Forum Żydów Polskich Forum Żydów Polskich
6785
BLOG

Różne oblicza kolaboracji. Europa 1939-1945

Forum Żydów Polskich Forum Żydów Polskich Historia Obserwuj temat Obserwuj notkę 193


Wiem, że o tym wszystkim, o czym piszę poniżej, to w zasadzie wszyscy wiemy.

Ale tak na wszelki wypadek, gdyby pojawił się jakiś nowy, niezorientowany czytelnik/uczestnik Forum Żydów Polskich, albo wpadł na chwilę jakiś amerykański dziennikarz, to przygotowałem taką ściągawkę na poziomie szkoły średniej.

20 stycznia 1942 roku na konferencji w Wannsee 15 osób (cywili i wojskowych), m.in. Adolf Eichmann, Reinhard Heydrich, w 90 minut zadecydowało o losie milionów Żydów. 

Kolaborujące rządy europejskich państw w zdecydowany sposób wpisały się w plany Niemców dotyczące eksterminacji Żydów. 

Słowacja 

Rząd Vojtecha Tuki jeszcze przed konferencją w Wannsee podpisał z niemieckim ambasadorem porozumienie umożliwiające deportację tamtejszych Żydów na terytorium III Rzeszy. Po konferencji Berlin wystosował pod adresem Bratysławy prośbę o wysłanie dodatkowych robotników do pracy w niemieckich fabrykach. Słowacy dostrzegli w tym okazję pozbycia się Żydów i stwierdzili, że mogą dostarczyć 20 tysięcy „bezproduktywnych” Żydów. 

Przez następne kilka tygodni trwały rozmowy dotyczące strony logistycznej całego przedsięwzięcia. Ostatecznie stanęło na tym, że władze w Bratysławie zgodziły się zapłacić Niemcom po 500 marek za każdego wysłanego do Generalnego Gubernatorstwa Żyda. 

Rząd Słowacki gotów był zatem ponieść koszty, celem pozbycia się Żydów.

Łącznie, w trwającej do października 1942 roku operacji „David”, w 57 transportach wywieziono do niemieckich obozów zagłady na terenie okupowanej Polski 57 792 słowackich Żydów.

Z tego prawie 7 tysięcy stanowiły dzieci poniżej 10 roku życia, które niemal natychmiast po dotarciu na miejsce zostały zagazowane.  

Łącznie w trakcie prezydentury ks. Jozefa Tisy życie straciło ponad 80% słowackich Żydów. Był to najwyższy odsetek wśród wszystkich państw kolaborujących z III Rzeszą.

image

Prezydent Słowacji Jozef Tiso i Adolf Hitler 

Francja 

W tym samym czasie we Francji rząd Vichy wychodząc naprzeciw oczekiwaniom Niemców a nawet przekraczając te oczekiwania, 16 lipca 1942 roku organizuje obławę Vel d'Hiv czyli największe masowe aresztowanie francuskich Żydów podczas II wojny światowej. Francuska policja schwytała 13 tysięcy osób z Paryża i okolic, w tym 4 tysiące dzieci. Spośród ofiar tej łapanki Holokaust przeżyło... 25 osób. 

Oprócz francuskiej policji w akcji wzięło również udział około 3400 ochotników z faszystowskich organizacji Jacques'a Doriota.

„Jestem antysemitą dłużej niż pan. W tych sprawach mógłbym być pańskim ojcem”. Tymi słowami francuski podsekretarz stanu odpowiedzialny za sprawy żydowskie, Xavier Vallat, pouczał zbył mało gorliwego… oficera SS.

Wg historyka Laurence Reesa, francuskie władze prześladowały Żydów z własnej inicjatywy, a nie dlatego, że im kazano. W wyłapywaniu Żydów brała udział wyłącznie policja francuska.

image

Marszałek Philippe Petain i Adolf Hitler 


W deportacjach Żydów pomagały Niemcom kolaboracyjne władze w Rumunii, na Litwie, na Węgrzech, białoruskie i ukraińskie oddziały militarne

Na Węgrzech z Niemcami współpracował przede wszystkim ruch strzałokrzyżowców kierowany przez Ferenca Szalasi.

W Rumunii wsparcie dla nazistów deklarował ruch Żelaznej Gwardii. 

W Chorwacji wyznawcami ideologii nazistowskiej stali się ustasze kierowani przez Ante Pavelicia, odpowiedzialni za czystki etniczne oraz ludobójstwo. 

