szpak80 szpak80
399
BLOG

Anatole

szpak80 szpak80 Historia Obserwuj temat Obserwuj notkę 1

"Miejsce urodzenia: Kijów, Rosja
Data urodzenia: Maj 1902
Poza tymi niewiele jest zgodnych informacji na jego temat".

image

"Nie wiadomo dlaczego pod koniec 1924 roku Tola wyjechał ze Związku Sowieckiego do Niemiec via Paryż".

W 1933 roku doszło do rozmów między Paul-Boncourem, reprezentującym Francję a Walerianem Dowgalewskim, przedstawicielem Związku Sowieckiego. Szykowano się do zawarcia układu francusko-sowieckiego. Kolejne spotkania miały miejsce w 1934 r., a podjął je nowy minister spraw zagranicznych 3 Republiki, doprowadziły one do podpisania układu o wzajemnej pomocy pomiędzy Francją a ZSRS, co stało się dzień po 1 maja 1935. Został on ratyfikowany przez Francję 27 lutego 1936 r. Z kolei w 1934 r. Związek Sowiecki został członkiem Ligi Narodów.

Najistotniejszym chyba elementem stojącym na przeszkodzie, z którymi trzeba było się uporać w przypadku Francji (choć podejrzewam, że nie tylko Francji) był fakt, że chodzi o ZSRS, z tym z kolei wiązał się problem licznej antysowieckiej emigracji rosyjskiej po rewolucji bolszewickiej...

1933. Jaques Deval (właśc. Boularan).
Ojciec Gerarda de Villiers (nazwisko po matce, ojca miał poznać kiedy miał 17 lat, po śmierci Iana Flemminga w 1964 r., poproszony o pisanie powieści o "SAS" (pseud.), w 2013 r. jeden z tygodników napisał, że ten poczytny autor (200 odc., 150 mln. sprzedanych książek) pracował dla francuskich służb specjalnych;
Deval to także ojciec Bernarda Eschasseriaux (nazwisko prawdopodobnie również po matce, innej; komik,pisarz, wykładowca dramatu)
W 1933 r. Jaques Deval (Boularan), żyjący w latach 1890-1972 - dramaturg we Francji , scenarzysta i reżyser pochodzenia żydowskiego, opublikował jedną z najbardziej znanych swoich prac - komedię pt. Tovaritch (Towarzysz). Sztuka ta zostanie wkrótce przetłumaczona na szereg języków i będzie wystawiana w szeregu krajów Europy i nie tylko, premiera w Paryżu (10.1933), w 1935 r. jej angielska adaptacja będzie wystawiana w Londynie (04.1935), na Broadwayu (10.1936, później także po wojnie), w 1935 roku doczeka się też ekranizacji we Francji (autor ten sam co książki), później ekranizacji w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej (1937), musical - Broadway (1963). W 1933/4 r. trafiła także na deski teatrów w Polsce. Tytuł odnosi się do jednej z postaci występujących w książce - sowieta, pewnie czekisty, ale nie jest on główną postacią występującą w książce. Jak można sądzić sam tytuł pełnił głównie funkcję propagandową - w tym miał ocieplać znane określenie "tawariszcz" (fr. tovaritch, ang. tovarich i in.), w tym samego Stalina - znanego jako Tawariszcz Stalin. I tak np. pierwszy sowiecki statek wyprodukowany w ZSRS (1925)został nazwany Tawariszcz Stalin (ТОВАРИЩ СТАЛИН).

image

Jak czytamy - w tym samym 1933 r. Tovarish Stalin, wraz z parowcami Pravda i Volodarski uczestniczył w pierwszym sowieckim konwoju u ujścia rzeki Leny (Arktyka). Konwój ten prowadził lodołamacz Krasin.

