13 lutego 2015 Jacek Kaspszyk, dyrektor artystyczny Filharmonii Narodowej poprowadził w nowej Sali koncertowej NOSPR w Katowicach VIII Symfonię Gustava Mahlera, ze względu na ogromny skład wykonawców nazywaną „Symfonią Tysiąca”.
Niewiele osób już pamięta, że pierwsze polskie wykonanie tego monumentalnego dzieła odbyło się tego samego dnia 44 lata temu pod batutą Stanisława Wisłockiego (profesora Jacka Kaspszyka) w…. „cyrku” na warszawskim Powiślu.
Profesor Wisłocki tak wspominał to wydarzenie z 1971 roku:
„12 i 13 lutego dyrygowałem VIII Symfonię Gustawa Mahlera w Teatrze Rozrywki na Powiślu, w wykonaniu powiększonej orkiestry i chórów Filharmonii Narodowej, Filharmonii Krakowskiej i 8 solistów. Ten olbrzymi aparat nie mógł się pomieścić na estradzie filharmonii i musieliśmy przenieść koncert do Sali nieprzygotowanej, niestety, do tego rodzaju imprez. Mam nadzieję, że słuchacze, widząc taką masę wykonawców, wyobrazili sobie potęgę brzmienia, bo to co do nich docierało z estrady, było dźwiękowo odwrotnie proporcjonalne do liczby wykonawców. Dobrze jednak, że sięgnęliśmy po to ciekawe dzieło, tym bardziej, że było to pierwsze wykonanie w Polsce”.
Warto przypomnieć pełną obsadę polskiego prawykonania VIII Symfonii Gustava Mahlera:
Magna peccatrix – Bożena Kinasz-Mikołajczak (sopran)
Una poenitentium i Mater gloriosa – Maria Fołtyn (sopran)
Mulier Samaritana – Anna Malewicz-Madey (alt)
Maria Aegyptiaca – Krystyna Szostek-Radkowa (alt)
Doctor Marianus – Paulos Raptis (tenor)
Pater ecstaticus – Feliks Gałecki (baryton)
Pater profundus – Andrzej Saciuk (Bas)
oraz
Chór Filharmonii Narodowej – przygotowany przez Romana Kuklewicza
Chór Polskiego Radia i TV z Krakowa – przygotowany przez Tadeusza Dobrzańskiego
Harcerski Chór Dziecięcy – p/k Władysława Skoraczewskiego
Całość poprowadził Stanisław Wisłocki.
------------------------------------------------------------
Żywot Teatru Rozrywki na warszawskim Powiślu był bardzo krótki, a Symfonia Tysiąca, to jedno z nielicznych wydarzeń które tam się odbyły. Konstrukcja teatru, wykonana wg bułgarskiego projektu, miała sufit wyłożony papierowymi wytłoczkami używanymi do… transportu jajek, co nie spełniało wymogów bezpieczeństwa przeciwpożarowego. Budynek wkrótce został wyłączony z użytkowania i straszył na Powiślu jeszcze przez wiele lat, aż został zburzony.
Tadeusz Deszkiewicz