W Jugosławii kolaboracji dopuścił się marionetkowy gabinet gen. Milana Nedicia, a w Grecji rząd junty wojskowej kierowany przez Ioannisa Rallisa. 

Na ziemiach ukraińskich powszechne wsparcie dla nazistów głosiły grupy związane z Organizacją Ukraińskich Nacjonalistów (OUN). 

W krajach bałtyckich kolaborowały rządy kierowane przez Petrasa Kubiliunasa (Litwa), Oskara Dankersa (Łotwa), Hjalmara Mäe (Estonia). 

W Holandii i Belgii nie powstały kolaborujące rządy. Na potępienie zasługuje natomiast fakt kolaboracji belgijskiej partii Vlaamsch Nationaal Verbond Stafa de Clerqa oraz organizacji Christus Rex nazisty Leona Degrelle. W Holandii z Niemcami blisko współpracowała Nationaal-Socialistische Beweging kierowana przez Antona Musserta oraz Rosta van Tonningena. 

O pełnej kolaboracji można mówić w przypadku tzw. norweskiego rządu narodowego z Vidkunem Quislingiem na czele oraz norweskiej partii o nazistowskich konotacjach Nasjonal Samling


Polska

Na okupowanych ziemiach polskich Niemcy zainstalowali własną administrację. Plany utworzenia marionetkowego państwa spełzły na niczym wobec oporu polskich elit i powszechnego sprzeciwu względem kolaboracji. Polskie władze na uchodźstwie nie godziły się na żadne formy współpracy z okupantem. Podejmowały natomiast działania mające na celu ratowanie własnych obywateli, w tym narodowości żydowskiej. Poniżej dwa z wielu przykładów takich działań, które stanowią powód do dumy: 

Po konferencji i nasileniu eksterminacji Żydów następuje intensyfikacja działań tzw. ,,grupy berneńskiej'' w skład której wchodzili:

*Aleksander Ładoś (1891–1963), polski poseł w Bernie w latach 1940–1945

*Abraham Silberschein (1881–1951), adwokat, działacz syjonistyczny, przedwojenny poseł na Sejm RP, twórca komitetu ratunkowego RELICO

*Konstanty Rokicki (1899–1958), polski konsul w Bernie w latach 1939–1945

*Chaim Eiss (1876–1943), urodzony w Ustrzykach Dolnych kupiec, działacz Agudat Israel z Zurychu

*Stefan Ryniewicz (1903–1987), radca poselstwa RP w latach 1938–1945, zastępca posła Ładosia

*Juliusz Kühl (1913–1985), attaché polskiego poselstwa, ekspert ds. kontaktów z organizacjami żydowskimi.

Wcześniejsze jednostkowe podrabianie dokumentów w ambasadzie polskiej w Szwajcarii przekształca się w seryjne fałszowanie paszportów, które mogło uchronić od śmierci nawet kilka tysięcy Żydów. Wszelkie działania Aleksandra Ładosia, jednej z centralnych postaci Grupy Berneńskiej, w tym zakresie, były podejmowane w imieniu państwa polskiego oraz polskiego rządu na uchodźstwie. 

Tego samego roku rząd polski powołał do życia Radę Pomocy Żydom, która prowadziła pięć rodzajów pomocy: legalizacyjną (np. zdobywanie metryk chrztu), finansową, mieszkaniową, lekarską lub dziecięcą (pomoc dzieciom żydowskim). W Warszawie referat dziecięcy Żegoty, kierowany od jesieni 1943 przez Irenę Sendlerową, udzielił pomocy ok. 2500 żydowskim dzieciom.  

Żegota zaopatrywała Żydów w katolickie metryki chrztu, które pomagały im ocaleć. W zależności od potrzeb wykonywano także fałszywe kennkarty, świadectwa ślubu, zaświadczenia pracy itd. W sumie wydano Żydom około 50 tysięcy fałszywych dokumentów. 

Państwo (polskie) walczyło z nazistami i starało się ratować swoich żydowskich obywateli w przeciwieństwie do kolaborujących rządów większości europejskich państw, które wpisały się w eksterminację Żydów i są współodpowiedzialne za Holocaust.  

         

Opracował Sławomir Wieczorek  

http://www.fzp.net.pl/historia/rozne-oblicza-kolaboracji

Pod powyższym adresem autor podaje źródła, z których korzystał przy pisaniu tekstu

Nasz portal: https://forumzydowpolskichonline.org/

Nowości od blogera

Komentarze

Inne tematy w dziale Kultura