Gdyby tylko Armia Czerwona szykowała się do obrony - walki graniczne wyglądały by zupełnie inaczej ; przełamanie linii granicznej trwałoby kilka dni lub więcej ; Niemcy ponieśli by ogromne straty; w tym czasie oddziały pancerne RKKA mogłyby przemieścić się z głębi na pozycje dogodne do kontrataku czy obrony zagrożonych przełamaniem odcinków.
O tym , że RKKA była w stanie powstrzymać pierwsze ataki Wermachtu, wykorzystując rejony umocnione i dogodny do obrony teren dowodzi przykład walk w rejonie Rawy Ruskiej , gdzie wzmocniona artylerią ciężka jedna dywizja piechoty powstrzymywała atak 5 dywizji niemieckich przez kilka dni; jej 40 km odcinek nie został przełamany; dywizja wycofała się ponieważ Niemcy przełamali sąsiedni , słabiej obsadzony i broniony odcinek ( choć RKKA miała aż nadto sił i środków by obsadzić go wystarczająco do prowadzenia skutecznej walki.)
Ten przykład ( jak i parę innych) obala propagandowe mity, czy błędne opinie wielu historyków:
1. że oddziały A.Cz , były zbyt słabo wyszkolone i wyposażone by prowadzić skuteczna obronę
2. że żołnierze RKKA nie chcieli walczyć i poddawali się masowo, że ulegli panice i oddawali bez walki pozycje ( teza Marka Sołonina)
Ad.2 - owszem były odcinki , które Wermacht przełamywał z marszu – właśnie te , gdzie oddziały wskutek rozkazów z góry nie obsadziły linii obronnych, często nie miały amunicji, często były zdekompletowane( duża część artylerii była na ćwiczeniach !! w tym pododdziały artylerii p-lot) - wtedy rzeczywiście pododdziały szły w rozsypkę , ale to był skutek a nie przyczyna ich porażek.
Z kolei bardzo popularny historyk rosyjski Andriej Isajew przedstawił demagogiczny wywód, jakoby nawet postawienie w stan gotowości ( w dniach 20-21 czerwca) wojska A.Cz, i obsadzenie przedpola, zajęcie stanowisk obronnych nie zapobiegłoby katastrofie 22 czerwca 41 roku; demagogia Isajewa w tej kwestii polega na tym że:
- rozważa stan gotowości w dniach 20-21 ( a dlaczego nie np. od 14 czerwca :; daty komunikatu TASS, z którego wiemy że Stalin rozważał jak zachować się wobec doniesień o możliwych ataku Wermachtu ? Dla tak ogromnej masy wojsk nawet tydzień to mało dla zajęcia obrony, przygotowania stanowisk ogniowych ( np okopania artylerii), rozmieszczenia , przewiezienia zapasów amunicji, przygotowania stanowisk dowodzenia i sieci łączności, wreszcie choć w minimalnym stopniu -zaplanowanie i przećwiczenie możliwych działań w razie ataku Niemiec.
- demagogia Isajewa zawiera się też w tym tym ,że w rejonie Taurogów przygotowania do obrony wcale nie były optymalne- co sugeruje ; tyle że lepsze niż na większości odcinków.
Więcej w notce:
https://www.salon24.pl/u/istorias/899715,rzeczywiste-przyczyny-kleski-a-cz-w-czerwcu-1941-taurogi-glantz-i-inne
Teraz przedstawię skrótowo przebieg walk w rejonie Rawy Ruskiej , na podstawie relacji ze źródeł rosyjskich:
Вопрос: насколько возможен был перевод "блицкрига" в позиционную войну, натолкнись немцы на подобное сопротивление по всей линии границы.
Pytanie: na ile możliwe było przekształcenie Blietzkriegu w wojnę pozycyjną, gdyby Niemcy napotkali podobny opór na całej linii granicznej ???
Pokazowym przykładem wspólnych działań oddziałów przykrycia granicy , obsad rejonu umocnionego i wojsk ochrony pogranicza- jest obrona Rawa-Ruskiego Rejonu Umocnionego . Odcinka tego o długości 42 km broniła 41 Dywizja Piechoty, oraz trzy bataliony obsady bunkrów RU.