Tytuł komedii miał się zapewne osłuchać i budzić pożądane uczucia na dużą skalę. Sztuka to początek rozmów francusko-sowieckich (1933), tłumaczona, wystawiana w tym czasie rozmowy francusko-sowieckie i ZSRS w Lidze Narodów (1934), pierwsza ekranizacja (Francja) to czas podpisania umowy francusko-sowieckiej (1935).
W przypadku USA-ZSRS - 1933 nawiązanie stosunków dyplomatycznych. Negocjowanie umowy handlowej. 1935 - amerykańska wersja sztuki Tovarisch (druk i adaptacje sceniczne), 1937 - amerykańska wersja filmu Tovarisch. [us.gov:"Umowa handlowa między Stanami Zjednoczonymi a Związkiem Sowieckim obowiązująca do 13 lipca 1937 r., Umowa z dnia 13 lipca 1935 r., zawarta w drodze wymiany not podpisana 11 lipca 1936 r."].
Pod koniec 1936 roku nominację na amb. USA w ZSRS otrzymuje Joseph Edward Davies, zastępuje Bullita, który przyjechał prosowiecki a wyjechał antysowiecki. Davies przyjechał pro i wyjechał prosowiecki. Davies, prawnik, za Wilsona był komisarzem ds. Korporacji (1912), pierwszym przewodniczącym Federalnej Komisji Handlu (1915); doradca ekonomiczny delegacji USA na konferencji pokojowej w Paryżu, 1933 wynajęty lobbysta Dominikany; wynajęty przez Ford Motor Company, pozwaną przez departament skarbu ostatecznie to ministerstwo musiało zapłacić FMC, jako "prawnik" reprezentował też szereg innych korporacji. W listopadzie 1936 r. mianowany ambasadorem, w 1937 obejmuje placówkę - nic nie widzi, wszystko dobrze (w 1938 zostaje ambasadorem w Belgii). Obok spraw gospodarczych czy też równocześnie z nimi - "Davies został poproszony przez FDR o ocenę siły armii sowieckiej, jej rządu i przemysłu oraz o sprawdzenie, czy to możliwe, po której stronie Rosjanie będą przy „nadchodzącej wojnie” (trudno ocenić na ile to wiarygodne, a o tym, że ambasador przyjechał w interesach gospodarczych w tym biogramie nie ma ani słowa). Davies, który z ZSRS przywiezie sobie kolekcję ikon i pewnie nie tylko ikon, to autor prosowieckiej, prokomunistycznej, prostalinowskiej książki - "Praca Daviesa w Związku Sowieckim zaowocowała jego popularną książką „Mission to Moscow”. Książka - opublikowana przez Simona i Schustera w 1941 r., sprzedała się w wielu językach na całym świecie w blisko 700 000 egzemplarzy". W 1943 r. powstał film na jej podstawie. Później kolejna misja do Moskwy, 1945 Poczdam. Odznaczony orderem Lenina. Żoną amb. Daviesa była Marjorie Merriweather Post, spadkobierczyni potentatów zbożowych (General Foods Inc.), znana z wybudowania rezydencji Mar-a-Lago w Palm Beach na Florydzie. Pałac ten został kupiony w 1985 r. przez Donalda Trumpa, któremu spodobał się także "herb" obrzydliwego oszusta ambasadora Daviesa, wymyślony i zarejestrowany w 1939 r., na tyle się "herb" spodobał, że Trump po paru przeróbkach zaczął używać podobnego, tu i tam - w swoich posiadłościach. Z tego powodu w 2017 r. wybuchł skandalik. "Podobieństwo dostrzegł wnuk Daviesa, były senator USA Joseph Tydings, podczas wizyty w kurorcie. Powiedział Timesowi, że nie zezwolił Organizacji Trumpa na użycie herbu". "Herb" przynależał pewnie do zakupionej przez Trumpa posiadłości.

Wracając do pracy Tawariszcz wydanej we Francji w 1933 r. (Plakaty i zdjęcia z filmu francuskiego 1935)

image

image
Główne postacie:
Michaił Aleksandrowicz Ouratieff (od okrzyku? Urrraaa), adiutant cara, generał rosyjskiej kawalerii, mąż wielkiej księżnej Tatiany Pietrownej. Car przekazał mu na przechowanie cztery miliardy franków w złocie, co czyni go obiektem uwagi bankierów i przedstawicieli rządu.

