne i działać odstraszająco. "Ustalenia kontroli wskazują, że postępowania administracyjne w sprawie udzielania, zmiany bądź wygaśnięcia koncesji resort prowadził z naruszeniem m.in. Kodeksu postępowania administracyjnego oraz prawa geologicznego i górniczego. Wadliwie ustalone procedury lub ich brak, brak zasad monitorowania warunków, jakie przedsiębiorcy mieli obowiązek spełniać, oraz brak kontroli realizacji zobowiązań koncesyjnych zwiększały ryzyko wystąpienia korupcji" - napisano w raporcie. W ocenie Izby, należałoby opracować długoterminową strategię działań państwa w tym sektorze, by zwiększyć pewność działania podmiotów gospodarczych i zachęcać je do aktywnego inwestowania.
Izba zwraca uwagę, że o ile obszary wydobycia miedzi nie zmieniły się znacznie w kontrolowanym okresie, to radykalnemu zmniejszeniu uległ obszar objęty koncesjami na poszukiwanie gazu łupkowego. Resort środowiska nie zabezpieczył w wystarczający sposób cywilnoprawnych interesów Skarbu Państwa w umowach o ustanowienie użytkowania górniczego w celu poszukiwania i rozpoznawania złóż ropy naftowej i gazu ziemnego oraz złóż miedzi. Ministerstwo nie było też przygotowane organizacyjnie na zwiększony napływ wniosków o przyznanie koncesji. Niedobory kadrowe we właściwym departamencie sięgały 30 proc. stanu zatrudnienia.
Nie zrealizowano wniosków NIK z kntroli "Poszukiwanie, wydobywanie i zagospodarowanie gazu łupkowego" (2012/2013); ich których realizacja mogła przyśpieszyć oszacowanie w skali kraju zasobów gazu niekonwencjonalnego i wypracowanie koncepcji dalszego udostępniania obszarów koncesyjnych.
Głównym terenem występowania i eksploatacji złóż miedzi w Polsce są tereny w okolicach Lubina, Polkowic, Sieroszowic i Głogowa. Działalność na tym obszarze koncesyjnym prowadzi KGHM Polska Miedź S.A. w Lubinie. Zainteresowanie przedsiębiorców wzbudza również położone w województwie lubuskim, jeszcze nie w pełni rozpoznane złoże Bytom Odrzański.
Główne obszary występowania złóż gazu łupkowego w Polsce znajdują się na Lubelszczyźnie, Mazowszu, Podlasiu oraz Pomorzu. Do potencjalnego obszaru poszukiwań gazu łupkowego zalicza się także zachodnią część kraju, w tym województwa wielkopolskie, opolskie i dolnośląskie.
źródło: PAP
BG
© Artykuł jest chroniony prawem autorskim. Wykorzystanie tylko pod warunkiem podania linkującego źródła.
