Żyjemy w rzeczywistości wielogłosowych narracji pierwszoosobowych i zewsząd dochodzi nas wielogłosowy szum. [Olga Tokarczuk]. Bo to “jednostka pełni rolę subiektywnego centrum świata”.
Wolna jednostka. Kiedy tak nie jest, nie wypowiada się “pierwszoosobowo”. Wtedy też nie jest żadnym centrum. Jest nim jej władca, który głosi jedynie słuszne prawdy i wtedy wszystko jest możliwe.
Patriotyzmem wtedy jest nazywanie części rodaków gorszym sortem i elementem animalnym. Zaliczając do nich także noblistów. Patriotycznie jest ośmieszyć najważniejsze instytucje własnego państwa, demonstracyjnie powierzając je osobom pozbawionym kompetencji. Dumnie jest ogłosić nawet przegraną, zwłaszcza w stosunku 1:27 jako sukces i uzyskać aplauz tych wszystkich, którzy zrezygnowali z własnej osobowości.
Wtedy bowiem jest Jednostka – zerem, jednostka – bzdurą, sama – nie ruszy pięciocalowej kłody, choćby i wielką była figurą… [Majakowski].
Jako że “ten kto snuje opowieść, rządzi” [Olga Tokarczuk].