image

image

image
Tatiana Pietrowna - wielka księżna, żona księcia Ouratieffa, kuzynka cara Mikołaja II Romanowa.
Olga - sklepowa, w rzeczywistości szpieg nowego rządu sowieckiego
Monsieur Chauffourrier-Dubieff - Szef Banku Francji, który próbuje przekonać księcia Ouratieffa do zmiany carskiego złota na obligacje rządowe.
Hrabia Fiodor Brekeński -pretendent do rosyjskiego tronu. Uważa, że Michaił powinien użyć złota ostatniego cara na wsparcie kontrrewolucji.
Georges Dupont - syn Dupontów, snob, fan szermierki i gry w pokera. Zakochuje się w Tatianie.
Helene Dupont - córka Dupontów, lekkoduch jak jej brat, zakochuje się Michaile.
Madame van Hemert - potężna bizneswoman, reprezentująca Angielsko-Holenderską spółkę paliwową, zainteresowana rynkiem w Sowietach.
Komisarz Gorotczenko - czołowy gracz w nowych władzach sowieckich, kiedyś był szefem wydziału śledczego Czeki, który uwięził i torturował Tatianę i Michaiła.

Opis treści na podstawie wersji anglojęzycznej (plakaty były tu bardziej przewrotne)

image

image

Adptację filmową z 1937 r. otwiera scena, w której główni bohaterowie - rosyjscy arystokraci bawią się na ulicznej imprezie tanecznej w rocznicę rewolucji we Francji, starają się dowiedzieć co to za okazja, i o co chodzi z tą Bastylią. Autor ewidentnie chciał od początku ustawić odbiorcę - u nas rewolucja, w Rosji też rewolucja, więc o co właściwie chodzi. Dwoje książąt uciekinierów tańczących na festynie z okazji rewolucji też ma swoją wymowę. Także wypytywani francuscy grajkowie nie bardzo umieli odpowiedzieć na pytanie z jakiej to okazji. Arystokraci, kiedy się orientują, że chodzi o rewolucję, uciekają.

image

image


"Jako byłemu generał kawalerii i adiutantowi zmarłego cara Mikaïlowi powierzono zadanie ochrony prawie cztery miliardy franków w złocie do wykorzystania wyłącznie w celach niepodległościowych dlatego nie chce brać z tej kwoty nawet jednego sou aż nadejdzie właściwy czas. Mikail i Tatiana żyją życiem biedaków w zaniedbanym pokoju hotelowym. Głęboko zakochani w sobie i równie stoiccy jeśli chodzi o ich sytuację, stopniowo wyprzedają swoje mienie, Tatiana okazjonalne kradnie artykuły spożywcze. Podczas gdy Tatiana „kupuje” jedzenie, Mikaila odwiedza gubernator monsieur Chauffourier-Dubieff z Banku Francji i hrabia Brekenski, adiutant obecnego pretendenta do tronu rosyjskiego. Próbują przekonać Mikaila by zamienił złoto na francuskie obligacje rządowe, ale on odmawia, Chauffourier-Dubieff ujawnia, że​rząd francuski płacił rachunki za skradzione przez parę produkty. Tatiana przynosi dodatkowo, obok "zwykłych" zakupów, kwiaty, kawior i szampana. [tło historyczne i propagandowe to 1,5 miliona Francuzów, którzy zainwestowali w rządowe obligacje rosyjskie przed rewolucją, było to 11 mld franków w złocie, długów tych nie uznały sowiety. "Troska o odzyskanie długów rosyjskich — zarówno państwowych, jak i prywatnych — była przez lata jednym z głównych celów polityki francuskiej wobec Rosji". A tu proszę, rosyjscy arystokraci...]
Para książęca urażona "zdradziecką pomocą" ze strony rządu francuskiego postanawia poszukać pracy. Jednak żadne z zajęć [stereotypowych] - taksówkarz, rosyjski tancerz, modelka, nie wydają się realne. Wtedy przychodzi francuski sąsiad, który zbiera pieniądze dla biednej głodującej kobiety i jej noworodka. Rosjanie nie mają już pieniędzy ale oddają całe jedzenie. Dowiadują się też, że do pracy w domu bankiera DuPonta, poszukiwani są pokojówka i kamerdyner. Para maja doświadczenie służąc carowi - dama na dworze, adjutant cara. Dostają pracę. W trakcie jednej z kłótni, kiedy pokojówka-księżna wypomina DuPontowi, że to bankierzy wsparli rewolucję, ten zwalnia ją. Księżna pada na kolana i prosi o karę i przebaczenie.

