Dluga byla droga Polski do wolnosci, dluga i krwia znaczona. Narod polski przybity i zrozpaczony po klesce rozbiorow nie zrezygnowal z nadziei zrzucenia przy najblizszej okazji nienawistnego jarzma, nadziei odbudowy niepodleglego panstwa. Nie ziscily sie jednak nadzieje Polski zwiazane z postacia Napoleona Bonaparte. Kleska konczyly sie kolejne powstania. W przededniu I wojny swiatowej wyplywa nowa proba utworzenia samodzielnego panstwa polskiego. Roman Dmowski usiluje uzyskac od cara autonomie dla Krolestwa. Byly wiezien caratu Jozef Pilsudski tworzy organizacje bojowe: celem jest odbudowa niezawislego panstwa polskiego. Wybuch wojny rozbudzil w patriotycznych kregach nadzieje na odzyskanie niepodleglosci. Zwracajac sie do kompanii kadrowej Pilsudski mowi:
"Zolnierze!...Spotkal was ten zaszczyt niezmierny, ze pierwsi pojdziecie do Krolestwa i przestapicie granice rosyjskiego zaboru, jako czolowa kolumna wojska polskiego, idacego walczyc za oswobodzenie Ojczyzny".
Orezne czyny legionow Pilsudskiego glosza przed swiatem koniecznosc utworzenia niepodleglej Polski. Tymczasem po kryzysie przysiegowym (Pilsudski i jego zolnierze odmawiaja zlozenia przysiegi "dochowania braterstwa broni wojskom Niemiec i Austro-Wegier") legionistow internowano w obozach w Szczypiornie i Beniaminowie a Jozefa Pilsudskiego aresztowano i osadzono w twierdzy w Magdeburgu. Ale ich walka nie poszla na marne. Dnia 8 stycznia 1918 roku ukazuje sie oredzie Wilsona (prezyd. St. Zjed.), orzekajace ze utworzenie niezaleznego panstwa polskiego z dostepem do morza jest podstawowym warunkiem pokoju w Europie.
Ostatecznie przegrana Niemiec i Austrii po wczesniejszym upadku caratu i klesce Rosji kruszy bariery graniczne tych panstw rozdzierajacych Polske na trzy zabory. Dnia 10 listopada powraca do Warszawy zwolniony z Magdeburga Jozef Pilsudski. 11 listopada Rada Regencyjna przekazuje Pilsudskiemu dowodztwo nad Wojskiem Polskim, a nastepnie pelnie wladzy. Po 123 latach niewoli wkracza Polska na nowa droge. Droga ta jest NIEPODLEGLOSC. Miesiac po miesiacu powstaje zarys panstwa bez granic jeszcze, osrodek wladzy, administracja. A wsrod tych wysilkow przychodzi wojna z bolszewikami, ciezkie zmagania wojenne. Caly wysilek narodu i armii wykonujacej plan i rozkazy Naczelnika Panstwa dal zwyciestwo 1920 roku.
W dwa lata po listopadzie 1918 roku wykrystalizowalo sie w ogniu walk Panstwo Polskie.
Tekst przygotowany przeze mnie dla podziemnej gazetki "Solidarnosc Olkuska" w listopadzie 1987r.
Dzis w Polsce wolnej nie mozna zapominac o tym, ze wolnosc i niepodleglosc nie sa nam dane na zawsze, wiec nalezy utrwalac je kazdego dnia. A jak to czynic, dal nam dobry przyklad Pan Prezydent Lech Kaczynski. Pamietajmy o tym w dniu Swieta Niepodleglosci. Przede wszystkim winni to pamietac polscy politycy.