Czy wspierający Chronosa grecki bożek szczęśliwych momentów Kairos, zamknie trumnę Oscara, uzurpatora miecza Boga ? i.
Infrastruktura Europy Środka
Korzystając z Internetowego dostępu 7 września 2020 słuchałem debaty poświęconej ESG, zorganizowanej w Krakowie przez Warszawską Giełdę Papierów Wartościowych z udziałem przedstawicieli giełd krajów Trójmorza. Debaty o metodzie pozafinansowej oceny jakości podmiotu gospodarczego, obejmującej E – Środowisko (ang. environmental), S – Społeczną odpowiedzialność (ang. social responsibility) i G – Ład korporacyjny (ang. corporate governance). Celem stosowania tej metody jest dostarczenie inwestorom możliwości porównania na jednej płaszczyźnie alternatywnych kierunków inwestowania, poprzez analizę tych trzech parametrów (za Wikipedią).
Czyli metoda ESG ułatwiać ma kierunkowanie strumieni inwestowania kapitału w korporacje realizujące cele określone w państwowych strategiach rozwoju, dzięki wartościowaniu ich działalności przez specjalistyczne instytucje sterowania gospodarczego. Takie departamenty Centralnego Urzędu Planowania w gospodarce opartej na wiedzy.
Nie kwestionuję politycznego sensu utworzenia takiej konkretnej instytucji międzynarodowej, ani sensu międzynarodowego wypracowywania i ustalenia przez nią metod ocen społecznych efektów działania konkretnych podmiotów partnerstwa prywatno-publicznego. Prawdopodobnie ma to sens dla przejrzystości realizowania ponadnarodowej strategii budowy nowej infrastruktury komunikacji pomiędzy północą a południem Europy Środka.
Rys. 1. Zasady globalnego sterowania gospodarczego. Opracowanie własne Andrzej Madej.
Mój lekki niepokój budzi możliwość zastosowanie kryjącej się za ESG idei centralnego sterowania zasobami gospodarki, do innych obszarów gospodarowania, na przykład usług społecznych. Co poprzez upowszechnienie zasad globalnego sterowania gospodarką (rysunek 1), prowadziłoby do końca wolności gospodarczej.
Podobnie jak mój lekki niepokój budzi możliwość upowszechnienia idei regulowania twórczości filmowej, wprowadzonej przez Amerykańską Akademię Sztuki i Wiedzy Filmowej, do polityk wspólnot narodowych. Co poprzez upowszechnienie zasad centralnego sterowania sztuką, prowadziłoby do końca wolności artystycznej.
Cywilizacyjne wyzwania humanizacji systemu ochrony zdrowia
W przywołanym obszarze usług społecznych, najważniejszym jest system ochrony zdrowia. Najważniejszym, bowiem ustrój zarządzania gigantycznymi zasobami cyfrowych informacji o życiu każdego z nas, informacji pozyskiwanych dzięki cyfrowej diagnostyce, przesądzi o naszej wolności. Chronionej wartościami kultur narodowych, wyróżniającymi wspólnoty ludzi, spośród innych wspólnot.
Przyjmując za św. Janem Pawłem II, że kultura to wszystko co człowiekowi pomaga być z drugim człowiekiem, cyfrowe technologie powinny ułatwiać wspólnotom wzmacnianie kultur narodowych. Ułatwiać owocowanie wartości właściwych dla cywilizacji w ramach których wzrasta dobrobyt narodu, korzystającego z wolność gospodarowania.
Wykorzystanie cyfrowo poszerzonych zasobów wiedzy, przestrzeni i czasu komunikacji, dla gospodarowania, powinno w cywilizacji łacińskiej ułatwiać samodzielność wartościowania i zaspokajania potrzeb własnych i swoich bliskich. Co wspomagać powinna ekonomia, jako refleksja nad roztropnym i dobroczynnym rozporządzaniem zasobami.
Kluczowym zagadnieniem w kulturze gospodarowania korzystającej z cyfrowego poznania, staje się zatem w łacińskiej Europie odpowiedniość standardów i instytucji infrastruktury gospodarowania do korzystania z wolności zgodnie z porządkiem sumień. Nakazującym wypełnianie nie tylko tradycyjnych czterech cnót kardynalnych, ale dodatkowo właściwej dla gospodarki opartej na wiedzy piątej cnoty – pracodzielności.
Rys. 2. Zasady osobistej wolności gospodarczej. Opracowanie własne Andrzej Madej.
Zagrożeniem dla humanizacji gospodarowania wspólnoty kierunkowania zasobów, jest presja na homogenizację gospodarowania. Przez lata dominacji ekonomii pragnień redukująca nasze człowieczeństwo do produktywności i konsumeryzmu, a teraz korzystając z cyfrowego postępu próbująca przejąć sterowanie naszym życiem.
Należy się spodziewać, że ośrodki refleksji społecznej pracujące na zasadzie komercyjnego rozwoju wiedzy, sprzyjać będą homogenizacji jako zasadzie odpowiedniej dla interesów globalnych centrów zarządzania kapitałem. Dlatego rzecznicy powszechnego i sprawiedliwego wykorzystania nowoczesnych technologii, zgodnie z wartościami i zasadami cywilizacji łacińskiej (rysunek 2), winni budować partnerstwa gospodarcze, w oparciu o wizje powstające w partnerstwach obywatelskich.