image
- Proszę mnie za karę wrzucić do lodowatej wody, ale nie zwalniać.
- Wrzucić do lodowatej wody?
- Tak, tak w Rosji karaliśmy niedobrych służących.
Później prosi jako służąca DuPonta "o pocałunek przebaczenia" w czoło, "jak w Rosji bywało" w takich sytuacjach.

image
DuPont organizuje kolację na której zjawia się komisarz Gorotczenko i przedstawicielka firmy paliwowej, rozpoznają oni służących. DuPontowie postanawiają zwolnić parę książęcą za nieszczerość. Podczas gdy księżniczka Pietrovna zmywa naczynia podchodzi do niej czekista Gorotczenko i prosi o przekazanie pieniędzy. Francuz, Anglicy, Holendrzy i Amerykanie - reprezentowani przez innych gości proszonej kolacji - mają zamiar kupić bogate pola naftowe od nowego rządu sowieckiego. Gorotchenko opiera się temu gwałtowi na rosyjskiej ziemi, ale musi zdobyć tę sumę pieniędzy lub skazać miliony chłopów na głód. [tło historyczne i propagandowe: Wielki Głód na Ukrainie (1929-1933)]. Uznając, że jeśli car i Rosja są jednym, to utrzymanie całości Rosji i wyżywienie chłopów jest najlepszą służbą w ineteresie cara, ostatecznie Michaił i Tatjana decydują się na przekazanie skarbu nowym władzom sowieckim (w domyśle uznanie ich). Gorodczenko obiecuje oznaczyć nowe pola naftowe na mapie w dawnym pokoju cara flagą Romanowów. Michaił orientuje się, że stara Rosja istnieje teraz tylko w ich sercach, duszach i wspomnieniach. Dupont cofa zwolnienie służących. Michaił i Tatjana odnajdują swoje szczęście i cel w życiu w nowym bardzo zmienionym świecie".

image

Robert Emmet Sherwood (1896-1955) - dramatrurg, redaktor, scenarzysta. Syn maklera giełdowego i ilustratorki, ze znaczącymi przodkami. Ranny podczas I wojny światowej, po niej pracował jako krytyk filmowy, członek grupy artystycznej Algonquin Round Table (1919), autor sztuk o wydźwięku pacyfistycznym (do czasu), zdobywca 4 pulitzerów, jego sztuki były wystawiane na Broadwayu. Od 1926 związany z Hollywood. W latach 1937-1939 przewodniczący Gildii Dramaturgów Ameryki. W 1938 r. sformował pięcioosobową grupę producencką Playwrights’ Company, grupę tę tworzyli:

Maxwell Anderson - dramaturg, zaprzyjaźniony i związany przez jakiś czas pozamałżeńską zdradą z komunistką, agentką wpływu a być może także szpiegiem sowieckim. Herbst była m.in. propagandystką komunistyczną w Hiszpanii w czasie wojny w tym kraju, po Pearl Harbor pracowała w Office of the Coordinator of Information (poprzedniczce CIA i OWI /Office of War Information/), w sekcji zagranicznej - pod ujawnieniu przez FBI, że to komunistka, została zwolniona (m.in. lobbowała kiedyś u ambasadora USA we Francji za wpuszczeniem do USA komunistów, wzywała do głosowania na komunistę W. Fostera w wyborach prezydenckich w USA w 1932, a działalność szefa KP USA uważała za zbyt "nieśmiałą"). Po wojnie zaangażowana w sprawę komunistyczną Alger Hiss vs. Whittaker Chambers.

Sidney Howard - komunista poparł kandydata komunistę w wyborach 1932.

Elmer Rice - komunista - po wojnie jeden z obiektów zainteresowania senatora McCarty, Wspierał kandydata komunistę w wyborach prezydenckich w USA  1932, później u Roosevelta.

