Romuald Szeremietiew Romuald Szeremietiew
1702
BLOG

1939 – Wojsko Niepodległej (cz. III)

Romuald Szeremietiew Romuald Szeremietiew Społeczeństwo Obserwuj notkę 1

Siły zbrojne II RP, broń strzelecka.


W okresie wojny z bolszewikami Wojsko Polskie dysponowało różnorodną bronią strzelecką pochodzącą głównie z armii zaborczych, a także ściągniętą razem z jednostkami formującymi się na obczyźnie oraz zakupioną za granicą.
Występowały  karabiny i karabinki niemieckie Mauser wz. 98 (Gewehr 98), Mauser wz.88 (Gewehr 88), austriackie Mannlicher M1890, Mannlicher M1895 jak i przestarzałe karabin Werndl M1867. Były rosyjskie karabiny Mosin wz. 1891 karabinki Mosin wz. 1907, a nawet  japońskie Arisaki, czy produkowane przez USA dla Rosji Winchester Model 1895. Wraz z armią gen. Hallera do Polski dotarły karabiny Lebel Model 1886 i Berthier Model 1907. Pojawiły się też zakupione od Włochów karabiny Carcano Mod. 91 i w Anglii karabiny ROSS i Lee-Enfield.
W broni maszynowej było podobnie:  rkm-y niemieckie Maximy 08-15, duńskie Madseny M1903, francuski Chauchat Mel15 i brytyjski Lewis. Ckm-y  - niemieckie Maximy 08, rosyjskie Maximy wz.1905 i wz.1910, austro-węgierskie Schwarzlose M.7/12 i francuskie Hotchkiss Mle 1914.


Wojsko Polskie miało w tym czasie  24 typy karabinów i 22 typy karabinków i kilkanaście typów karabinów maszynowych. Taka wielka różnorodność powodowała wiele problemów przy korzystaniu z tej broni, zwłaszcza z zaopatrzeniem jej w amunicję. 

Po zakończonej wojnie najpilniejszym zadaniem było ujednolicenie w wojsku broni strzeleckiej.

W czerwcu 1921 zdecydowano o przyjęciu karabinu Mausera 7,92 mm jako podstawowego uzbrojenia. W 1922 uruchomiono produkcję „polskiego Mausera”.

imageW 1928 wprowadzono do uzbrojenia nowoczesny polski karabinek wz. 1929 – na nim oparli się Niemcy konstruując w 1935 swój karabinek.

imageDo 1939 fabryki broni w Warszawie i Radomiu wyprodukowały ponad 392 tys. kb i kbk Mauser i ponad 260 tys. kbk wz. 29

Po kampanii polskiej 1939 Niemcy wszystkie zdobyte karabiny i karabinki polskiej produkcji przyjęli na uzbrojenie jako Gewehr 98(p) i Gewehr 29(p).
W armii sowieckiej polskie karabiny były wręczane jako wyróżnienie wzorowym żołnierzom.

W 1934 Instytut Badań Materiałów Uzbrojenia ogłosił konkurs na karabin samopowtarzalny. Konstruktor broni inż. Józef Maroszek zaproponował prototyp karabinu wz. 38M. Karabin był bardzo nowoczesny i do dzisiaj w kb samopowtarzalnych stosuje się jego rozwiązania. Miał prostą budowę, był bardzo celny, niezawodny i wygodny w użyciu. Zasilany z magazynka pudełkowego o pojemności 10 nabojów, przyrządy celownicze można było nastawiać od 100 do 2000 metrów.

imageW 1936 zapadła decyzja o wprowadzeniu karabinu do produkcji. W 1938 rozpoczęto produkcję seryjną. Do wybuchu wojny nieznana ilość karabinów trafiła do wojska.

W 1939 w czasie ewakuacji Instytutu Techniki Uzbrojenia pociąg został zaatakowany pod Zdołbunowem przez 2 niemieckie samoloty, atakujące z niskiego pułapu. Inż. Maroszek ostrzeliwał je z karabinu wz. 38M. Zestrzelił jeden samolot (trafił pilota).

image
Oficerowie korzystali z różnej broni krótkiej – były niemieckie pistolety P08 Parabellum, Mauser C96, Mauser M1914, Dreyse M1907, Sauer 1913 i rewolwer Reichsrevolver M1879. Austro-węgierskie pistolety Frommer M1910, Roth-Krnka M.7, Steyr M1912, rewolwer Rast & Gasser M1898, także rosyjskie Nagant wz. 1895 oraz francuskie Mle 1873, Mle 1892 belgijskie Browning M1900 , Browning M1910, amerykański Colt M1911.

imageW 1929 postanowiono wprowadzić jeden typ pistoletu w Wojsku Polskim. W 1930 inż. Piotr Wilniewczyc skonstruował pistolet VIS ( „siła”) wprowadzony na uzbrojenie w 1935. Znalazł się na wyposażeniu oficerów i podoficerów Wojska Polskiego, był pistoletem niezawodnym w każdych warunkach.

VIS był potrójnie zabezpieczony przed samoczynnym wystrzałem. Charakteryzował się przede wszystkim bardzo dobrą celnością oraz dobrym wyważeniem środka ciężkości.

Do 1939 w Fabryce Broni w Radomiu wyprodukowano około 50 tys.

imageWspółcześnie amerykańskie prestiżowe czasopismo ,,Guns&Ammo uznało pistolet VIS za jeden z najlepszych pistoletów wojskowych, jaki kiedykolwiek wyprodukowano.

