Od pamiętnego 10 kwietnia 2010 roku minęły już 63 miesiące. Czas biegnie nieubłaganie naprzód i z każdym kolejnym dniem bledną wspomnienia, niszczeją bezpowrotnie dowody i odchodzą świadkowie, a nasza Prokuratura bije rekordy pasywności, ślamazarności, braku profesjonalizmu i transparentości. "Choroba smoleńska" dotknęła zresztą cały aparat rządowy i sądowniczy. Sądy umarzają kolejne sprawy wyłączane z głównego śledztwa, a rządzący Polską decydenci infantylnie lub z pełną premedytacją dali się ograć Rosjanom, którzy przejęli pełną kontrolę nad śledztwem i materiałem dowodowym.
Mam cichą nadzieję, że w końcu dojdzie do przełomu w badaniu tej katastrofy, ale aby to się stało konieczne są zmiany na scenie politycznej i zmiany prokuratorów prowadzących postępowanie wyjaśniające okoliczności katastrofy.
W międzyczasie, chciałbym poruszyć sprawę palenia trawy i warunków pogodowych w Smoleńsku w okolicy katastrofy. Te tematy były wprawdzie poruszane na różnych forach na przestrzeni ostatnich lat, ale jak sądzę nie zaszkodzi przyjrzeć się im jeszcze raz.
Uwaga techniczna: Zdjęcia/ilustracje pod którymi występuje symbol lupy 
otworzą się w większym formacie po kliknięciu na nie
Na początek, na rysunku 1 chciałbym pokazać zmiany zachmurzenia w Smoleńsku widziane w paśmie IR (podczerwonym - infrared) w godzinach od 0:00 do 6:45 czasu UTC w dniu 10.04.2010. Dla przypomnienia, wg. oficjalnych danych katastrofa miała miejsce o godz. 6:41 (UTC),
|
|
|
Rys. 1
|
|
Rys. 2
6:45 UTC, widok w paśmie IR
|
|
|
|
|
Rys. 3
6:45 UTC, widok w paśmie widzialnym
|
|
Rys. 4
8:00 UTC, widok w paśmie IR
|
I jeszcze jeden obraz z godziny 9:40 UTC (AERONET Minsk, satelita Terra, 10/04/10)
Pogoda w Smoleńsku - kilka wypowiedzi świadków:
forum smolensk-auto.ru, 12.04.2010
10 апреля я около 8-30 шёл в гараж на покровке, и ещё подумал, какая погодка - небо чистое, солнечно, чуть прохладно, но в общем замечательно! Около 10-30 был в центре возле Губернского, когда вдруг неожиданно навалился густой туман, как в фильме Мгла/The Mist/, и потом где-то к обеду он так же резко рассеялся. В р-не Фрунзе около 11 ч. в сторону Печерска промчалась целая гвардия карет скорой помощи и пожарных. Потом я узнал что произошло. Искренне сочувствую полякам, потерявшим своих близких в этой трагедии. Не дай бог нам пережить подобное!
...Вот откуда взялся именно в это время этот туман, непонятно. По крайней мере неделю до этого и 3 дня после такого тумана больше не было. Вот и думаю, глядя на свой домашний ультразвуковой увлажнитель воздуха - а действительно ли это было природное явление?
(tłum.: 10 kwietnia około godz. 8.30 szedłem do garażu na Pokrovke (część Smoleńska, przyp. Tiger65) i nawet pomyślałem, jaka pogoda - niebo czyste, słonecznie, trochę chłodno ale ogólnie super! Około 10.30 byłem w centrum obok kompleksu Gubernskovo, gdy nagle pojawiła się gęsta mgła, jak w filmie Mgła / The Mist /, a następnie gdzieś w okolicach obiadu równie szybko zniknęła. W pobliżu Frunze około godz. 11 w kierunku Pieczerska pomknęła cała gromada karetek pogotowia i wozów strażackich. Potem dowiedziałem się co się stało. Szczerze współczuję Polakom, którzy stracili bliskich w tej tragedii. Nie daj Boże przeżyć tcoś podobnego!