41-dywizja piechoty która stanowiła polowe wypełnienie Rejonu Umocnionego była rozmieszczona w obozie pod Rawą-Ruską.
W odległości 4-8 km od obozu w kierunku granicy znajdowały się pozycje RU , jego dopiero co zbudowane DOT-y obsadzały 21, 36 14-ty samodzielne bataliony strzeleckie.
DOT-y przykrywały z północnego wschodu, północy i północnego zachodu szosę idącą na Lwów .
W skład RU na 7 czerwca 1941 w bojowej gotowości było 91 DOT-ów, których garnizon liczył 639 ludzi.DOT-y miały na uzbrojeniu 8 dział 76mm , 52 działa 45 mm 181 karabinów maszynowych i ponad 100 pistoletów maszynowych. ( Budowa nie wszystkich bunkrów i umocnień była ukończona.) Wewnątrz linii UR oraz między węzłami obrony były wykonane polowe fortyfikacje: okopy ,transzeje, drewniano ziemne umocnienia, schrony. Te polowe fortyfikacje miały być zajęte w przypadku alarmu bojowego przez oddziały 41 dyw. piechoty. Z rozpoczęciem działań bojowych 41 dyw. piechoty zdołała je obsadzić i „przywitać „ wroga ogniem całego swego uzbrojenia, a na swoich stanowiskach były ( też) oddziały ochrony pogranicza i załogi DOT-ów.
To wszystko skutkowało skutecznością obrony. Wystarczy powiedzieć, że 41 dywizja piechoty
wraz z oddziałami UR i oddziałami ochrony pogranicza w ciągu 5 dni skutecznie powstrzymywała nacisk 5 dywizji niemiecko-faszystowskich wojsk
Działania bojowe żołnierzy tej dywizji , którą dowodził gen.major Mikuszew i żołnierzy- pograniczników 91 oddziału ochrony pogranicza pod dowództwem majora Małego opisane są w szeregu prac, w tym w artykułach opublikowanych w Żurnalu wojenno-historycznym.
Tylko wskutek wbicia się klinem wojsk wroga na odcinku 159 dywizji i zagrożeniem obejściem UR przez znaczną grupę wojsk przeciwnika w nocy na 27 czerwiec rozkazem dowództwa frontu 41-dywizja została wycofana na rubież tyłową.
Rawa Ruski UR atakowało 5 dywizji piechoty. Mimo mocnego ognia artyleryjskiego ataków z powietrza i ataków piechoty nie udawało się zdobyć linii UR i złamać oporu 41 dyw.piechoty.
W drugiej połowie 22 czerwca 41 dyw. która miała w swym składzie dwa pułki artylerii została dodatkowo wzmocniona 209 korpuśnym pułkiem artyleryjskim wyposażonym w działa 152mm. Wojska przeciwnika w ten dzień poniosły duże straty , nie osiągając sukcesu.
23 czerwca Niemcy wznowili ataki szczególnie silne na kierunku Rawa-Ruskim. Gdzieniegdzie wrogim wojskom udawało się włamać w obronę 41 dywizji ale dzięki twardemu dowodzeniu generała Mikuszewa przeciwnik został kontratakiem odrzucony na pozycje wyjściowe.
Jednakże w końcu tego dnia niemieckie wojska znalazły słabe miejsce:
Skierowali silny atak na styk Rawa-Ruskiego i Przemyskiego UR, który broniony był przez 97 i 159 dywizje piechoty.
Ta ostatnia znajdująca się w stadium organizacji , miała w swoim składzie znaczną ilość żołnierzy nieprzeszkolonych .\
Uwaga 1: Przed 22 czerwca 41 dywizja - jak i wszystkie oddziały które zajmowały odcinek graniczny miały zakaz kontaktowania się, koordynowania planów z sąsiadami !!! Dopiero po rozpoczęciu działań i otwarciu kopert z rozkazami na wypadek "W" wiedziały , jakie oddziały sa po lewej i prawej ale i tak nie mogły z nimi koordynować obrony- komunikacja, rozkazy - przychodziły " z góry" - o ile była łączność...