W 1940 Niemcy wznowili produkcję VIS-ów jako Pistole.35 (polnish). W 1944 przenieśli maszyny fabryki w Radomiu do Austrii. Tam od stycznia 1945 produkowano ostatnią odmianę pistoletu. Ogółem Niemcy wyprodukowali ok. 380 tys. VIS-ów. Trafiały głównie do wojsk lądowych, ale też do Kriegsmarine i Waffen SS. VIS cieszył się wielkim uznaniem i popularnością w wojskach desantowych (Fallschirmjager).


 W listopadzie 1937 zdecydowano o wprowadzeniu na uzbrojenie WP pistoletów maszynowych. W 1938 w Fabryce Karabinów w Warszawie inżynierowie P. Wilniewczyc i J. Skrzypiński skonstruowali pistolet maszynowy o nazwie Mors ("śmierć").

image
Cechy: lufa wytrzymała, ciężka, szybko wymienna w warunkach bojowych; bardzo mała wrażliwość na przegrzewanie; łatwy i błyskawiczny wybór rodzaju ognia pojedynczy-ciągły ze względu na dwa osobne spusty; zasięg 400 m; bardzo dobra celność, bardzo dobre zabezpieczenie przed przypadkowym strzałem.

Mors był zasilany z dwurzędowego magazynka o pojemności 25 nabojów, po wyczerpaniu naboi, magazynek odłączał się automatyczne, a po włożeniu nowego broń była od razu gotowa do strzału.

W 1939 rozdzielono 50 "Morsów" pomiędzy kilka oddziałów, z zaleceniem aby nie wpadły w ręce Niemców.

imageNa początku 1927 Ministerstwo Spraw Wojskowych zakupiło po kilkanaście sztuk rkm–ów z różnych firm i rozesłano je do jednostek wojskowych celem przeprowadzenia prób poligonowych. Wyboru mieli dokonać strzelcy. Konkurs wygrał rkm Browning, który był od 1930 produkowany w Polsce jako ręczny karabin maszynowy  wzór 28. W trakcie produkcji wprowadzano w broni liczne modyfikacje i ulepszenia, m.in. przystosowano go do obrony przeciwlotniczej.

imageRkm był odporny na uszkodzenia, niezawodny i celny. Chwalono dobrą manewrowość ogniową i jakość wykonania oraz dobre wyważenie broni. Karabin był prosty w obsłudze. Rozłożenie broni do czyszczenia zajmowało bardzo mało czasu - około 55 sekund.
W 1939 Wojsko Polskie dysponowały ponad 21 tys. karabinów maszynowych wz. 28.

Po kampanii polskiej 1939 pewną liczbę rkm wz. 28 zagarnęli Niemcy oraz Sowieci. U Niemców nosił on oznaczenie lMG 28(p), później zmienione na lMG 154(p).Niemcy kontynuowali produkcję rkm wz. 28, aż do wyczerpania zapasów części zgromadzonych w Fabryce Karabinów. Sowieci polskie erkaemy wykorzystali w czasie wojny z Niemcami, m.in. w czasie obronie Moskwy.

W 1927 ogłoszono konkurs na ciężki karabin maszynowy. W 1928 wybrano ckm Browning. Polscy konstruktorzy dokonali licznych zmian konstrukcyjnych tworząc polską wersję broni. W 1930 rozpoczęto produkcję ckm 7,92 mm wz. 30 "Browning".

Ckm wz., 30 miał prostą konstrukcję, składał się z małej ilości części, był odporny na zanieczyszczenia i zacięcia. Cechował się dużym zasięgiem i dobrą celnością. Niezawodny w działaniu. Lufa w razie potrzeby mogła zostać wymieniona w warunkach bojowych, zasilany był z taśmy mieszczącej 330 nabojów ( jednostka ognia 2000 nabojów, wśród nich 200 ppanc.). Jako chłodzony wodą mógł dużo dłużej prowadzić ciągły ogień; w MG-42 np. po ok. 300 strzałach należało wymienić lufę, co skutkowało przerwami w ogniu.

imageW 1939 w WP było ponad 8000 ckm wz. 30.

Po wojnie 1939 Niemcy przejęli pewną liczbę ciężkich karabinów maszynowych wz. 30. Włączyli je do wyposażenia Wehrmachtu pod oznaczeniem 7,9 mm sMG 30(p) bądź 7,9 mm sMG 249(p). W polskie ckm wz.30 oraz polskie kb i kbk uzbrajano jednostki, które miały zajmować Szwajcarię.

Ciężki karabin maszynowy Typ C z lufą chłodzoną powietrzem zaprojektowany przez inż. Wawrzyńca Lewandowskiego w 1936. Wykonano w Fabryce Karabinów na przełomie 1936/1937. Z zalet wymieniano szybki i wygodny sposób wymiany lufy oraz imagemożliwość błyskawicznego rozkładania (35 sek.) i składania (40 sek.) w warunkach polowych, bez użycia narzędzi.

W 1939 był w trakcie prób.
Opracowano kilka wersji : C1 – zasilanie lewostronne za pomocą taśmy metalowej; C2 – udoskonalony prototyp; C3 – dla piechoty wyposażony w lekką lufę o masie 5 kg. Zasilanie obustronne z taśmy parcianej lub papierowej; C4 –zasilanie obustronne z metalowej taśmy rozsypnej; C5 – zasilanie z magazynków talerzowych (identycznych ze stosowanymi w lotniczym karabinie maszynowym wz.37.

Ckm Typ C miał być instalowany w nowym lekkim opancerzony samochodzie zwiadowczym (na podwoziu samochodu terenowego PZInż 303), także w czołgu 14TP i w nowym 25-tonowym czołgu średnim, którego projekt powstawał w PZInż.
image

Nowości od blogera

Komentarze

Inne tematy w dziale Społeczeństwo