Z pomocą tekstu Kasi Jackowskiej chciałem powrócić na chwilę do tematu stadionów i przygotowań do Euro 2012. Z zazdrością przeczytałem o nienerwowych przygotowaniach do Euro 2008 w Szwajcarii, a przede wszystkim - o rozsądku bijącym z opisywanego zakresu prac. Zero gigantomanii i przerostu, maksimum praktyki i efektu.
Czy jest jakakolwiek szansa, że tak kiedyś będzie u nas?
Poniżej tekst oryginalny.
Euro 2008 w Szwajcarii
W ferworze przygotowań do Euro2012, rostrzygnięć konkursów i przetargów warto przystanąć i spojrzeć, jak wyglądała sytuacja w Szwajcarii, która wraz z Austrią gościła mistrzostwa Europy w piłce nożnej w 2008 roku. Szwajcaria przygotowała cztery stadiony, w Bernie, Zurychu, Genewie i Bazylei.
Zurych
Nowowybudowany stadion Letzigrund w Zurychu, pozornie niewielki, mieści 31 tysięcy widzów. Idealne dopasowanie skali stadionu do otaczającej go tkanki miejskiej zostało uzyskane poprzez zagłębienie niecki stadionu – boisko jest poniżej poziomu otaczających stadion ulic. Architektura tego obiektu jest bardzo przyjazna i kameralna, nad trybunami rozciąga się niski, pokryty egzotycznym drewnem dach. Jako że w Szwajcarii na meczach więcej jest rodzin z dziećmi niż pseudokibiców, możliwe są rozwiązania nie spełniające kryteriów architektury więziennej. Jedną z głównych atrakcji nowego obiektu jest przeszklona restauracja, z której rozciąga się widok na cały stadion. Projektantem jest biuro Bétrix & Consolascio.
Genewa
30 tys. widzów dotciera komfortowo na mecz w multifunkcyjnym stadionie w Genewie zarówno pociągiem jak i samochodem – dworzec jest częścią obiektu znajdującego się tuż przy autostradzie. Dodatkowe atrakcje tej lokalizacji to shopping mall, hotel, biura wraz z centrum konferencyjnym, studia telewizyjne i centrum kulturalne. Stade de Genève był jedynym stadionem EM08 w francuskojęzycznej Szwajcarii.
Całość, przez swoją skalę, lokalizację i charakter architektury jest bardzo "nieszwajcarska" i przywodzi na myśl pobliską Francję.
Bazylea
St.Jakob-Park, znany wszystkim wielbicielom bazylejskiego biura Herzog&deMeuron został rozbudowany na EURO08 o dodatkowe 4 tysiące miejsc. Rozbudowa - dodatkowa trybuna osłonięta podświetlaną nadmuchiwaną fasadą, została również zaprojektowana przez tych samych autorów. Podczas meczów świecił się cały stadion – stara cześć na biało, natomiast nową trybunę, doskonale widoczną z autostrady prowadzącej do miasta, zdobiło ogromne logo lokalnego klubu FC BASEL.
Po zakończeniu mistrzostw "nadmuchiwana trybuna" zniknęła i stadion powrócił do swojej pierwotnej zwartej geometrii. Pozostały nowe obiekty projektu HdM na tej samej działce – wieżowiec St.Jakob Turm i centrum sprzedaży Mercedesa, połączone ze starym stadionem podziemiem ze specjalnym parkingiem dla wozów transmisyjnych. Również ten stadion jest częścią wielofunkcyjnego kompleksu – w tym samym bloku zabudowy znajduje się centrum handlowe i dom starców z ekskluzywną trybuną dla jego mieszkańców – ogromnym oknem wychodzącym prosto na stadion.
Berno
Ukończony w 2005 roku Stadion Narodowy w Bernie – Stade de Suisse Wankdorf powstał w miejscu poprzedniego, historycznego dla Szwajcarskiego futbolu, ale niespełniającego obecnych norm obiektu.
Nowy obiekt jest jedynym stadionem na świecie zasilanym z własnej elektrowni słonecznej, dobudowanej do stadionu w wyniku zapotrzebowania na niesubwencjonowany prąd. Roboty budowlane trwały niespełna pięć miesięcy i kosztowały jedynie 10 mln franków (mówimy o Stadionie Narodowym!).
Oprócz samego stadionu, podobnie jak w Bazylei i Genewie, kompleks Wankdorf mieści centrum handlowe, klub sportowy i szkoły.
Na płycie boiska odbywają się również inne imprezy, jak koncerty gwiazd muzyki rozrywkowej.
Architektura tego obiektu nie należy niestety do najciekawszych, mimo że została wyłoniona w drodze konkursu. Z zewnątrz stadion przypomina bardziej supermarket niż obiekt sportowy – po cześci jest to wynik wielu dodatkowych funkcji, jakie mieszczą się w budynku.
Po rozpoczęciu mistrzostw mało kogo interesuje, jak wyglądają stadiony – liczą się tylko emocje na meczach i wyniki. Jest nadzieja, że w 2012 też nie będzie nas tak bolało, że koszyk narodowy średnio się udał...
Kasia Jackowska
...
Artykuł jest fragmentem publikacji z mojego bloga architektura.pl. W serwisie salon24 zamieszczam obszerne fragmenty wybranych artykułów. Zainteresowanych architekturą, designem oraz sprawami pokrewnymi (w tym również społecznym i politycznym wymiarem architektury) serdecznie zapraszam do odwiedzenia mojej strony oraz strony na facebooku.
/wj/
