Ludzie aktywni w życiu zawodowym po przejściu na emeryturę odczuwają przygnębienie i samotność. Żeby przykryć czymś pustkę, która ich otacza, sięgają po leki lub alkohol. Jak rozpoznać, że ktoś bliski jest uzależniony?
Uzależnienie seniora
Poniższe objawy mogą, choć nie muszą, wskazywać na uzależnienie seniora:
- Zaburzenia snu, częste zmiany nastroju, utrzymująca się irytacja, niepokój, depresja
- Mdłości, wymioty, drżenie ciała, problemy z koordynacją ruchów, dziwny chód, zmieniona mowa
- Niewyjaśnione urazy, siniaki, częste upadki, problemy z utrzymaniem higieny, niedożywienie
- Problemy z orientacją, pogorszenie pamięci, senność w ciągu dnia, wydłużenie się czasu reakcji
- Wycofanie się z życia towarzyskiego
- Domaganie się alkoholu, poukrywane blistry z lekami lub po lekach
- „Turystyka” ZOZ-owa - pacjenci chodzą po różnych przychodniach w celu załatwienia recepty
Senior a leki
Osoby starsze to siłą rzeczy najwięksi konsumenci leków. Te zaś mogą wchodzić w interakcje zarówno między sobą, jak i z alkoholem. W najlepszym wypadku doprowadzi to tego, że choroba, na którą osoba starsza przyjmuje leki, nie będzie skutecznie leczona, w najgorszym – może dojść nawet do śmierci lub trwałej niepełnosprawności.
Seniorzy często eksperymentują z lekami, nadużywają leków. Wśród nich są głównie leki ułatwiające zasypianie, a wśród nich znajdują specyfiki z dużym potencjałem uzależniającym, np. benzodiazepiny. Niebezpieczne są również leki o działaniu przeciwbólowym, pochodne opioidów.
Co więcej, ryzyko wystąpienia działań niepożądanych tej grupy leków jest w grupie osób starszych wyższe niż u młodszych ze względu na spowolniony metabolizm, niższą masę mięśniową a wyższą – tłuszczową oraz zmniejszenie udziału wody w tkankach organizmu.
Seniorzy nadużywają zwłaszcza leków nasennych i przeciwbólowych.
Senior a alkohol
Z publikacji zespołu dr Agnieszki Bartoszek z Wydziału Nauk o Zdrowiu Uniwersytetu Medycznego w Lublinie wynika, że właściwie każda z badanych osób w wieku 65+ pije od czasu do czasu alkohol. Nikt nie zdeklarował się jako abstynent. Picie okazjonalne zadeklarowało 83,6 proc. badanych, zaś kilka razy w tygodniu - 16,4 proc.
Z kolei z badań przytaczanych przez dr Katarzynę Dąbrowską i dr Łukasza Wieczorka z Instytutu Psychiatrii i Neurologii w Warszawie w „Raporcie z realizacji badania: Analiza czynników ryzyka i czynników chroniących używania substancji psychoaktywnych wśród seniorów” wynika, że w ciągu 12 miesięcy, pośród osób 60+ (średnia wieku udzielających odpowiedzi wynosiła 67 lat) wstyd z powodu picia odczuwało 15 proc. badanych, zaś konieczność ograniczenia spożywania alkoholu zadeklarowało 17,5 proc. Przymus picia w następny dzień po użyciu - 7,5 proc.
Jak zauważyli badacze, mężczyźni mogą nawet przez około 30 lat używać regularnie dużych ilości alkoholu i dopiero w okolicy emerytury picie wymyka się im spod kontroli. Natomiast kobiety potrafią w 2-3 lata doprowadzić się do stanu klinicznego w uzależnieniu.
Mężczyźni są bardziej odporni na działanie alkoholu, dłużej trwa u nich proces uzależniania się.
Nadużywanie leków i alkoholu bardziej ryzykowne dla seniora?
Susan W. Lehmann i Michael i Fingerhood z Johns Hopkins University School of Medicine - autorzy pracy o zaburzeniach wynikających z uzależnienia w starszym wieku, wskazują, że fizjologiczne zmiany w pracy wątroby, które w naturalny sposób mogą się pojawić w starszym wieku, wpływają na metabolizm zarówno alkoholu, jak i innych substancji. To zaś powoduje, że seniorzy są grupą szczególnie narażoną na niekorzystne dla zdrowia skutki nadużywania ich. Ponadto w starszym wieku stanowi ono znacznie większe ryzyko powstania takich szkód, jak pogorszenie wzroku, szybszy rozwój demencji, zagrożenie upadkami. W rezultacie nadużywający senior szybciej straci niezależność i będzie uzależniony od opieki innych.
Eksperci ostrzegają w artykule, że identyczna dawka danej substancji u tej samej osoby w młodszym wieku może nie stwarzać problemów zdrowotnych, a w starszym – już tak. Co więcej, osoba ta może nie zauważać zmiany z uwagi na zmniejszający się u wielu starszych osób samokrytycyzm.
źródło: PAP zdrowie
ja
© Artykuł jest chroniony prawem autorskim. Wykorzystanie tylko pod warunkiem podania linkującego źródła.
