Udary i oparzenie słoneczne pojawiają się w wyniku zbyt długiej ekspozycji na słońce. Osobę chorą należy jak najszybciej umieścić w chłodnym pomieszczeniu i podać jej płyny. Warto zastosować zimne okłady lub preparaty na oparzenia.
Leżenie „plackiem” na plaży to jedna z ulubionych form wypoczynku w czasie letnich upalnych dni. Nietrudno wówczas o poparzenie słoneczne, a nawet udar. Problem ten może pojawić się nie tylko u plażowiczów, ale także u innych osób przebywających zbyt długo na słońcu. Bardzo często poparzenia oraz udar występują jednocześnie i mogą być groźne dla zdrowia, a nawet życia człowieka. Jak je rozpoznać i skutecznie leczyć?
Jakie są objawy udaru słonecznego i jak go leczyć?
Przyczyną daru słonecznego jest działanie zbyt wysokiej temperatury na ludzki organizm. Efektem jest przegrzanie, które zaburza funkcjonowanie ośrodka odpowiedzialnego za regulację temperatury ciała. Najbardziej na udar słoneczny narażone są osoby starsze i dzieci, które dodatkowo może osłabić zbyt intensywny wysiłek fizyczny w pełnym słońcu. Na udar bardzo podatne są również osoby nadużywające alkoholu i stosujące leki, które zakłócają działanie ośrodka regulującego temperaturę ciała.
Udar słoneczny najczęściej objawia się utratą przytomności oraz gorączką sięgającą nawet 43 stopni Celsjusza. Do pozostałych objawów zalicza się:
- nudności i wymioty,
- dreszcze i bełkotliwą mowę,
- ból głowy,
- zaburzenia widzenia, mroczki przed oczami,
- zaczerwienienie skóry,
- osłabienie,
- zaburzenia oddychania,
- obniżenie ciśnienia krwi,
- przyspieszone tętno.
W ciężkich przypadkach skóra nie jest zaczerwieniona, ale nienaturalnie blada, a pocenie się ulega zahamowaniu.
W przypadku stwierdzenia udaru słonecznego należy przede wszystkim osłonić chorą osobę przed słońcem oraz umieścić ją w chłodnym pomieszczeniu. Ponadto zaleca się:
- rozpięcie ubrania w celu schłodzenia skóry,
- zimne okłady na głowę, łydki, kark i brzuch,
- w przypadku omdlenia zalecane jest ułożenie chorego w taki sposób, aby głowa znajdowała się nieco niżej od tułowia,
- nawadnianie, jeśli chory jest przytomny,
- masowanie dolnych kończyn, aby przywrócić poprawne krążenie krwi.
W każdym przypadku udaru, zwłaszcza jeśli przebiega on z omdleniem, obniżeniem ciśnienia i przyspieszonym pulsem, należy wezwać lekarza.
Jak rozpoznać i leczyć poparzenia słoneczne?
Poparzenia słoneczne mogą pojawić się nie tylko w czasie słonecznych dni, ale także wtedy, gdy słońce znajduje się za chmurami. Bezpośrednim objawem jest oczywiście zaczerwienie skóry. Jest ona gorąca, spuchnięta i bolesna w dotyku, przez co trudno jest nawet założyć ubranie. W przypadku poparzenia II stopnia na skórze mogą tworzyć się pęcherze, a powierzchnia jednocześnie piecze, swędzi i boli.
Oparzenia słoneczne często bywają bagatelizowane, a tymczasem ich konsekwencje są naprawdę groźne. Najczęściej na skórze pojawiają się przebarwienia i odbarwienia, w tym również zmiany barwnikowe w postaci piegów. Wieloletnie nadużywanie kąpieli słonecznych przyczynia się do fotostarzenia skóry. Jednak najgroźniejsze dla człowieka jest to, że promieniowanie UV przyczynia się do powstawania czerniaka złośliwego i innych nowotworów skóry. Czynnikami ryzyka są częste oparzenia słoneczne w dzieciństwie i liczne znamiona barwnikowe.
Przy poparzeniach I stopnia czasem wystarczy chłodny prysznic oraz okłady z jogurtu lub zimnego mleka. Skutecznie schładzają one skórę i jednocześnie ją nawilżają. Można też stosować specjalne preparaty na poparzenia, które dostępne są w aptekach. W przypadku poparzeń II stopnia należy stosować krótkotrwałe ochładzanie skóry wodą i lodem. Konieczne bywa stosowanie leków, które zabezpieczają przed nadkażeniem bakteryjnym oraz maści steroidowych. Przy poparzeniach II stopnia konieczna jest konsultacja lekarska. W razie silnego bólu można stosować preparaty przeciwbólowe.
AW
© Artykuł jest chroniony prawem autorskim. Wykorzystanie tylko pod warunkiem podania linkującego źródła.
Artykuł współfinansowany z funduszu prewencyjnego PZU.