Siedem warunków skuteczności
Uczestniczę w kilku obywatelskich działaniach dla usprawnienia infrastruktury solidarnego rozwoju wiedzy o dobrostanie zdrowia. Opowiadając się za wolnością gospodarowania, projektujemy program partnerstwa w oparciu o konkretne wartości publiczne centrum Krakowa.
Jako warunek powodzenia programu przyjęliśmy wykonanie siedmiu kroków (rysunek 3). Ostatnim i najtrudniejszym z nich, jest upowszechnianie utrwalonych w cywilizacji łacińskiej cnót kardynalnych, jako kryteriów oceny godnego stylu życia.
Rys. 3. Siedem kroków warunkujących skuteczność programu humanizacji systemu ochrony zdrowia. Opracowanie własne Andrzej Madej.
Pierwszymi dwoma krokami, już wykonanymi w ostatnich latach są (1.) Społeczne wypracowanie wizji zmian i (2.) Obywatelskie inicjatywy wprowadzania innowacji. Trzecim krokiem powinno być skonfrontowanie w środowisku akademickim prawidłowości przewidywanych zmiany doktryny ekonomicznej. Czwartym i piątym krokiem powinno być pozyskanie na różnych poziomach rządzenia, partnerów skłonnych do wprowadzenia nowych instytucji do polityk społecznych oraz do praktyk gospodarczych. Szóstym krokiem powinno być uzyskanie pomocniczego wsparcia krajowych instytucji dla wprowadzania projektów gospodarczych, jako pilotaży badawczo – rozwojowych.
Siódmy i najtrudniejszy warunek skuteczności programu humanizacji systemu ochrony zdrowia brzmi: Instytucjonalna troska o umocowanie pięciu cnót kardynalnych w cyfrowo modernizowanym stylu życia.
Jego przesłanką są słowa św. Jana Pawła II: Wolność wymaga mocnych sumień.
Kairos usuwa Oscara
Cztery lata temu pisałem w tekście „Przebudzenie Kairosa” :
Już czas zastąpić opiekuna blichtru i poprawności politycznej bożka Oscara, opiekunem samodzielności w szczęśliwych momentach bożkiem Kairosem.
Uważam, że najnowsza decyzja Amerykańskiej Akademii o nałożeniu regulacji politycznych na twórczość filmową, jest milowym krokiem do marginalizacji znaczenia tej instytucji postmodernizmu, opartej na wtajemniczeniu elit. Który to proces degradacji zapowiadała w 2012 roku w moim tekście Znaki nowych czasów Ewa Ptaś-Skolias, pisząca o rzeźbie Ewy Wójcik-Konstantinovskiej ii:
Symbolem, patronem tego procesu jest Kairos - przeciwieństwo patrona kiczu, komercji, fałszywej powłoki w skali mega, czyli Oscara. Rzeźba greckiego boga Kairos ze swoim metafizycznym wymiarem ma służyć nie dekoracji holywoodzkich łazienek, jak to się dzieje ze słynną złotą statuetką, lecz ma nieść przekaz poznawczy.
Istotą kiczu jest kłamstwo. Zarówno w sztuce jak i w polityce. Za nim nie może iść żadna wartość. Za nim idzie iluzja. Degeneracja polityki ma miejsce w takim społeczeństwie, gdzie brak troski o dobro wspólne jest wyrazem społecznego braku zainteresowania tym dobrem. Podobnie jak dominacja kiczu w sztuce jest możliwa w sytuacji społecznego upadku wizji porządkujących życie i autonomizacji sztuki od wartości poznawczych i moralnych.
Mam nadzieję, że z podobnie jako marginalne znacznie w Polskiej kulturze będą mieć konkursy filmowych Oscarów, podobnie marginalne znaczenie będą mieć w Polskiej gospodarce instytucje monitorujące metodami ESG. Że instytucje neoliberalizmu oparte na sile kapitału, nie będą ograniczać naszej wolności w świecie cyfrowo poszerzonej kultury gospodarowania.
Jak napisałem w tekście Wojna o wiedzę, w kontekście trzeciego warunku skuteczności programu humanizacji:
Aby obronić godność i wolność, sprawniejsze państwa przyjmować będą solidarny rozwój wiedzy za rację swego istnienia i rozwijać służące solidarności międzypokoleniowej instytucje infrastruktury społecznej gospodarki rynkowej. Nasz rząd jest nawet do tego zobowiązany zapisami Konstytucji. Brakuje do tego debaty ekonomistów o nowych zasadach, instytucjach, słowach. ...
Czy uzna znaczenie takiej debaty ekonomistów Prezydent Andrzej Duda, patron Krakowskiego spotkania giełd, niegdysiejszy inicjator powstania, dużo ważniejszych dla modernizacji naszej gospodarki lokalnych instytucji: Centrów Usług Społecznych ?
