40-letni mieszkaniec Londynu poddany był terapii z użyciem komórek macierzystych. Po trzydziestu miesiącach od jej zakończenia w organizmie Adama Castillejo nie znaleziono śladów wirusa HIV.
Zakażony HIV co najmniej od 2003 r., pochodzący z Wenezueli Adam Castillejo został poddany w 2016 r. przeszczepowi komórek macierzystych z powodu współistniejącej choroby nowotworowej – chłoniaka Hodgkina. W rezultacie jego organizm jest wolny od wirusa ponad 30 miesięcy od zaprzestania terapii antyretrowirusowej – naukowcy nie wykryli aktywnego wirusa we krwi, nasieniu ani w tkankach.
Dawcy podanych Adamowi Castillejo komórek macierzystych mają występującą u mniej niż jednego procenta Europejczyków mutację genu znaną jako CCR5–delta 32, która zapewnia ochronę przed HIV.
Dawca komórek macierzystych posiadał rzadki gen, który zapewniał odporność na wirusa HIV – poinformowało brytyjskie pismo medyczne „Lancet HIV”. Użycie w terapii komórek macierzystych od takiego dawcy powodują, że wirus przestaje się odtwarzać. Ostatecznie organizm zarażonego człowieka zyskuje odporność na HIV. – To oznacza, że Castillejo niemal na pewno został wyleczony z HIV – stwierdził prof. Ravindra Kumar Gupta z Uniwersytetu w Cambridge.
Skuteczność przeszczepu komórek macierzystych wiąże się z mutacją genu odpowiedzialnego za kodowanie receptora CCR5, dzięki któremu wirus HIV jest w stanie przedostawać się do komórek. Wskutek mutacji powstają nietypowe receptory CCR5 i wirus traci „punkt zaczepienia”. Być może działając na receptory metodami inżynierii genetycznej uda się wyleczyć infekcję u osób zakażonych HIV.
Pierwszą osobą wyleczoną z HIV był Timothy Brown, czyli „Berliński pacjent”. Również wobec niego zastosowano terapię komórkami macierzystymi. Miało to miejsce w 2011 roku.
W przeciwieństwie do Browna, Castillejo przeszedł jedno, a nie dwa przeszczepienia komórek macierzystych. Nie był również leczony z pomocą radioterapii.
Pierwsze informacje na temat wyzdrowienia Castillejo pojawiły się rok temu. Teraz jego lekarz potwierdził, że po ponad trzydziestu miesiącach od ustania terapii w organizmie mężczyzny nie stwierdzono obecności wirusa HIV.
Człowiek zarażony wirusem HIV (zdjęcie ilustracyjne). Fot. Steve Shapiro/2011 Caribbean HIV Conference
Choć przeszczep dających odporność na HIV komórek macierzystych okazał się skuteczny, metoda jest zbyt agresywna i ryzykowna, aby stosować ją u osób, które nie chorują na nowotwory. Umiera nawet 10 proc. leczonych w ten sposób osób. Tymczasem obecnie stosowane leki przeciwko HIV są wystarczająco skuteczne – pozwalają zakażonym żyć długo w dobrym stanie zdrowia.
Decyzję o wdrożeniu leczenia z pomocą komórek macierzystych podejmuje się w ostateczności - choćby gdy u pacjentów pojawiają się nowotwory hematologiczne.
Specjaliści podkreślają, że podstawowe znaczenie mają zapobieganie zakażeniu HIV, jego wczesne wykrywanie i systematyczne przyjmowanie leków.
Kto jest narażony na HIV
Organizacje prozdrowotne zalecają, aby każda osoba w wieku 13-64 lata oraz każda kobieta w ciąży przynajmniej raz wykonała test na obecność wirusa HIV.
Test powinien zrobić każdy, kto choć raz podjął jakiekolwiek ryzykowne działanie w sferze intymnej. To może być współżycie z przygodnym partnerem bez zabezpieczenia. Zarazić się można nie tylko przez klasyczny stosunek seksualny, ale także przez kontakt oralny lub analny. Prezerwatywa nie zabezpiecza w 100 proc. przed zakażeniem.
Podwyższone ryzyko zarażenia HIV to:
- uprawianie seksu bez zabezpieczenia z przygodnymi partnerami, także oralnego
- kontakt z cudzą krwią przez błony śluzowe lub na uszkodzoną skórę
- tatuaż lub piercing w niezbyt sterylnych warunkach
- mężczyzna utrzymujący kontakt seksualny z innym mężczyzną
- przyjmowanie narkotyków w formie zastrzyków, szczególnie w przypadku, gdy jednej igły lub innych materiałów używa kilka osób
- świadczenie usług seksualnych w zamian za korzyść finansową lub materialną
- partner seksualny zakażony wirusem HIV
- brak pewności co do zachowań seksualnych partnera
Wczesne rozpoznanie umożliwia szybkie podjęcie leczenia lekami przeciwretrowirusowymi, które mogą zmniejszyć obecność wirusa w organizmie do niemalże niewykrywalnego poziomu. Skuteczne leczenie zmniejsza ryzyko rozwoju AIDS oraz zarażenia kolejnych osób wirusem.
Obecnie zakażenia HIV nie uważa się już za śmiertelne.
Polecamy: Gdzie można zrobić test na HIV?
KW