Sąsiad z lewej: 97 Dywizja Piechoty wzmocniona pododdziałami artylerii , mająca przygotowane umocnienia polowe
Nie wytrzymała ataku i rozpoczęła odwrót stwarzając ciężką sytuację dla sąsiednich części. Podjęte przez d-ce 6 armii generała Muzyczenko przeciwdziałania nie poprawiły sytuacji i do rana 24 czerwca odcinek przełamania obrony wyniósł 40km
Przykład oslony UR przez artylerię:
Na odcinku UR bronionym przez 141 batalion na górze Mała na północ od m. Goriniec Niemcy próbowali zablokować DOT . Porucznik Jerszow ,d-ca 209 pułku artylerii pod ogniem przeciwnika przedarł się do bunkra , skąd mógł kierować ogniem dział; dzięki celnemu ostrzałowi powstrzymano atak przeciwnika a także zmuszono do wycofania się zgrupowanie czołgów
Widok z bunkra Milantik na bronioną drogę biegnącą na Lwów.
Uwaga 2:
- w okresie 1940 -1941 nie odbyły się ani jedne ćwiczenia wspólne 41 Dywizji i batalionów Rejonu Umocnionego !!! W tym okresie odbywały się natomiast ćwiczenia - marsze alarmowe z zajmowaniem pozycji obronnych na granicy
Uwaga 3 : 2 dni przed atakiem Wermachtu d-ca 41 Dywizji Mikuszew rozkazał wycofać bataliony budowlane ( nieuzbrojone) z rejonu umocnionego , gdzie prowadziły prace( były nieuzbrojone) oraz rozkazał powrót z ćwiczeń wszystkich pododdziałów( działał prawdopodobnie samodzielenie, bez rozkazu przełożonych). W sobotę 21 czerwca zabroniono wyjścia d-ców poza teren stacjonowania; sam Mikuszew wyjechał do Rawy Ruskiej
Tuż po 4 rano ogłoszono alarm i pododdziały jak najszybciej przemieszczały się na linię obrony; ponieważ wojska ochrony pogranicza i bunkry podjęły walkę i powstrzymały pierwszy atak Niemców udało się bez problemów zająć pozycje na głównej linii obrony.
----------------------
I przykład z innego odcinka:
Działania bojowe 5 armii 22 Czerwca 1941 ; rejon Starowojtowo, Szack.
Oddziały 45 Dywizji Piechoty generała-majora Szierstiuka podjęły walkę z wkraczającymi oddziałami Wermachtu 8-10 km od granicy.
Na prawej flance 10 pułk wyruszył w godz. 6-7 w kolumnach w kierunku miejscowości Piszcza, Pulmo i Świtaź, Szack i ok. 11-12,00 doszedł w rejon granicy i zajął przedpole Kowelskiego Rejonu Umocnionego , ale tylko na lewej flance swego odcinka, na rubieży Koszary , Grabów.Adamczuki( 4-8 km na płdn.wschód od Włodawy. Na prawej flance tego odcinka pododdziały 255 dywizji przeciwnika , jeszcze przed podejściem pułku zdołały sforsować Zachodni Bug i ustanowić przyczółki w rejonie Orchów, Koszary, zachodni brzeg jeziora Pulemieckiego i kierowały się dalej na Piszczę.
Gdyby RKKA szykowała się do obrony, to wykorzystując warunki terenowe , tymi samymi siłami nie dopuściła by do wtargnięcia istotnych sił przeciwnika na broniony odcinek w dniu 22 czerwca. Gdy popatrzy się na mapę to widać, że jest niewiele dróg przez które- po sforsowaniu Bugu- mogły poruszać się poważniejsze siły niemieckie; na przykład droga przez Starowojtowo, która jest głównym traktem na Kowel i prowadzi z Chełma. Gdyby RKKA szykował się do obrony to rejon drogi przy granicy byłby obsadzony, okopy i stanowiska ogniowe przygotowane a kilka km w głębi okopana byłaby artyleria z odpowiednim zapasem pocisków .Wtedy przekraczanie Bugu i rozwiniecie ataku kosztowało by Wermacht sporo, straty byłyby o wiele większe a oddziały RKKA miały by czas na dalsze wzmocnienie odcinka. Gdyby szykowali się do obrony - to gdzieś niedaleko granicy byłyby odwody z czołgami , których RKKA miała prawie 20 tysięcy , o wiele więcej niż Wermacht- do likwidowania lokalnych przełamań linii obrony , gdy takie miały miejsce.
