Jeżyny - owoc zdrowia i młodości. Przepis na jeżynówkę

Jeżyny to owoce należące do superfood. Wystarczy jedna szklanka surowych owoców jeżyny, by zaspokoić blisko połowę dziennego zapotrzebowania na witaminę C. Ale to nie jedyny powód, dla którego warto jeść jeżyny.

Jeżyna jako dziki krzew rośnie w poszyciu lasów, na polach i w zaroślach. W Polsce spotyka się kilkadziesiąt odmian jeżyny, do których należy zaliczyć również jeżynę bezkolcową, nadającą się do uprawiania na działce i we własnym ogrodzie. Jagody dojrzałej jeżyny mają ciemny kolor, od fioletowego po czarny.

Jeżyny - bogate w minerały i witaminy

Jeżyna jest jednym z najsilniejszych antyutleniaczy. Zawdzięcza to głównie barwnikowi (antocyjanina). Antocyjany to związki antyoksydacyjne, które wspomagają pracę serca, zapobiegają zmianom nowotworowym w obrębie całego organizmu, obniżają poziom cholesterolu oraz cukru we krwi, wspomagają odchudzanie, ograniczają stany zapalne, poprawiają ostrość widzenia oraz działają ochronnie na skórę.

Witamina C to jeden z czołowych antyoksydantów, który dodatkowo usprawnia pracę układu krwionośnego – uszczelnia naczynia krwionośne, reguluje ciśnienie krwi, a także zapobiega miażdżycy, szkorbutowi i żylakom. Witamina ta bierze także udział w procesie tworzenia kolagenu, nie tylko w skórze ale także w kościach, tkance łącznej i naczyniach krwionośnych.

Ponadto jeżyny bogatym źródłem innych witamin (witamina A, witaminy z grupy B (witamina B1, B2, B3, B6 i B9), witamina E i K), składników mineralnych (cynk, fosfor, magnez, potas, sód, wapń i żelazo) oraz błonnika.

Jeżyny są produktem niskokalorycznym, mają niski indeks glikemiczny wynoszący (IG 25) – a jednocześnie bogatym w składniki odżywcze i błonnik. Są przyjazne dla cukrzyków, osób na diecie redukcyjnej, osób będących w grupie ryzyka rozwoju chorób układu krążenia. Po jeżyny powinny sięgać przede wszystkim osoby borykające się z dolegliwościami układu sercowo-naczyniowego i mające problemy ze skórą.

Właściwości lecznicze jeżyn

• bakteriobójcze, przeciwwirusowe, korzystnie wpływają na stan zdrowia jamy ustnej
• przeciwzapalne, przeciwbólowe
• antynowotworowe
• ściągające, antyseptyczne
• napotne, wykrztuśne
• moczopędne
• poprawiają pracę mózgu i spowalniają procesy utraty pamięci związane z wiekiem
• pomagają utrzymać równowagę hormonalną w okresie menopauzy
• obniżają zawartość cukru we krwi
• regulują przemianę materii i odtruwają
• poprawiają stan flory bakteryjnej jelit
• wspomagają układ nerwowy, pomagają w bezsenności, lękach i depresji
• Jeżyny w kuchni

Z jeżyn, podobnie jak z malin można zrobić prawie wszystko – od soku i nalewki do konfitur. To doskonały dodatek do jogurtu, owsianki, kaszy jaglanej, ciast, lodów i innych deserów.

Przepis na sok z jeżyn

Jeżyny opłukujemy, wsypujemy do garnka i zalewamy wodą, by przykryła owoce. Zagotowujemy. Gdy owoce zmiękną przecieramy je przez drobne sitko. Pestki i skórki wyrzucamy, a miąższ i sok zlewamy do garnka. Dodajemy cukier w proporcjach 2:1 i zagotowujemy ponownie mieszając. Gorący sok zlewamy do wyparzonych słoików i zakręcamy. Dla pewności można go jeszcze zapasteryzować.

Inny sposób to zawekowanie całych owoców z niewielką ilością soku. Surowe owoce wsypujemy warstwowo do garnka i przesypujemy cukrem. Odstawiamy na noc. Rano zagotowujemy i natychmiast przekładamy do wyparzonych słoików, bez odciskania i przecedzania. W taki sposób możemy owoce przechowywać długo i używać ich jako dodatku do deserów.

Przepis na nalewkę z jeżyn

Składniki:

• 1 kg jeżyn
• pół kilo cukru
• pół szklanki miodu
• pół litra spirytusu lub wódki

Przygotowanie:

Jeżyny myjemy i układamy warstwami w słoiku. Każdą warstwę przesypujemy cukrem. Całość zalewamy miodem, spirytusem i mieszamy. Zakręcony słoik odstawiamy w zaciemnione miejsce na 6 tygodni. Następnie przecedzamy przez sitko lub gazę, przelewamy do butelek i odstawiamy w chłodne i ciemne miejsce. Po ok. pół roku możemy delektować się smakiem jeżynówki.

Jeżyny w leczeniu

Jeżyna, czarna malina, ożyna, ostrężyna - różnie się na nią mówi - znana była już od czasów starożytności. Liście, gałązki, owoce i korzenie stosowano w medycynie ludowej od wieków.

Świeży sok z jeżyn wykorzystuje się zewnętrznie do leczenia chorób skóry: trądziku, liszaju, łuszczycy i trudno gojących się ran (przemywanie/ okłady). Płukanie nim jamy ustnej i gardła pozwala pozbyć się bakterii. Sok taki ma właściwości silnie nawilżające i pomaga chronić tkanki naskórka przed szkodliwym wpływem promieni słonecznych.

Nalewka z jeżyn działa z kolei przeciwzapalnie, przeciwbakteryjnie i napotnie, dlatego w tradycyjnej medycynie ludowej to sprawdzony sposób na grypę i przeziębienie. Wystarczy wlać 2-3 łyżeczki do herbaty przed pójściem spać, a rano na pewno poczujesz się lepiej.

Liście jeżyny nadają się do leczenia stanów zapalnych, biegunek i wrzodów. Mają właściwości ściągające, bakterio- i grzybobójcze oraz pomagają hamować krwawienia. Wystarczy 1 łyżeczkę suszonych (lub kilka świeżych) liści zalać wrzątkiem i odstawić na 15 min. Taki napój należy pić 3 razy dziennie po pół szklanki. W starożytności ludzie żuli jej liście dla wzmocnienia dziąseł.

Natomiast korzeń jeżyny, który pozytywnie wpływa na pracę układu trawiennego, działa moczopędnie i minimalizuje obrzęki. Z korzenia, podobnie jak z liści najlepiej przygotować napar (1 łyżeczka rozdrobnionych, suchych korzeni na 1 szklankę wody, pite 3 razy dziennie po 1/2 szklanki). Dawni medycy stosowali go w leczeniu biegunek, czerwonki i kokluszu.

ja