Czarnuszka - małe ziarenko o wielkiej mocy

Czarnuszka, nazywana też czarnym kminkiem, to superfood. Ma niezwykle bogaty skład, który ma wszechstronne właściwości prozdrowotne. Egipcjanie uważali czarnuszkę za roślinę, która jest w stanie wyleczyć wszystko oprócz śmierci. 

Jak wygląda czarnuszka?

Czarnuszka to roślina z rodziny jaskrowatych. Występuje na terenach Europy Południowo-Wschodniej oraz Azji Zachodniej. Jej kwiaty przybierają niebieski lub biały kolor, a nasiona są czarne i swoim wyglądem mogą przypominać nam małe węgielki. Czarnuszka damasceńska jest hodowana ze względu na jej walory ozdobne, natomiast czarnuszka siewna jest rośliną użytkową, z której bogactwa składników korzystamy. 

W niezwykłe właściwości czarnuszki wierzyli już nawet faraonowie, wykorzystując olej z tej rośliny dla poprawy zdrowia i urody. Olej z czarnuszki nazywano złotem faraonów i eliksirem długowieczności. Dla Hindusów stanowił z kolei bardzo ważny element tradycyjnej medycyny ajurwedyjskiej.

Wyjątkowe bogactwo składu czarnuszki

• tymochinon – składnik olejku eterycznego czarnuszki, o działaniu przeciwzapalnym, przeciwbólowym, przeciwnowotworowym, o działaniu ochronnym na nerki i wątrobę
• kwasy tłuszczowe, nasycone i nienasycone, w tym: linolowy, oleinowy, alfa-linolenowy, palmitynowy, mirystynowy, rzadko występujący eikozadienowy
• witamina E i beta-karoten, a także witaminy z grupy B
• biotyna – nieoceniona dla skóry i włosów, a także dla prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego
• cenne flawonoidy i sterole oraz rzadko występujące w naturze alkaloidy, saponiny, zwłaszcza nigellon. 
• liczne mikroelementy i przeciwutleniacze (magnez, żelazo, potas, selen oraz cynk)
• olejki eteryczne (limonen, karwon, cytronelol).

Czarnuszka siewna - właściwości

Czarnuszka pomaga w leczeniu i profilaktyce takich schorzeń, jak:

• alergia – działa antyhistaminowo; terapia czarnuszką sprawdziła się w przypadku dzieci z alergią na pyłki, z alergiami pokarmowymi i astmą
• anemia – podnosi poziom hemoglobiny i erytrocytów; świetny preparat po rekonwalescencji oraz po chemioterapii czy radioterapii
• nowotwory – pomaga zwalczać odpowiedzialne za ich powstawanie wolne rodniki, działa silnie antyutleniająco dzięki substancjom takim jak tymochonin i alfa-hederyna redukuje się namnażanie się komórek rakowych
• nadciśnienie – obniża ciśnienie krwi i zapobiega powstawaniu zakrzepów
• kamienie nerkowe – obniża poziom szczawianów w moczu
• wrzody żołądka – skutecznie zwalcza bakterie Helicobacter pylori; stosuje się ją w nieżycie żołądka, grypie żołądkowej, refluksie, wrzodach żołądka i dwunastnicy.
• cukrzyca – reguluje poziom cukru we krwi i pracę trzustki
• cholesterol - pozytywnie wpływa na redukcję złego cholesterolu we krwi
• astma – poprawia wydolność płuc zwłaszcza u dzieci
• zakażenia grzybicze i pasożytnicze – wykazuje skuteczne działanie w przypadku zakażenia tasiemcem, przywrą, owsikami

• choroby skóry:

- trądzik - przyspiesza gojenie 
- atopowe zapalenie skóry, alergie - wygładza skórę   
- łuszczyca, egzema, pokrzywka - łagodzi wszelkie zapalenia skórne
- poparzenia słoneczne - ma działanie ochronne
- brodawki - pomaga w ich zwalczaniu 
- zmarszczki - zawarte w niej składniki mają zdolność stymulowania regeneracji włókien kolagenowych

• osteoporoza – wspiera procesy pomagające zwiększać gęstość kości
• depresja –  redukuje stres oksydacyjny; działa uspokajająco, podnosi odporność na stres; jego długotrwałe stosowanie może usprawnić procesy myślenia, zapamiętywania i uczenia się. Działa uspokajająco, przeciwdziała stanom lękowym, zmniejsza symptomy epilepsji i choroby Parkinsona
• działa wzmacniająco na włosy,  łysienie, łupież - wzmacnia kondycję włosów i ogranicza ich wypadanie; olej aplikowany na skórę głowy redukuje łupież, przetłuszczanie się, a także przyspiesza porost nowych włosów
• wzmacnia także układ odpornościowy; zmniejsza poziom zespołu napięcia przedmiesiączkowego

Olej z czarnuszki - cena

Olej z czarnuszki nie należy do najtańszych. Za 100 ml zapłacimy ok. 20-30 zł, za 500 ml już 50-60 zł. Jest on jednak bardzo wydajny. Po otwarciu można go stosować ok. 3-4 miesięcy. Przed kupnem należy zwrócić uwagę na to, żeby był maksymalnie świeży, tłoczony na zimno, nierafinowany, niefiltrowany i nieoczyszczony. Najlepiej w ciemnej butelce, chroniącej przed światłem. słonecznym. Należy pamiętać, że potem trzeba przechowywać go w ciemnym i chłodnym miejscu (w temperaturze około 5-10 stopni)

Zaleca się, aby profilaktycznie przyjmować minimum 500-1000 mg oleju dziennie, czyli dorośli jedną łyżeczkę najlepiej przed posiłkiem, a dzieci pół łyżeczki dziennie.

Olej z czarnuszki ma charakterystyczny, gorzkawy smak, więc nie każdy da radę spożywać go na surowo. Ten mocny smak da się złagodzić, dodając do niego nieco miodu, albo mieszając go z potrawami. 

Olej z czarnuszki można też kupić w postaci kapsułek. Dawkowanie dzienne wynosi maksymalnie trzy kapsułki po 500 mg, a dla dzieci jedna kapsułka. 

Uznaje się, że ze względu na właściwości rozkurczowe nie powinien być regularnie przyjmowany przez kobiety w ciąży. Ostrożnie powinny go również dawkować osoby mające problem z krzepliwością krwi. 

Czarnuszka jako przyprawa

Czarnuszka to bardzo aromatyczna przyprawa i ma szerokie zastosowanie w kuchni. Całe lub zmielone ziarenka można stosować jako: posypkę chleba, dodatek do różnego rodzaju past do kanapek, twarożku, do potraw mięsnych, serów, zup, sałatek, do duszonych i kiszonych warzyw. W zmielonej postaci jest nieco łagodniejsza, może z powodzeniem zastąpić pieprz i nie podrażnia żołądka. 

Inne wykorzystanie nasion czarnuszki

Z nasion czarnuszki można przyrządzać prozdrowotne napary. Wystarczy zalać wrzątkiem szklankę z jedną łyżeczką świeżo zmielonych nasion i pozostawić miksturę pod przykryciem do naciągnięcia. Zaleca się stosować od dwóch do trzech razy dziennie po pół szklanki naparu.

Silniej niż napar działa nalewka z czarnuszki. Do jej przygotowania potrzeba połowy szklanki zmielonych nasion, które należy zalać szklanką 40% alkoholu. Taką miksturę odstawia się na tydzień w ciemne miejsce, po czym należy ją przefiltrować przez gazę. 

ja