22 maja odbyło się spotkanie podkomisji stałej ds. osób niepełnosprawnych, w którym wzieli udział m. in. wiceminister zdrowia Aleksander Sopliński, przedstawiciel RPO Anna Błaszczak, wiceminister edukacji Maciej Jakubowski, Alina Wojtowicz - Pomierna z biura pełnomocnika rządu ds. osób niepełnosprawnych, przedstawiciel PFRON Eugeniusz Wilczyński, a przede wszystkim przedstawiciele organizacji pozarządowych oraz rodzice i opiekunowie dzieci niepełnosprawnych.
Na spotkaniu zostały poruszone kwestie związane ze wsparciem edukacyjnym dla dzieci niepełnosprawnych - przedstawiciele Ministerstwa Edukacji pokrótce zarysowali rozwiązania systemowe, od wczesnego wspomagania rozwoju poprzez kształcenie obowiązkowe. Poruszono także kwestie zmian w systemie ubezpieczeń społecznych, kwestie aktywności zawodowej rodziców i opiekunów dzieci niepełnosprawnych i problemy z jakimi stykają się, by powrócić na rynek pracy.
Edukacja i terapia
Pani Anna Florek ze Stowarzyszenia "Czas dzieciństwa" mówiła o wczesnej interwencji i specjalnej opiece edukacyjnej dziecka z zaburzeniami rozwojowymi. Przytoczyła statystyki, które są mocno zastanawiające. Chodzi o liczbę dzieci niepełnosprawnych, które korzystają z przedszkoli. W 2009-2010 roku odsetek tych dzieci wynosił 1 % (oczywiście trzeba wziąć pod uwagę, że nie wszystkie dzieci w tym okresie swojego życia są już zdiagnozowane), natomiast uczniów niepełnosprawnych jest 2,4%. Nasuwa się pytanie, gdzie były dzieci, które nie uczęszczały do przedszkoli, kto się nimi zajmował i dlaczego nie zostały objęte już na tym etapie edukacja włączająca, która zapewniłaby im lepszy rozwój. Z przytoczonych statystyk wynika, że największy problem z dostępnością przedszkoli dla dzieci niepełnosprawnych mają tereny wiejskie - dzieci niepełnosprawne w wiejskich przedszkolach stanowią 0,5% ogółu dzieci ( w miastach ten odsetek zwrasta do 1,5%). Pani Florek podkreśliła, że problemem jest brak świadomości znaczenia dobrze zorganizowanej pomocy dziecku ze specjalnymi potrzebami adaptacyjnymi. Podkreśliła także, że państwo oczywiście udziela pomocy dzieciom niepełnosprawnym i ich rodzinom, ale pomoc ta jest bardzo chaotyczna i punktowa. Postawiła ważne pytanie. Co bardziej obciąża budżet państwa? Koszty dobrze zorganizowanej pomocy, koszty źle zorganizowanej pomoc, czy zaniechanie tej pomocy? Pani Florek odniosła się także do Raportu Małe Dziecko o specjalnych potrzebach rozwojowych i edukacyjnych w systemie oświaty, w którym są zaproponowane rozwiązania reformy systemu.
Także rodzice dzieci niepełnosprawnych włączyli się w dyskusję. Pani Agnieszka Niedźwiecka - mama niepełnosprawnego chłopca- zwróciła uwagę na to, że brakuje miejsc w integracyjnych grupach przedszkolnych (w każdej takiej grupie może uczyć się 5 dzieci niepełnosprawnych), więc dzieci są zmuszane do uczęszczania do grup masowych. Pani Agnieszka zwróciła także uwagę na to, że ilość godzin terapii przewidziana w przedszkolach jest niewystarczająca, a poradnie unikają określenia ile godzin terapii powinno mieć zapewnione konkretne dziecko.
Alicja Szatkowska z Milickiego Stowarzyszenia Przyjaciół Dzieci i Osób Niepełnosprawnych podkreśliła, że brakuje rozwiązań, które zapewniłoby dzieciom od 3 roku życia możliwość dojazdu do placówek, często jest to bariera nie do przejścia dla rodzin z terenów wiejskich, które nie mają możliwości samodzielnego dowiezienia dziecka do przedszkola.
Koordynacja działań Ministerstw
Natomiast wiceminister zdrowia Aleksander Sopliński zwrócił uwagę na brak koordynacji pracy trzech ministerstw w obszarze opieki nad dziećmi niepełnosprawnymi i ich rodzinami. Mówił tu o Ministerstwie Zdrowia, Ministerstwie Edukacji i Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej. Przyznał także, że zbyt późno diagnozuje się dzieci (czasem diagnoza zostaje postawiona, gdy dziecko ma juz 2 - 5 lat), przez co proces rehabilitacji staje się mniej efektywny i bardziej kosztowny. Brakuje także specjalistów, szczególnie psychiatrów dziecięcych. Problemem jest też dostęp do opieki specjalistycznej, która zdecydowanie łatwiejsza jest w dużych aglomeracjach. Wiceminister przytoczył dane, według których w 2012 roku na wielospecjalistyczną rehabilitacje resort wyda 1,5 miliarda złotych.
Jednym z najważniejszych wniosków wyciągniętych ze spotkania podkomisji jest właśnie ta o koordynacji dzialań poszczególnych resortów i organizacji. Wniosek bardzo trafny. Teraz należy tylko poczekać na jego realizacje.
Retransmisja spotkania z 22 maja 2012 roku Podkomisji stałej ds. osób niepełnosprawnych