Samuel N. Behrman - litwak z rodziny ortodoksyjnych, dramaturg, biograf znanych ziomków, pisarz, wieloletni publicysta New Yorkera.
image

Niedługo przed wybuchem wojny pacyfistyczni bohaterowie dramatów Sherwooda, tłumacza sztuki Towariszcz w 1935 r., robią fikołka, przechodzą przemianę i decydują się walczyć ponieważ "tylko przez utratę życia dla innych człowiek może uczynić swój żywot znaczącym". W 1940 r. pisze sztukę o inwazji sowieckiej na Finlandię.
Chyba jeszcze 1939 r. za pośrednictwem Eleonory Roosevelt zostaje "autorem przemówień i doradcą" prezydenta Roosevelta. "Pomiędzy służbą jako specjalny asystent sekretarza wojny (1940) i sekretarza marynarki wojennej (1945), Sherwood pełnił funkcję dyrektora sekcji zagranicznej Biura Informacji Wojennej /Office of War Information, OWI/ (1941–44). Jeden z pulitzerów Sherwooda to nagroda za książkę - "Roosevelt and Hopkins: An Intimate History" /1948/. Najbliższy doradca, powiernik oraz domownik Roosevelta - Harry Hopkins, jest dzisiaj opisywany jako agent sowiecki.


Autorem amerykańskiej adaptacji filmowej sztuki Jaquesa Devala pt. Towariszcz, w angielskojęzycznej wersji Roberta Elmera Sherwooda był Anatole Litvak.

image

image

image

Właściwie to był remake bo pierwsza wersja, jak wspomniano, powstała we Francji. Premiera amerykańska miała miejsce w 1937 r. Większość z dostępnych danych biograficznych dotyczących początków żywota Litvaka lub "Litvaka", pochodzi najprawdopodobniej od niego samego.

Może napiszę od razu - wegług mnie to był agent sowiecki od samego początku swojej kariery, prawodpodobnie ze zmyślonym życiorysem (jeśli ktoś w ogóle interesował się takim szczegółem i życiorys ten był w ogóle znany).

Michaił Anatol Litwak, bardziej znany jako Anatole Litvak, urodzić się miał w 1902 r. w Kijowie, w rodzinie żydowskiej, jego ojciec miał być wyższym urzędnikiem administracyjnym banku, ojciec miał dostać pracę w Petersburgu i tam też miała przeprowadzić się rodzina. W 1916 r. a więc w wieku 14 lat, Litvak junior miał rozpocząć studia filozoficzne na Uniwersytecie W Petersburgu i mimo przeciwności jak wojna i rewolucja skończyć je w ciągu 5 lat z tytułem doktora - jak podaje jego biograf, pisząc, że jednocześnie zaangażował się w teatr. Według innej wersji bardziej rozpowszechnionej - pracował w teatrze i uczył się w szkole dramatycznej tu podaje się że od 13 roku życia, o studiach filozoficznych w wieku 14, chyba wstydzą się wspomnieć (w rosyjskim portalu filmowym napisali z kolei, że w wieku 14 lat był scenografem w teatrze i że studiował filozofię, oraz sztukę teatralną, od 1923 zaczął robić w filmie). Zaangażował się w działalność eksperymentalnego, awangarodowego teatru sowieckiego. W Piotrogrodzie do 1923 r. miał opanować wszystkie etapy - od aktorstwa, przez reżyserię, oświetlenie, po pisanie scenariuszy, miał też w tym czasie mieszkać w burdelu - jak twierdzi autor jego biografii - gdzie był niańczony aż do swojego wyjazdu z ZSRS pod koniec 1924 r. Do czasu wyjazdu miał wziąć udział w produkcji kilku  niemych filmów, jako asystent. Jak podaje jego biorgraf Capua /2015/: Litvak "dołączył do sowieckiego oddziału duńskiej firmy filmowej Nordisk przy Nordkino Studios w Leningradzie".
Chodzi o: "Spółkę filmową NordKino, Кино-Север /NordKino/, czyli Piotrogradzki Kinokomitet Związku Komun Północnych (Петроградский кинокомитет Союза Северных Коммун) - 1918-1920, później właśnie jako "Кино-Север" ("Nordkino"), póżniej m.in. jako Lenfilm, Soujzfilm, Rosfilm.
1918: Regionalny Komitet Kina w Piotrogrodzie podlegający Komisariatowi Edukacji Publicznej, "rozpoczął przyjmowanie scenariuszy „na tematy o rewolucyjnym charakterze społecznym, które tworzą elementy nowej psychiki narodowej w duchu świadomości socjalistycznej”. Pytany później o swoje filmy w ZSRS, Litvak ucinał, mówiąc krótko, że były "o dzieciach".
Poszukując produkcji z tego okresu, w których powstanie był zaangażowany bądź tworzył je, napotykamy filmy pt.: «Татьяна» ("Tatiana”) z 1923 r. oraz "Сердца и доллары" ("Serca i dolary”) z 1924 r.
O fimie "Tatiana" dowiadujemy się, że był produkcji niemieckiej, w reżyserii znanego filmowca - Duńczyka Roberta Dinesena i wg. scenariusza Harriet Bloch i Roberta Dinesena. Litvak w takim razie pełniłby tu funkcje pomocniczne. Główną rolę zagrała tu Olga Konstantinovna Czechowa (z domu Knipper)

