Zachęcona pytaniem blogera @WAKIZASHI, postanowiłam napisać kilka słów na temat postaci Buddy przedstawianych w różnych pozach jako znaki Buddy, czyli tak zwane mudry. W następnych odcinkach postaram się napisać w ogóle o buddyzmie i o symbolicznej kolorystyce buddyjskiej.
Trochę niejako zaczynam więc od końca, za co przepraszam, ale po prostu tak wyszło...
Mudra ogólnie oznacza gest dłoni, symbol lub znak pieczęci. Są to więc w tym wypadku symboliczne ruchy rąk, które wykonuje Budda, by obudzić pewne stany umysłu. Wśród wielu gestów rąk Buddy wyróżnia się sześć najbardziej popularnych. Są to:
Dhjana mudra, warada mudra, abhaja mudra, witarka mudra, dharmaczakra mudra, bhumisparśa mudra.
Dhjana mudra, oznacza medytację lub koncentrację umysłu. Budda znajduje się tu w pozycji siedzącej (padmasana), trzyma dłonie na udach, a wewnętrzne strony dłoni odwraca do góry. Istnieją różne odmiany tej mudry. Na przykład:
a) na dole położona jest dłoń lewa, prawa zaś spoczywa na lewej, czasem dłonie mogą się krzyżować lub palce mogą się zazębiać.
b) dłonie spoczywają jedna na drugiej. Kciuki są podniesione i skierowane do siebie, a gdy się dotykają tworzą rodzaj trójkąta, którego podstawą są dłonie. Kciuki mogą również być skierowane pionowo do góry.
c) dłonie leżą jedna na drugiej, wewnętrznymi stronami do góry, natomiast kciuki są złączone. Palce wskazujące uniesione do góry. Położona na górze prawa ręka oznacza oświecenie, lewa symbolizuje świat zjawisk.
Budda siedzący w pozycji lotosu to po prostu Budda medytujący. Medytacja jest ważną zasadą buddyzmu. Bez wchodzenia w szczegóły, Budda siedzi ze skrzyżowanymi nogami z założonymi na kolanach rękami. Taki wizerunek Buddy jest najbardziej znany.
Budda siedzący w pozycji lotosu
Abhaja mudra - znaczy “bez strachu”. Budda podnosi prawą rękę do wysokości twarzy, ramion lub trochę niżej, jego wewnętrzna strona dłoni jest skierowana do przodu. Przedstawia to gest nieustraszoności lub obrony wiary. Przez laików ten gest jest mylnie uważany za błogosławieństwo. Abhaja mudra łączona jest z gestem drugiej ręki, którą Budda wykonuje wtedy gest współczucia lub medytacji. Podwójna abhaja mudra polega na wykonywaniu tego gestu obydwiema rękami i nazywana jest “uspokojeniem fal”. W/g tradycji Budda użył tego znaku, by powstrzymać atak rozszalałego słonia. Mudra ta nie tylko zatrzymała pędzące zwierzę, ale nawet ujarzmiła je.
Czyli krótko: Budda z podniesioną ręką symbolizuje zwrócenie się do nieba i odwrócenie od rzeczy, które mogą powodować jakikolwiek niepokój. Jest to stan uzyskany bezpośrednio po oświeceniu.
Abhaja mudra - Budda z podniesioną ręką
Witarka mudra- znaczy “rozmyślanie”. Pozycja ta polega na tym, że ręka Buddy jest podniesiona, kciuk i palec wskazujący są połączone i tworzą okrąg, co symbolizuje nauczanie lub przekonywanie. Budda może wykonywać witarka mudrę lewą jak i prawą ręką oraz obydwiema. Nawet jednocześnie. Może ją też wykonywać w postawie siedzącej lub stojącej. Jest tu kilka jej wariantów:
– lewa ręka Buddy wykonuje właściwą mudrę, prawa podtrzymuje szatę
– prawa ręka Buddy podniesiona jest w geście witarka, druga wykonuje ten sam gest, lecz przedramię trzyma poziomo
– Budda ma podniesione obydwie ręce i wykonuje gest nauczania.
