Okno na świat
Sieciowe przyśpieszenie kontaktów otwiera warunki dla dominacji porządku czasu spontanicznego w ludzkim działaniu. Dynamika wymiany gospodarczej coraz bardziej pomija pojęcia, zasady i obyczaje najważniejszego w dziejach cywilizacji łacińskiej porządku czasu systematycznego.
Co nie mniej istotne, cyfrowo redukowana kultura bez żadnych skrupułów pomija, trzeci z używanych już przez Greków, wieczny porządek czasu. Zapominamy że to dewiza „czas ucieka wieczność czeka” była przez wieki fundamentem formacji mocnych sumień dla oparcia wolności na godności.
Z widokiem na tą sentencję, wpisaną w krajobraz Wadowic nad zegarem słonecznym na bocznej ścianie bazyliki, urodził się 18 maja 1920 roku Karol Wojtyła. Ten polski szczep kościoła powszechnego patronujący dziś jako święty rodzin duchowemu wymiarowi gospodarstw domowych.
Uważam że ten duchowy, dla wierzącego w zmartwychwstanie pierwszy wymiar porządkowania perspektywy naszego życia, powinien stać się podstawą dla nauczania etyki w szkołach uznających samokształcenie w rodzinie za wyznacznik integracji wychowania i wykształcenia. Dla rozpoczęcia tej pracy giganci lubelskiej szkoły personalizmu pozostawili nam nawet cnotę pracodzielności jako właściwe dla godności pracy uzupełnienie czterech cnót kardynalnych.
Edukacja solidarności
Postulując przyjęci paradygmatu samokształcenia w rodzinie dla modernizacji systemu edukacji, odpowiednio dla oparcia gospodarki na paradygmacie solidarny rozwój wiedzy, nowy model nazwałem Edukacją solidarności . Druga z pięciu zasad tego modelu przedstawia trzy kluczowe dziedziny humanistyki, na których powinna się skupić integracja domowego wychowania i szkolnej edukacji.
Pierwszą z tych dziedzin jest kultura gospodarowania, w której najszybciej ujawniają się skutki cyfrowej rewolucji. Sprzyjają temu dominujące w głównym nurcie refleksji akademickiej powiązanie neoliberalizmu ekonomicznego z posmodernizmem kulturowym, który łącznie bywa określany nurtem Ekonomii pragnień.
Od początku XXI wieku radykalnym przemianom podlegają nie tylko rynki towarowe czy finansowe, nie tylko zasady świadczenia pracy czy usług, ale i formy, miary i wagi własności.
Obawiam się że jeżeli oparta na wolności dla konsumpcji Ekonomia pragnień nie zostanie zastąpiona opartą na wolności dla inwestycji Ekonomią potrzeb, innowatorzy świata metaverse korzystający z siły instrumentów czasu spontanicznego właśnie próbują nam otworzyć bramy armagedonu.
Rok temu sądziłem że społecznym wywołaniem potrzeby Ekonomii potrzeb, w tym umocnienia znaczenia perspektywy czasu systematycznego i wywołaniem gospodarczego znaczenia perspektywy czasu wiecznego, mogło by być powiązanie domowego wychowania i szkolnego wykształcenia dla kultury gospodarowania. Jako kategorie otwierające opartą na wartościach cywilizacyjnych refleksję o konstytucyjnej w Polsce społecznej gospodarce rynkowej [2] wskazałem samodzielność, solidarność i samorządność (rys. 1).
Rys. 1. Społeczeństwo inwestorów kanonem integracji domowej i szkolnej edukacji ekonomicznej. Opracowanie własne Andrzej Madej, publikacja 27.08.2021 [2].
Nadzwyczaj sprzyjającą okolicznością dla wsparcia społecznego zainteresowania, wydał mi się ogłoszony w 2021 roku rządowy zamiar przygotowania nowych podstaw programowych dla szkolnych lekcji etyki. Dlatego 31 sierpnia 2021 zawnioskowałem w petycji do Ministra Edukacji i Nauki o przyjęcie programu pomocniczego wsparcia Domowej edukacji pracy solidarnej poprzez przygotowanie na lekcjach etyki do Domowej edukacji ekonomicznej.
Niestety w opinii Ministerstwa (odpowiedź z dnia 29 września 2021) cele mojej propozycji są podobno już osiągane dzięki precyzyjnemu ich zidentyfikowaniu i wpisaniu do podstaw programowych kilku innych przedmiotów. Z którym to stanowiskiem nie próbowałem polemizować, znając erystyczną spójność dominującej w zaleceniach administracji Unii Europejskiej dla rządowych ekspertów ustaleń tzw. Ekonomii społecznej, faktycznie będącej zbiorem pobożnych życzeń opartych na kilku oderwanych od rzeczywistości aksjomatach.