image

o której czytamy: "Udało jej się uzyskać paszport na wyjazd z ZSRS, być może w zamian za współpracę, która doprowadziła do zezwolenia na wyjazd z Rosji. W pociągu do Wiednia towarzyszył jej sowiecki agent, następnie przeniosła się do Berlina w 1920 r.". "Według książki Killing Hitler (2006) brytyjskiego pisarza Rogera Moorhouse'a, Stalin i Beria wywierali na nią presję, by flirtowała z Adolfem Hitlerem w celu zdobycia i przekazania informacji, aby Hitler mógł zostać zabity przez tajnych agentów sowieckich". Po przyjeździe do Berlina, wkrótce została gwiazdą europejskiego kina. Była też później zapraszana do sowieckiej ambasady w Berlinie. Może "po prostu" "ulubiona gwiazda filmowa Hitlera" została wysłana na zachód przez sowieckie służby.

"Serca i dolary" (w rosyjskim portalu nie wymieniono nazwiska Litvaka, więc jeśli, to tu też pełnił funkcje pomocniczne) - reż. Nikołaj Pietrow, scen. David Glickman i Vladimir Korolevich: "Historia poszukiwań krewnych bogatego Amerykanina mieszkającego w ZSRR. Przyjeżdża on do Związku Sowieckiego i korzysta z reklamy w "Krasnej Gaziecie": „Każdy, kto wskaże miejsce pobytu krewnych Anny Iwanowej, która opuściła Amerykę dwadzieścia lat temu, otrzyma nagrodę pieniężną w wysokości dziesięciu tysięcy dolarów”.
image

Kolejnym filmem, opisywanym jako pierwszy fim Litvaka, był film pt. "Самый юный пионер" ("Najmłodszy pionier") z 1924 r. (premiera 5 stycznia 1925) o którym czytamy, że "nie zachował się". Litvak nie został wymieniony (niżej) bo miał być współscenarzystą, obok reżysera Konstantina Dzierżavina.
"Najmłodszy pionier" opowiada "o przygodach dziewczynki na tyłach białych" - podczas rewolucji, wojny bolszewicko-rosyjskiej. Tu warto nadmienić, że w tym czasie dziećmi swoich ofiar żywo "interesowali się" Dzierżyński z kolegami z CzeKa, jej szef był np. konsultantem filmu "Bezprizorne", który w pozytywnym świetle pokazywał oprawców ich rodziców, zatroskanych teraz losem dzieci).
image

"Nie wiadomo dlaczego pod koniec 1924 roku Tola wyjechał ze Związku Sowieckiego do Niemiec via Paryż". Jako powód podawane są okoliczności do wierzenia dla naiwnych: wyjechał ze względów ideologicznych, a poza tym film i kina zostały upaństwowione". Wiele z jego późniejszej kariery wskazuje na to, że został on "po prostu" wysłany na zachód przez sowieckie służby.