... To, skąd pojawiła się w tym czasie mgła jest niezrozumiałe. Co najmniej na tydzień przed i 3 dni po, takiej mgły nie było. Więc myślę, patrząc w domu na swój ultradźwiękowy nawilżacz powietrza - czy to naprawdę było zjawisko naturalne?)
***
В 11.47 территория места происшествия в радиусе 500 м была оцеплена, и начались поиски самописцев. Первый нашли практически сразу, второй — около пяти часов. Эксперты признают их вполне пригодными для расшифровки, несмотря на некоторые повреждения, полученные приборами при падении самолета.(...)
По заявлению Георгия Полтавченко, утром 10 апреля видимость в районе аэродрома не превышала 400 м. Однако очевидцы, находившиеся в момент крушения самолета на Северном, утверждают, что на самом деле предметы едва различались на расстоянии более 100 м. "В это утро я дежурил,— рассказал "Ъ" бывший бортмеханик, ныне охранник автостоянки, примыкающей к аэродрому Северный.— Туман к десяти часам утрам как будто даже заметно усилился. Плюс вокруг территории аэродрома горела сухая трава, и белый дым еще больше ухудшил видимость".
(tłum.: Mgła o dziesiątej rano tak jabynawet znacznie zwiększyła się.Plus wokół lotniska paliła się sucha trawa i biały dym jeszcze bardziejpogarszał widoczność.) -źródło
***
Jerzy Bahr:
Mgła pojawiła się nagle?
- Tak. Pojawiła się niespodziewanie i gwałtownie i - można powiedzieć - kładła się bezpośrednio na płytę lotniska. Była to bardzo wyczuwalna zmiana, niosąca ze sobą pogorszenie warunków meteorologicznych - źródło
***
Emerytowana nauczycielka:
Jak tłumaczy, w pewnym momencie zaczęła gwałtownie gęstnieć, jakby "wychodziła z ziemi". Kładła się gęstymi płatami wyraźnie od strony jaru, który od szosy dzieli odległość około jednego kilometra.
Z opisu nauczycielki wynika, że mgła wypełzła z jaru i przemieściła się w kierunku szosy w stronę lotniska Siewiernyj. Opary ustąpiły równie szybko, jak się pojawiły. -źródło
***
Informacja z forum.smolensk.ws ( "В Смоленске упал самолет с польским президентом"):
1. Автомобилисты (многие) пишут, что в 8-9 утра тумана на дорогах в районе аэропорта еще не было.
2. "Конденсироваться" туман начал после 9 утра, в чем немаловажную роль сыграла сухая горящая трава, которую кто-то в это время поджег (вокруг аэропорта).
(tłum.: 1. (Wielu) kierowców pisze, że w godzinach 8-9 rano nie było mgły na drogach wokół lotniska. 2."Kondensacja" mgły zaczęła się po 9 rano, w czym istotnąrolę odegrała paląca się sucha trawa, którą ktoś podpalił w tym czasie (wokół lotniska). - źródło
***
Według KBWL LP, pomiędzy godz. 03:00 i 09:00 w rejonie lotniska SMOLEŃSK PÓŁNOCNY wiał wiatr przy powierzchni ziemi z kierunku 110-160° o prędkości 2-4 m/s, przy czym w wąwozie przed BRL prędkość wiatru mogła być nieznacznie większa. Ze stenogramów wiemy, że załodze Tu-154M przekazano, że wieje wiatr z kierunku 140° z prędkością 2m/s.
Na rysunku nr 6 czerwona linia jest fragmentem trajektorii Tu-154M, koniec czerwonej strzałki wskazuje kierunek w jakim wiałby wiatr gdyby wiał z kierunku 110° (dla 120° i więcej), koniec strzałki przesunięty byłby bardziej w prawo.
|
| Rys. 6 |
Według cytowanej relacji emerytowanej polki mgła wylewała się z jaru i przemieszczała w kierunku szosy (przyp. ul. Kutuzowa) tymczasem kierunek wiatru sugerowałby przemieszczanie się mgły po skosie w stosunku do szosy i lotniska.