Obecnie sądzę, że ewentualne przyjęcie łacińskich fundamentów aksjologicznych do szkolnej edukacji ekonomicznej przez strategów modernizacji naszego systemu edukacji, będzie możliwe dopiero po sformułowaniu potrzeb i kierunków modernizacji ustrojowej społecznej gospodarki rynkowej przez liderów polskiej refleksji ekonomicznej w języku i zamierzeniach Ekonomii potrzeb.
Czego oczywiście nie można wykluczyć …
Autoryzacja tożsamości
Największe zmiany cyfryzacja wywołuje w kulturze pamięci. Gdzie z jednej strony uzyskujemy ogromną możliwość wykorzystywania poszerzonych zasobów i relacji dla osobistego i wspólnotowego rozwoju, ale z drugiej strony poprzez osłabienie kontroli nad naszą prywatnością, grozi nam utrata istoty człowieczeństwa, którą jest tajemnica wolnej woli.
Dlatego należy liczyć, że obie formy magazynowania i udostępniania informacji, które dla spójności proponuję powiązać szerszym terminem repozytorium, uzyskają z czasem systemową ochronę państwa. Podobnie jak ochronę taką dla dobra kultur narodowych uzyskiwały biblioteki, muzea czy galerie sztuki.
W proponowanej systematyce Domowej edukacji pracy solidarnej umieściłem refleksję nad tą kategorią w podstawach programowych Domowej edukacji historycznej. Tak by powiązać zagadnienia prawdy repozytowania z zagadnieniami troski o piękno krajobrazu i o dobro pasm pamięci.
Rys. 2. Autoryzacja tożsamości kanonem integracji domowej i szkolnej edukacji historycznej. Opracowanie własne Andrzej Madej, publikacja 27.08.2021 [2].
Łącznikiem tych trzech kategorii jest przewidywane wykorzystywane wartości i zasad omawianych w tematach zajęć edukacyjnych dla ułatwiania autoryzacji obywatelskich tożsamości. A zatem ich znaczenie będzie rosło wraz z przewidywaną modernizacją ustroju demokratycznego z obecnego wertykalno-przedstawicielskiego na oczekiwany horyzontalno-bezpośredni.
Pierwszą jaskółką oczekiwanego procesu modernizacji ustroju politycznego jest dla mnie wprowadzana przez wiele samorządów instytucja Budżetu obywatelskiego. Jako kolejną instytucję wskazuję na Referenda mieszkańców dotyczące zagadnień ładu przestrzeni.
Rys. 3. Prognoza wykorzystania cyfrowych technologii dla humanizacji demokracji. Opracowanie własne Andrzej Madej, publikacja 29.01.2022.
Dlatego też w przedstawionej prognozie wykorzystania cyfrowych technologii dla humanizacji demokracji wskazałem na wartościowanie ładu przestrzeni jako proces realny do rozpoczęcia, bez trudu wprowadzenia projektowanych wizji modernizacji ustroju politycznego do programu partii politycznej. Uważam że dla wykonania drugiego kroku na tej trudnej drodze wystarcza nawiązanie społecznej współpracy przez ludzi dobrej woli dla wprowadzenia praktycznych doświadczeń budżetów obywatelskich do lokalnych (narodowych) repozytoriów pamięci, z wykorzystaniem dostępnych już dziś w Internecie zasobów treści solidarnego rozwoju kompetencji urbanistycznych.
Uważam, że podjęcie trudu znalezienia partnerów dla tych dwóch kroków zmierzających do pomocniczego wsparcia wspólnotowej troski o rozwój publicznych wartości w przestrzeniach, powinno szczególnie zależeć osobom ceniącym genius loci konkretnych miejsc w krajobrazie Polski.
Miejsc refleksji nad znaczeniem zrównoważonego rozwoju naszego człowieczeństwa w trzech porządkach czasu.
---------------
[1] Tematem tekstu nawiązuję do komentarza prof. Andrzeja Nowaka do książki Chantal Delsol pod tytułem „Koniec cywilizacji chrześcijańskiej” (Gość Niedzielny, 28 lipca 2022 https://www.gosc.pl/doc/7711879.Koniec-cywilizacji-chrzescijanskiej )
[2] Opis modelu systemu Edukacja solidarności w tekście z 7 sierpnia 2021 https://www.salon24.pl/u/madej/1161154,edukacja-solidarnosci
[3] Przesłaniem modernizacji społecznej gospodarki rynkowej powinna być humanizacja usług społecznych https://www.salon24.pl/u/madej/1234130,humanizacja-uslug-spolecznych
Komentarze