image  image


Osiadł w Berlinie, pracował w niemieckiej firmie UFA, przy lokowaniu prawdopodobnie przydatna okazała się znajomość z Dinsenem od filmu "Tatiana", który był związany z UFA (Universum Film AG).
Berlin był główną stolicą uciekinierów z Rosji po rewolucji bolszewickiej, dopiero później (po Rapallo? czy współpraca niemiecko-sowiecka obejmowała także kulturę?) tę rolę przejął Paryż. Obok pracy propagandowej było kogo infiltrować w tej emigracji i co szpiegować, także w branży filmowej. Tu Litvak zapozna się z nowinkami technicznymi, nowymi technikami filmowymi, studio UFA było w czołówce ("najbardziej zaaawansowane technicznie studio filmowe w Europie") i Litvak nauczy się tu całego procesu filmowego (reżyseria, scenariusz, produkcja...), tak, że w przyszłości będzie mógł tworzyć filmy niemal samodzielnie, np. w oparciu o infrastrukturę i logo firmy Warner Bros., występując jako scenarzysta, reżyser i producent. Pierwszy film w którego powstawaniu brał udział w Niemczech (asystent postprodukcji?) The Joyless Street aka The Street of Sorrow org. Die Freudlose Gasse) został "pocięty przez cenzurę z powodów politycznych". Później powrócił do Paryża biorąc udział, jako jeden z wielu asystentów, w niemej produkcji Napoleon Abela Gance, tam poznał emigranta Nikołaja Aleksandra Volkoffa, który zatrudnił Litvaka przy trzech produkcjach Casanova (1927) - producentem tego a także innych filmów z Litvakiem był przedstawiany jako wujek Litvaka - Noe Bloch, który wyjechał (1920) z Rosji po rewolucji bolszewickiej; pozostałe dwa filmy Gebeimnisse des Orientes (1927) i Der Weisse Teufel (1930). Po nakręceniu szeregu filmów w Niemczech, przeniósł się do Paryża, wbrew temu co się twierdzi nie "uciekł pod objęciu rządów przez Hitlera", tylko wyjechał wcześniej, przebywając i kręcąc filmy także w Anglii. W jego filmach występował m.in. Jan Kiepura.
Jednym z bardziej znanych filmów Litvaka był Mayerling (1936) o romansie arcyksięcia Rudolfa z 17-letnią baronówną Marią Vetserą (zapewne był kontekst, tło polityczne dla tej produkcji), jednym z 3 autorów scenariusza był Joseph Kessel, z którym Litvak często współpracował. Kessel był synem "litwackiego lekarza, który dużo podróżował" a do 1908 r. mieszkał w Rosji, stąd Kessel urodził się w argentyńskiej kolonii żydowskiej założonej przez barona M. Hirscha. Bratankiem J. Kessela był "Maurice Druon" (Kessel), autor serii paszkwilanckiej na monarchów francuskich (Królowie przeklęci"). O J. Kesselu mówi się, że wprowadził do filmu seks i pieniądze, i zdaje się Freuda (autor m.in. "Piękność dnia"). Inna z jego prac to: "Machno i jego Żydówka – opowiadanie Josepha Kessela z 1926 (wydane w Paryżu), oskarżające Nestora Machno o antysemityzm. Utwór oparty jest na wcześniejszym pamflecie autorstwa Nikołaja Gierasimowa, wyrzuconego z Czechosłowacji bolszewickiego szpiega".

Po sukcesach w Europie Litvak wyjeżdża do Hollywood. Debiutuje filmem The Woman I Love (romans z udziałem żony i dwóch pilotów). Film był oparty był na wcześniejszym filmie Litvaka L'Equipage (scenariusz: Kessel), film przyniósł straty ($266,000).
Drugim hollywoodzkim filmem Litvaka był opisany wyżej Towariszcz, o rosyjskich arystokratach, którzy oddają sowietom skarb i żyją szczęśliwie jako lokaj i pokojówka.

W 1939 r. Litvak, obywatel amerykański, wypuszcza film Confessions of Nazi Spy (Wyznania nazistowskiego szpiega)

W 2018 r. na rosyjskojęzycznym portalu dla Żydów (jewish.ru) , autor artykułu o Litvaku napisał o Confessions of Nazi Spy: "Film był nadal zakazany w Niemczech, Włoszech, Jugosławii, Holandii, Norwegii, Szwecji i Japonii. Wkrótce w Niemczech i Polsce zostało zabitych [ros. ubitych, "были убиты"] jednocześnie kilku przedstawicieli firmy filmowej".

To o Polsce to kłamstwo, wpisujące się zresztą w sowiecką propagandę. Film był w Polsce reklamowany i wyświetlany, i nikt oczywiście nie zginął, nie został ubity. A w innym opisie przeczytałem, że film był zakazany w Niemczech, Włoszech, Hiszpanii, Irlandii i Szwajcarii.