Witarka mudra - Budda z podniesioną ręką
Warada mudra pochodzi od słowa “wara”, a znaczy wybór. Stąd wara mudra. Gest ten polega na skierowaniu lewej lub prawej dłoni palcami w dół, a wewnętrzna strona dłoni zwrócona jest na zewnątrz. Gdy tę mudrę Budda wykonuje w pozycji siedzącej, to jego palce niekiedy dotykają ziemi(ale nie muszą). Nie należy jej mylić z mudrą bhumisparsa, która ma wewnętrzną stronę dłoni zwróconą do wewnątrz.
W postawie stojącego Buddy łączy się ją z gestem nieustraszoności, podczas gdy druga dłoń podtrzymuje skraj szaty. Symbolizuje to miłosierdzie i współczucie. Gdy ten znak wykonuje prawa ręka Buddy, zwana dłonią mądrości, wtedy Budda spełni wszystkie śluby.
Warada mudra - Buda z ręką skierowaną w dół
Bhumisparśa mudra - znaczy “dotknięcie ziemi”. Prawa ręka Buddy dotyka ziemi, lecz wewnętrzna strona dłoni zwrócona jest do wewnątrz. Taki układ dłoni Budda posiada wyłącznie w pozycji siedzącej (padmasana), z lewą ręką położoną na udzie. Może też w niej trzymać miseczkę żebraczą (patra). Symbolicznie oznacza to branie ziemi za świadka i wywodzi się z legendarnego wydarzenia, które nastąpiło po oświeceniu, gdy zły duch kusił Buddę, a do ataków na niego wykorzystał swoje piękne córki Namiętność, Pożądanie i Rozkosz. Gdy jednak szturmy się nie powiodły, zły duch Mara zażądał, by Budda udowodnił swe zasługi. Wtedy Budda dotknął ziemi, biorąc ją za świadka, co symbolizuje determinację w dążeniu do oświecenia i osiągnięcia Nirwany czyli gest zwycięstwa nad Marą.
Bhumisparśa mudra - Buda z ręką skierowaną w dół
Dharmaczakra mudra - oznacza “koło praw”. Jej pełna nazwa brzmi dharmaczakraprawartana mudra, co znaczy “puszczenie koła praw w ruch”. Tu układ rąk Buddy przypomina witarka mudrę, lecz dodatkowo palec wskazujący drugiej ręki dotyka okręgu. Jest to symbol pierwszego kazania Buddy w Jelenim Parku. Rozróżnia się kilka odmian dharmaczakra mudry.
- obydwie ręce wykonują ten sam gest, lecz dotykają się nawzajem
- krąg tworzony przez jedną rękę dotyka drugiej ręki, która pozostaje otwarta z wyprostowanymi palcami
Cechą charakterystyczną obu odmian jest to, że obydwie ręce się dotykają, a przynajmniej jedna ręka tworzy “krąg przekonywania”.
Dharmaczakra mudra
Figurki Buddy ukazują też inne konstelacje. Na przykład:
Śmiejący się Buddajest repliką słynnego chińskiego mnicha Pu-Tai, który dokonywał cudów a oznacza Buddę szczęśliwego po osiągnięciu wysokiego poziomu świadomości. Budda śmiejący się, może być obsypany pieniędzmi i nieść na przykład owoce na kiju, co jest jednym z symboli feng shui przyciągającym powodzenie w biznesie i życiu prywatnym, poczucie humoru i wszelką pomyślność. Pieniądze oznaczają polepszenie w finansach, natomiast owoce symbolizują "karmę" - zamierzone działanie, czyli czyny, które tworzą przyszłe doświadczenia, przez co każdy jest odpowiedzialny za własne życie, cierpienie i szczęście jakie sprowadza na siebie i innych.
Śmiejący się Budda
Budda ze złożonymi na piersiach rękami jak do modlitwy, oznacza pełne szacunku pozdrowienie, oraz akt skupienia i koncentracji, który prowadzi do odpoczynku i równowagi ciała, umysłu i duszy.
Buda z rękami złożonymi jak do modlitwy
Z kolei Leżący Buddaoznacza fizyczną śmierć Buddy, który osiągnął stan nicości (Nirwany), po osiągnięciu najwyższego oświecenia.
Leżący Budda
http://pl.wikipedia.org/wiki/Bhumisparśamudra
http://rdewi.fm.interiowo.pl/znaki.htm
http://pl.wikipedia.org/wiki/Buddyzm