Zerknijmy jak zmieniała się mgła uchwycona kamerą Sławomira Wiśniewskiego filmującego przez szybę pokoju w hotelu "Nowy Hotel"
I kilka kadrów z nagrania S. Wiśniewskiego tuż przed wyłączeniem kamery na 4 minuty przed katastrofą
https://images2.imgbox.com/01/71/Su4FRral_o.jpg
Rys.7
I jeszcze jedno zestawienie - widok w czasie podejścia Iła i tuż przed katastrofą
Żeby ułatwić ocenę widoczności na podstawie wyżej prezentowanych kadrów, na obrazku poniżej umieściłem kolorowe okręgi co 20 metrów ze środkiem w miejscu widoku kamery S. Wiśniewskiego. Trzeba pamiętać, że nagranie było robione przez szybę.
https://images2.imgbox.com/dc/9b/u6CucPRt_o.jpg
Wypowiedź Wiśniewskiego - "I stojąc w oknie, bo stwierdziłem „Nie ma sensu żadnych zdjęć kręcić”, a jeszcze przy okazji ci robotnicy weszli tam na taki daszek, coś tam remontowali - jeszcze mi strącą albo nawet ukradną, jakby to nie ma co. I zdjąłem tą kamerę właśnie z okna otwartego. I w tym momencie właśnie usłyszałem nadlatujący samolot, a już było trochę za późno, bo wyjąłem kasetę i mówię, no, zanim się zorientowałem, mówię „No dobra”, wyglądam przez okno i zobaczyłem skrzydło, które cięło ziemię, później huk usłyszałem, no i wybuch, słup ognia."
Widział "skrzydło, które cięło ziemię" czyli w odległości ok. 320m od okna hotelu. Jak zeznał N. Bodin - właściciel działki na której rosła "pancerna" brzoza - "Panowała gęsta mgła, a widoczność wynosiła w linii prostej około 30 m, zauważyłem, że korony drzew znajdowały się we mgle".
Czy Bodin był rzeczywiście na działce w momencie przelotu Tu-154M i widoczność pozioma wynosiła ok. 30 m, a pionowa kilkanaście metrów? Z nagrania Wiśniewskiego to nie wynika, przynajmniej jeśli chodzi o widoczność do drzew rosnących przy wjeździe na działkę Bodina, ale mogło tak być między BRL a działką na trasie lotu samolotu. Z kolei za ul. Kutuzowa, gdyby była gęsta mgła to Wiśniewski nie mógłby zauważyć skrzydła orzącego ziemię.
Wygląda na to, że "mgła" nie miała jednorodnego charakteru, pokrywała przede wszystkim teren trajektorii lotu od jej północnej strony i tam była najgęstsza, dotyczy to zarówno pasa startowego jak i terenu przed działką Bodina. W przytoczonych wypowiedziach świadków przewija się temat palenia trawyi dymu, który 10 kwietnia wraz z niską podstawą chmur i mgłą, dodatkowo ograniczał widoczność.
Nie wiadomo gdzie tak naprawdę paliła się trawa w okolicach lotniska tego dnia. W internecie materiałów jest jak na lekarstwo - można posiłkować się głównie obrazami satelitarnymi, ale niestety te, które są ogólnie dostępne nie dają odpowiedzi odpowiedzi na to pytanie, a jedynie pozwalają określić miejsca gdzie między 5 a 11 kwietnia doszło do spalenia trawy. To co mogli uwiecznić na swoim sprzęcie świadkowie, przejęły służby rosyjskie - Радио Свобода informuje 10.04 - "Очевидцы, с кем удалось поговорить, видели самолет, услышали сильный хлопок, удар, взрыв. Все видеозаписи, которые были сделаны очевидцами на любительские камеры или телефоны, сейчас находятся у сотрудников правоохранительных органов."