Po zerwaniu sojuszu Niemiecko-Sowieckiego, Litvak był m.in. skarbnikiem przesyconej agenturą Russia War Relief - organizacją tą kierował Edward Clark Carter (prosowiet opisany w poprzednim wpisie).
W trakcie wojny Litvak pracował w zespole propagandowo-filmowym Franka Capry, gdzie dosłużył się stopnia pułkownika US Army (pracował m.in. przy armii gen. Pattona). Według informacji zawartych w książce "Hollywood's War with Poland, 1939-1945" (Wojna Hollywoodu z Polską 1939-1945), Litvak miał wcześniej stopień porucznika armii sowieckiej. /was a second leutenant in Russian army/, to by znaczyło, że jego życiorysy są wybrakowane. Litvak był m.in. wraz z Caprą współreżyserem serii "Why We Fight" (Dlaczego Walczymy), był autorem prokomunistycznego, prosowieckiego, prostalinowskiego odcinka o Związku Sowieckim (Bitwa o Rosję). Amerykanie nie przyznają się do tego odcinka.

To migawki:

Agresja niemiecko-sowiecka na Polskę, "pierwszy krok w drodze do Rosji" wygląda tak:

image

1940 r. Niemcy ruszają na zachód, żeby zaatakować Francję:

image

Przed atakiem na ZSRS:

image

Po szeregu kolejnych podbojów Niemiec, "Rosja" szykuje się do obrony, przestawia swoją pokojową produkcję na wojenną, "zamiast narzędzi musi produkować pociski":

image

image

W przededniu wojny Rosja już bez sierpa i młota, a Niemcy i Sowiety nie podzieliły między sobą łupów i nie graniczą ze sobą:

image

image

image

image

image

A tak pisano w 1967 r. - Litvak: "W 1944 w Normandii, zostałem odwołany z powrotem do Londynu i wysłany ze specjalną misją do Rosji, z której wyjechałem 20 lat wcześniej. Averell Harriman był naszym ambasadorem w i chcieliśmy, żeby Rosjanie zezwolili nam na bombardowanie Niemiec i następnie na lądowanie w Rosji. Zabrałem nasze filmy, żeby pokazać Rosjanom co robimy i jako, że mówię po rosyjsku byłem narratorem dla [rosysjkiego] sztabu generalnego i przedstawicieli rządu.
Odnalazłem także matkę, którą zostawiłem w Leningradzie. Pudovkin (sowiecki filmowiec) zorganizował dla mnie przyjęcie w Moskwie, moja matka przeczytała o tym w gazecie i zadzwoniła do amerykańskiej ambasady, która skontaktowała się ze mną".

A to bardziej współczesna opowiastka, hagadka:
W 1943 r. amerykański film dokumentalny „Bitwa o Rosję” został pokazany w Sztabie Generalnym Armii Czerwonej. Po obejrzeniu ambasador USA Averell Harriman poprosił reżysera filmu o skomentowanie filmu i ku zaskoczeniu publiczności [Litvak] opwiedział po rosyjsku, jak został nakręcony film, i odpowiedział na pytania dotyczące drugiego frontu, na który czekali Rosjanie. "Jak nauczyłeś się tak płynnie mówić po rosyjsku?” Zapytali generałowie. "Urodziłem się w Rosji, wyjechałem stąd, gdy miałem dwadzieścia dwa lata, teraz jestem obywatelem amerykańskim”, odpowiedział reżyser. Generałowie uprzejmie podziękowali i szybko wyszli: dla nich był zdrajcą".


Zaraz po wojnie ruszył z powrotem do Francji, później znowu w USA i we Francji. W 1948 r. nakręcił The Snake Pit (Kłębowisko żmij) - promocja freudyzmu, wśród kolejnych m.in. - Anastasia ( z 1956 r., co chyba nie jest przypadkiem) - "fabuła opowiada o kolejnej fałszywej Anastazji - która rzekomo cudem uszła z życiem z bolszewickiej masakry rosyjskiej rodziny carskiej. "Rosyjski biznesmen-oportunista próbuje wyzyskać tajemniczą oszustkę jako wielką księżną Anastazję, jest tak przekonująca w swojej grze, że wierzą jej nawet najwięksi sceptycy".

image

Oskary, Złote Lwy, nagrody w Cannes, gwiazda w Alei Gwiazd. Zmarł w 1974 r. we Francji.


szpak80
O mnie szpak80

Nowości od blogera

Komentarze

Inne tematy w dziale Kultura