Karl Jenkins – Stabat Mater
Muzyczne opracowywanie Stabat Mater ma długą tradycję. (Pisałem o tym szerzej rok temu.) Dla przypomnienia Stała Matka jest autorstwa franciszkanina Jacopone da Todi,żyjącego w latach 1236 – 1306. Da Todi napisał więcej laudi – śpiewanych modlitw, ale Stabat Mater zyskała największą popularność. Tę sekwencję wywiódł z studiowania biblii wg Św. Jana.
Stabat Mater
Motyw Matki Bolejącej został od razu rozpowszechniony i stale jest obecny w sztuce, literaturze i muzyce. Temat ten podjęli m.in. Palestrina, Pergolesi, Scarlatti, Haydn, Vivaldi, Rossini, Schubert, Verdi, Szymanowski.
Najnowsza próba pochodzi z 2008 roku. Stabat Mater napisał walijski kompozytor Karl Jenkins.
Karl Jenkins urodził się w 1944 roku w Gower. Jego ojciec był nauczycielem muzyki w podstawowej szkole, organistą i chórmistrzem. To on uczył małego Karla muzyki.
Karl kontynuował naukę w kolejnych szkołach. Dobrze grał na oboju. Występował w Narodowej Młodzieżowej Orkiestrze Walijskiej.
Studia skończył w Cardiff, a później jeszcze uczył się w Królewskiej Akademii Muzycznej.
Jenkins rozpoczął karierę jako muzyk jazzowy. Grał na saksofonie, między innymi z grupą Grahama Colliera i zespołem Nucleus, z którym zdobył pierwszą nagrodę na Festiwalu w Montreux w 1970 roku.
W 1972 roku dołączył do grupy progresywnego rocka Soft Machine. Z tym zespołem wystąpił i na koncertach Proms i w Carnegie Hall i na Festiwalu Jazzowym w Newport. Rozstał się z rockiem w 1984 roku.
Karl Jenkins
Pisał muzykę ale jako kompozytor znany nie był. Zmiana nastąpiła w dosyć dziwnych okolicznościach. Zaczął zarabiać na pisaniu i realizowaniu muzyki do spotów reklamowych. W jednym ze spotów dla Delta Airlines wykorzystał fragment swojej kompozycji Adiemus.
Od tej reklamy Adiemus zaczął żyć swoim życiem i rozsławił nazwisko Jenkinsa. Adiemus stał się też najważniejszym projektem kompozytora, stale rozwijanym.
W latach 90-tych pisał już na szeroką skalę: operę, koncerty instrumentalne i na orkiestrę. W 1999 roku napisał pierwszą mszę The Armed Man.
Muzyką religijną zajął się w XXI wieku. Dla Bryna Terfela napisał Ave Verum (2004). Potem powstało Requiem (2005) i Stabat Mater w 2008 roku.
Jenkins bardzo chętnie korzysta w swoich utworach z źródeł ludowych. Nie inaczej postąpił i z Stabat Mater. Wykorzystał szeroko motywy ludowe muzyki Wschodu. Myślę, że idea Pasji Mela Gibsona zaraziła też Jenkinsa.
Utwór składa się z następujących części:
01. Cantus lacrimosus
02. Incantation (words trad.; sung in Arabic)
03. Vidit Jesum in tormentis
04. Lament (words by Carol Barratt)
05. Sancta Mater
06. Now my life is only weeping (words - Rumi Sung in English & Aramaic)
07. And the Mother did weep (words Karl Jenkins Sung in English, Hebrew, Latin, Aramaic & Greek)
08. Virgo virginum
09. Are you lost out in darkness? (words Anon. Sung in English & Aramaic)
10. Ave verum
11. Fac, ut portem Christi mortem
12. Paradisi Gloria
Oryginalny tekst Jacopone da Todi został wykorzystany w sześciu częściach. W pozostałych Jenkins umieścił własne teksty jak i fragmenty pieśni arabskich, żydowskich i innych.
Zastosował też ludowe instrumenty: duduk (pisałem o nim w poprzedniej notce) i perkusyjne darabuca, def, doholla i riq.
Pierwsza część jest wariacją Cantus-Song of Tearsz Adiemusa.
Stabat Mater
Jenkins z swoją przeszłością jazzowo-rockową, ale i reklamową ma inne doświadczenia niż kompozytorzy, którzy zajmowali się jedynie klasyką. Dzięki atrakcyjnej melodyce i folkowym konotacjom jego utwory są bardzo atrakcyjne nawet dla przeciętnego słuchacza.
Prace Jenkinsa cechują się też świetnymi aranżacjami i dobrym wykonawstwem. To wszystko można usłyszeć i w Stabat Mater.
Nic dziwnego, że jest obecnie jednym z najbardziej znanych, lubianych i cenionych kompozytorów na świecie.
W 2005 roku Karl Jenkins otrzymał z rąk Królowej Elżbiety II Order of the British Empire.
Premiera Stabat Mater odbyła się 15 marca 2008 roku w Katedrze Anglikańskiej w Liverpoolu. Wykonawcami byli:
Chór i Orkiestra Królewskiej Filharmonii w Liverpoolu,
Jurgita Adamonyté – litewski mezuzo-sopran,
Belinda Sykes – śpiewa i gra na duduku.
W music boxie ci sami wykonawcy.
Stabat Mater