Na stronach oddziału rosyjskiego МЧС dla regionu smoleńskiego w raportach można było przeczytać tylko lakoniczną wzmiankę o pożarach (treści dwóch raportów kiedyś linkowałem, ale podam link do notki blogerki Lamelki222, która w 2011 r. zamieściła raporty z okresu od 6 do 14 kwietnia - link). Trzeba pamiętać, że raporty dotyczą całego regionu smoleńskiego, a nie tylko samego miasta Smoleńsk.
Na obrazku poniżej zestawiłem dwa zdjęcia satelitarne z 9.04 i 11.04.2010 r. obejmujące zachodnią część pasa startowego lotniska Sewernyj. Obraz satelitarny z 9.04 kończy się niestety przed wschodnim końcem pasa startowego i wrakowiskiem. Na obrazie z 11.04 na czerwono zaznaczyłem miejsca wyraźnie ciemniejsze w stosunku do tego co widać 9 kwietnia.
 |
| Rys. 13 |
Z kolei dla strony wschodniej do porównania mamy tylko dwa obrazy satelitarne - z 5 i z 11 kwietnia. Można wskazać różnice, ale nie wiadomo kiedy dokładnie doszło do palenia trawy. Zdjęcie z 5 kwietnia jest niestety monochromatyczne, dlatego na obrazku poniżej obok zdjęcia kolorowego z 11.04 (A), umieściłem zdjęcie mono z 5.04 (B), zdjęcie z 11.04 po desaturacji (C) i zdjęcie z 5.04 z zaznaczonymi na czerwono obszarami gdzie najprawdopodobniej doszło do spalenia trawy (D).
 |
| Rys. 14 |
7.04 w Smoleńsku lądowały samoloty polskich i rosyjskich delegacji, ale nie udało mi się natrafić na jakiekolwiek wypowiedzi osób podróżujących wtedy samolotami, które widziały dym(y) w trakcie podchodzenia do lądowania. Wprawdzie bloger WIELKI55 uważa, że na nagraniu (https://www.youtube.com/watch?v=OznonB082vI) z podchodzenia do lądowania Tu-154M 101 w dniu 7.04 można dostrzec dym, ale osobiście nie jestem o tym przekonany (jego ukryty komentarz). Jest jeszcze nagranie z 7.04 na lotnisku w Smoleńsku, ale brak jest tam (być może wycięto przed publikacją) widoku wschodniej strony lotniska - link. Notabene, na smoleńskim forum samochodowym, gdzie omawiano temat wizyty W. Putina 7.04 (link) pojawiały się informacje o samolotach np.:
Leshiy 7.4.2010, 9:19
На северный пока только ан-24 сел, ВВП точно таком не летает
SLY_B. 7.4.2010, 9:48
ЯК-40 только что пролетел над Лавочкина. На снижение идет. ВВП по-ходу!!!!
(przyp. ul. Ławoczkina jest od strony zachodniej lotniska)
ешзын 7.4.2010, 12:20
шото опять самолет какой то загудел
Driver@ 7.4.2010, 12:41
Один самолет приземлился минут десять назад.
i na innym forum
yaratam » 07 апр 2010, 13:19
Ток что большой красивый самолёт зашёл на посадку на Северный аэродром. Т.к. военных оттуда уже убрали - наверное это кого-то из столицы привезли? Или просто совпадение?
ale nie pojawia się jakakolwiek wzmianka o wypalaniu trawy i dymie. Z pewnością załogi lądujących polskich samolotów mogłyby szybko wyjaśnić tą kwestię.
Natrafiłem na zdjęcia z 7.04 gdzie widać palącą się trawę, ale w większej odległości od lotniska. Wprawdzie exif obu zdjęć pokazuje datę 6.04.2010, ale autor zdjęć umieścił je w internecie 7.04 i napisał, że wykonano je właśnie tego dnia.
