System rejestracji MSRP-64 pobiera dane o wysokości barometrycznej maszyny z czujnika DWBP-13. Czujnik jest podłączony do odbiornika ciśnień statycznych i przetwarza parametry prądu stałego proporcjonalnie do zmian ciśnienia. Charakterystyka techniczna urządzenia mówi o zakresie rejestracji wysokości od -250 do 13000 m i błędzie pomiaru rzędu 3%. Ze względu na to że zakres mierzonych wartości jest duży a system MSRP rejestruje parametry numeryczne w 8 bitach (maks. ilość jedn. = 255) - jednostka wysokości barometrycznej wynosi ok. 62,5 metra. Kodowanie i skalowanie zakresów wysokości w MSRP wygląda mniej więcej tak:
| -250,0 |
-250,0 |
0 |
| -187,5 |
-188,0 |
1 |
| -125,0 |
-125,0 |
2 |
| -62,5 |
-63,0 |
3 |
| 0,0 |
0,0 |
4 |
| 62,5 |
63,0 |
5 |
| 125,0 |
125,0 |
6 |
| 187,5 |
188,0 |
7 |
| 250,0 |
250,0 |
8 |
| 312,5 |
313,0 |
9 |
| 375,0 |
375,0 |
10 |
| 437,5 |
438,0 |
11 |
| 500,0 |
500,0 |
12 |
| 562,5 |
563,0 |
13 |
Urządzenie działa jak wysokościomierz kodujący i jest skalibrowane by podawać wysokość w stosunku ciśnienia standardowego (1013,2 HPa).
Zobaczmy jak rejestracja parametru przekłada się na zapis w systemie MSRP:
TU154M na płycie lotniska Okęcie tuż przed startem o godzinie 7:27 czasu polskiego.
Zarejestrowana wysokość barometryczna to 63m. Policzmy jaka rzeczywista wysokość QNE (do poziomu ciśnienia 1013,2 HPa) została zapisana w MSRP:
1. Na stronie wunderground sprawdzamy ciśnienie dla lotniska Okęcie w dniu 10.04.2010 o godz. 7:30.
QNH (ciśnienie na poziomie morza) = 1021 HPa
2. Liczymy wartość QFE (ciśnienie na poziomie pasa): Lotnisko EPWA: wys. 105m npm.
1HPa = 8,4m; 1021-(105*8,4) = 1008,5 HPa
3. Liczymy wysokość QNE (względem 1013,2 HPa): (1013,2-1008,5)*8,4 = 39,5m
Wartość QNE 39,5m została zapisana w postaci zakresu: 0-63m
Porównanie wartości wysokości barometrycznej TAWS #34 z MSRP:
MSRP: Załącznik do Raportu KBWL str. 49 dokumentu: Syg. AWARIA I.HYDR.1/NIEB. ZIEMIA; Czas trwania: 08:40:06-08:40:11; VPRZ: 306; WYSBAR: 562; WYSRADIO: 356,2; PH1VZBLIZ: 1
TAWS: Załącznik nr 4 do Raportu KBWL str. 456 dokumentu: Alert Time (H:M:S): 06:40:03;Airplane Altitude: 1080.053887 ft
W czasie alarmu #34, TAWS zanotował wysokość QFE (względem ciśnienia na poziomie lotniska). Wysokość po przeliczeniu ze stóp na metry i dodaniu 168 metrów wyniosła: 497,2 m. Zakres zanotowany w MSRP: WYSBAR: 562. Jak widać DWBP-13 nieznacznie (w zakresie 3% błędu pomiarowego) zawyżył wysokość kodując w MSRP zakres: 562 (500-562/3).
Porównanie wartości wysokości barometrycznej TAWS #35 z MSRP:
MSRP: Załącznik do Raportu KBWL str. 49 dokumentu: Syg. AWARIA I.HYDR.1/NIEB. ZIEMIA; Czas trwania: 08:40:31-08:41:01; VPRZ: 288; WYSBAR: 375; WYSRADIO: 218,8; PH1VZBLIZ: 1
TAWS: Załącznik nr 4 do Raportu KBWL str. 455 dokumentu: Alert Time (H:M:S): 06:40:29;Airplane Altitude: 1104.448535 ft
W czasie alarmu #35, TAWS zanotował wysokość QNE (wg ciśnienia 1013,2 HPa) gdyż dowódca załogi przestawił na ciśnienie standardowe cyfrowy wysokościomierz WBE-SWS podający wysokość skorygowaną do TAWS-a. Wysokość w TAWS po przeliczeniu ze stóp na metry wyniosła: 336,6 m. Zakres zanotowany w MSRP: WYSBAR: 375 (313-375) pasuje do wartości zapisanej w alarmie TAWS #35 (336,6).
Wniosek:
Czujnik DWBP-13 pracował prawidłowo. Pomiary zarejestrowane w MSRP wykazywały pełną zgodność z danymi z centrali danych aerometrycznych sprzężonej z cyfrowym wysokościomierzem WBE-SWS. Zakres zapisany w MSRP koduje wartość w dół:
| -250,0 |
- |
-188,0 |
-188 |
| -188,0 |
- |
-125,0 |
-125 |
| -125,0 |
- |
-63,0 |
-63 |
| -63,0 |
- |
0,0 |
0 |
| 0,0 |
- |
63,0 |
63 |
| 63,0 |
- |
125,0 |
125 |
| 125,0 |
- |
188,0 |
188 |
| 188,0 |
- |
250,0 |
250 |
| 250,0 |
- |
313,0 |
313 |
| 313,0 |
- |
375,0 |
375 |
| 375,0 |
- |
438,0 |
438 |
| 438,0 |
- |
500,0 |
500 |
| 500,0 |
- |
563,0 |
563 |
| 563,0 |
- |
625,0 |
625 |
O jeden zakres za daleko czyli TAWS #37 a dane MSRP:
TAWS: str. 453 załącznika nr 4: Alert Time (H:M:S): 06:40:43 (10:40:46 czas rosyjski MSRP); Airplane Altitude: 751.679206 ft (229m)
MSRP: str. 69 raportu MAK (wersja anglojęzyczna); wysokość QNE <= 188 od godz. 10:40:44,5 czasu rosyjskiego MSRP:
(kliknij na rysunek aby powiększyć):
Jak widać na załączonym rysunku zakres 188 (125-188) został zanotowany w MSRP półtorej sekundy przed alarmem TAWS #37 (w którym zapisana wysokość QNE to 229 metrów) !
Przy założeniu prędkości opadania ok. 7m/s (odnotowanej w TAWS) można obliczyć wysokość QNE w momencie pojawienia się w MSRP zakresu <188. Wysokość ta to ok. 240 metrów ! Przy uwzględnieniu 3% wartości błędu pomiarowego DWBP-13 wyraźnie widać że rejestracja zakresu wysokości barometrycznej <188 pojawiła przy QNE wyższej o 45m i o minimum 5 sekund za wcześnie !
Wniosek: Ktoś tak mocno śpieszył się z przyciśnięciem Tupolewa do ziemi że zapomniał o synchronizacji wysokości barometrycznej w MSRP ze wszystkimi alarmami TAWS. Dokładność rejestracji zmian zakresów (jednostek MSRP) nie jest ograniczona rozdzielczością zapisu MSRP.
Bibliografia:
Specyfikacja DWBP-13:
http://www.utyos.ru/production/aviation/aviation-17.html