Przy okazji warto przypomnieć , że w 1940 zmieniono organizację piechoty i pozbawiono ja czołgów ( były to czołgi lekkie typu T-26 , wyposażone jednak w działko 45 mm, wystarczające do niszczenia piechoty przeciwnika i wspierania własnej.)
Dodatkowo warto podkreślić , że czołgi te przekazano to organizowanych Korpusów Zmechanizowanych, ogromnych jednostek bojowych mających setki czołgów , znacznie większych niż Grupy Pancerne Wermachtu. Tak wielkie jednostki nie nadawały się do lokalnych działań obronnych; sens ich tworzenia był jeden: - użycie jako taranów w ofensywie na Zachód- tereny na zachód od Bugu sprzyjały rozwinięciu takich sił; były tu znacznie więcej dróg i dogodniejszy, płaski teren niż na wschód od Bugu. W ten sposób decyzją Stalina Żukowa , pozbawiono Dywizje Piechoty silnego wsparcia czołgowego , które byłoby tak potrzebne w obronie, choćby jako ruchoma artyleria mogąca niszczyć niemieckie oddziały zmotoryzowane na transporterach kołowych i gąsienicowych.
Gdyby logicznie zaplanowano obronę na tym odcinku – rejon Starowojtowa- nie byłoby kontrataku i walki o miejscowość Rymacze i wzgórze 191,8.
Jest to teren doskonale nadający się do obrony na linii rzeki Bug, są odcinki porośnięte lasami ( w lewych górnym rogu teren rezerwatu przyrodniczego).
Z kolei jak się popatrzy na rejon od granicy w kierunku Piszczy to widać że jest to teren znakomity do przygotowania obrony: gęste lasy, jeziora , w tym rejonie są tez błota ; tylko, że należało stosownie rozmieścić oddziały a nie ruszać na wdzierające się oddziały Wermachtu , dopiero wtedy gdy bez strat sforsowały Bug.
Armia Czerwona miała przewagę w artylerii, tylko że ta artyleria nie zajęła pozycji, nie miała amunicji( wiele oddziałów , może pobierało ją z magazynów dopiero po ataku Wermachtu !!
Armia Czerwona dysponowała świetnymi moździerzami 120mm o zasięgu ognia 5700 m, które mogłyby skutecznie zwalczać piechotę, oddziały zmotoryzowane artylerie przeciwnika, gdyby tylko zaplanowano i rozmieszczono, okopano i przydzielono sektory ostrzału na newralgicznych odcinkach.
31.Советская 203-мм гаубица Б-4 (образца 1931 г.), захваченная немцами. Отсутствует ствол орудия, который транспортировался отдельно. 1941 год, предположительно Белоруссия. Немецкий снимок.
Itd.
zasięg strzału 17,9 km, masa pocisku 100kg
bечером 25 июня 1941 года 11-я танковая дивизия вермахта ворвалась в Дубно, где захватила 23 203-мм гаубицы Б-4 артиллерийского полка РГК.
np w rejonie Dubna 25 czerwca Niemcy zdobyli 23 takie haubice
Ogółem Niemcy zdobyli latem 75 takich haubic,praktycznie nie uczestniczyły w walkach; RKKA miała prawie 1000 takich haubic.
Porzucona przy odwrocie latem 1941 haubica 152mm
zasięg strzału 12km,pocisk masa pocisku 40kg
RKKA miała ok 1500 takich haubic . 22 czerwca 1941 roku niewiele haubic 152mm znajdowało się na pozycjach,nie były okopane ; nie były przygotowane do otwarcia ognia ; dopiero po alarmie bojowym pododdziały ruszały na stanowiska 'manewrowanie taką ciężką haubica ww terenie było bardzo trudne,; masa 4,5 Tony
Zdobyte przez Wermacht moździerze 120mm-nie zdążyły nawet wystrzelić.