Zdjęcie na rys. 15 wykonane było z okolic miejsca oznaczonego czerwoną "łezką"
 |
| Rys. 17 |
Wróćmy do 10 kwietnia. Poza jednym wyjątkiem (2:10 min nagrania - link), na dostępnych materiałach nie widać śladów dymu przed działką Bodina, choć trzeba brać pod uwagę, że dym mógł się rozwiać.
 |
| Rys. 18 |
 |
 |
 |
| Rys. 19 |
Rys. 20 |
Rys. 21 |
 |
 |
 |
| Rys. 22 |
Rys. 23 |
Rys. 24 |
 |
 |
|
| Rys. 25 |
Rys. 26 |
|
Zarówno kadry jak i panorama z kadrów pochodzą z materiału "Smolensk 2010 - Na własne oczy". Przez chwilę okolice BRL widać też na tych materiałach z 10.04 (link1, link2) ale jakość dostępnego bezpłatnie materiału jest zbyt niska aby dokonywać poważniejszych analiz.
Są też zdjęcia z ZL z datą modyfikacji od 11 do 14.04.2010 i niewiadomą datą utworzenia.
 |
 |
 |
| Rys. 27 |
Rys. 28 |
Rys. 29 |
 |
 |
 |
| Rys. 30 |
Rys. 31 |
Rys. 32 |
 |
 |
 |
| Rys. 33 |
Rys. 34 |
Rys. 35 |
 |
 |
 |
| Rys. 36 |
Rys. 37 |
Rys. 38 |
Kilka przykładów spalonej trawy
 |
| Rys. 39 |
 |
| Rys. 40 |
 |
| Rys. 41 |
 |
| Rys. 42 |
Ostanie zdjęcie (Rys. 42) wykonane zostało o godz. 12:07 przy ulicy Gubienko. Na dalekim planie widać spaloną trawę. Widok z drugiej strony na zdjęciu nr 43.
 |
| Rys. 43 |
Jeszcze dwa cytaty z kwietnia 2010:
Д.ПОЛЫГАЕВА: Я тоже походила там по леску, рядом с тем местом, где упал самолет — там выгоревшая трава — ее не косят, а просто сжигают. Мы сначала подумали, что это гарь, которая осталась от катастрофы, но на самом деле это просто трава горела. Кстати, там весь Смоленск практически в гари – когда подъезжали, видели, как трава горит в лесу.- źródło
***
Когда мы подлетали к аэродрому Северный, я как-то даже яростно вглядывался вниз. Там, на земле, все дымилось. Я не понимал, как это может быть, как обломки самолета может разбросать на такие расстояния. Но потом самолет снижался, и я понимал, что на самом деле под Смоленском горит трава.
Мы были здесь четыре дня назад, когда сюда, в катынский лес, к мемориалам памяти расстрелянных польских офицеров и советских солдат, прилетали премьеры Польши и России Дональд Туск и Владимир Путин. И мне рассказывали, как накануне тут трудились десятки студентов, в основном из смоленского физкультурного вуза, выгребали из леса к приезду гостей снег. И выгребли, да так, видимо, истово, что теперь тут под ногами горела трава.
Но она, правда, горела не только в катынском лесу. За несколько километров, на подлете, я видел ровные языки пламени, уже лижущие лес- źródło
Jako ciekawostkę zamieszczam dwa zdjęcia z 14.04.2010, przy wychodku między ulicami Kutuzowa i Gubienko widać unoszący się dym.
Notkę traktuję jako otwartą. Jeśli ktoś jest w posiadaniu zdjęć które mogłyby pomóc w ustaleniu gdzie i kiedy palono trawę to proszę je wklejać pod notką i w miarę możliwości wskazywać jakiego terenu dotyczą w oparciu o zamieszczoną poniżej siatkę.
 |
| Rys. 46 |
Na zakończenie chciałbym przedstawić jeszcze jedno zdjęcie - widok w kierunku działki Bodina. Data wykonania zdjęcia nieznana.
 |
| Rys. 47 |
