Faszyzm, wszędzie faszyzm. Piszę ten tekst po 11 listopada, i właśnie dotarła do mnie informacja, że mieszkańcy squatu w Warszawie skarżą się na ataki ze strony faszystów i nazistów, a w „Wyborczej” czytam, że Eliza Michalik oświadczyła, iż faszystów z Ruchu Narodowego więcej do studia nie zaprosi. Obawiam się, że w obecnej rzeczywistości jednym z podstawowych zagrożeń dla demokracji w Polsce jest właśnie taka narracja.
„Wy, narodowcy, nie jesteście równi innym stronnictwom politycznym działającym w demokratyczny sposób. Wasze poglądy, przemoc i narzucanie siłą swojego światopoglądu nie jest równe partiom i organizacjom, które, chcąc zmienić kraj, przekonują innych do swoich racji w cywilizowanej debacie i rywalizują o głosy Polaków. Wasze metody działania, bicie i poniżanie ludzi, nastawanie na ich życie, zdrowie i mienie, wasz język, język przemocy i nienawiści, musi budzić pogardę i sprzeciw każdego przyzwoitego człowieka” – napisała na portalu NaTemat Eliza Michalik, czołowa dziennikarka lewicującej Superstacji.
Trudno o lepszy przykład tego, w jaki sposób jest dziś traktowana demokracja: w pojęciu lewicy i obecnego układu ktoś, kto ma inne poglądy niż jedynie słuszne, jest wyrzucany z debaty publicznej. Dlaczego? No bo „przyzwoici ludzie” (aż chciałoby się napisać „ludzie honoru”) nie rozmawiają z nieprzyzwoitymi faszystami. Taka narracja jest istotą środowiska „Gazety Wyborczej”.
W ostatnich latach „Wyborcza” zrezygnowała z moralizowania, pisania o przyzwoitości – po prostu przestała zapraszać na swoje łamy ludzi niezgadzających się z linią redakcji. W „eleganckim towarzystwie” (copyright Piotra Wierzbickiego) pewnych rzeczy się nie czyta. Narodowe Odrodzenie Polski na łamach GW od lat nazywane jest neofaszystowskim czy wręcz neonazistowskim ugrupowaniem. To, że wystarczy przeczytać program NOP, by przekonać się, iż partia nie ma nic wspólnego z żadnym faszyzmem i nazizmem, jest bez znaczenia. W świecie GW inny pomysł na Polskę jest faszystowski. Koniec, kropka.
Trudno to zrozumieć i opisać, ale faktem jest, że rzeczywistość GW odbiega kompletnie od rzeczywistości realnej. Lęki Adama Michnika, które Rafał Ziemkiewicz wywodzi od roku 1968, emanowały na całe środowisko dziennikarskie od 24 lat.
GW tropiła faszystów od początku swojego istnienia, strasząc czytelników czarnymi sotniami i brunatnością „WC Kwadransa” Wojciech Cejrowskiego. Że na początku lat 90. Polska miała milion innych, ważniejszych problemów, tego GW nie zauważała. Dzisiaj jest identycznie. Narracja GW przedziwnie pokrywa się z narracją rządową – zagrożeniem dla Polski nie jest rura na dnie Bałtyku, działalność obcych wywiadów, ignorancja ministrów, podwyżki VAT-u, tylko kibole, faszyści i w ogóle ciemny, durny naród, który nie umie się cieszyć z tęczy na placu Zbawiciela i czekoladowego orła. O idiotycznych tekstach z okazji świąt narodowych typu legendarny już „Patriotyzm jest jak nazizm” czy niedawny wywiad z naukowcem, który dowodził, że zabory unowocześniły Polskę, nawet nie wspominam.
Problem w tym, że GW doprowadziła do sytuacji, w której faszystą, antysemitą, nazistą czy kibolem może zostać szacowny profesor, rencista czy pani z warzywniaka – dosłownie każdy, bez względu na pochodzenie, miejsce zamieszkania, wiek, zawód i poglądy.
Faszyzm stał się najpierw synonimem nazizmu, teraz stał się synonimem narodowca, a nawet patrioty. Jeśli w GW marsz w obronie wolności słowa we Wrocławiu organizowany przez Solidarnych 2010 został nazwany marszem w obronie faszystów, to mamy do czynienia z bardzo niebezpieczną sytuacją. To naziści mordowali Polaków pospołu z bolszewikami. To totalitaryści wyżynali ten naród. W Polsce przed wojną nie było faszystów – nie da się tak określić nawet radykałów z ONR Falanga. Getta ławkowe, tak chętnie wykorzystywane przez GW, nie były antysemickie w ujęciu nazistowskim. Ale o tym nie dowiecie się z GW.
Pojęcia faszyzm i nazizm 70 lat po wojnie wciąż budzą lęk i ożywiają traumę okupacji. Dlatego każdy, kogo GW wrzuca do jednego worka z Rudolfem Hessem, Adolfem Hitlerem i innymi brunatnymi bandytami, jest zagrożony wyrzuceniem z dyskursu publicznego – tylko dlatego, że tak arbitralnie uzna GW, a nie dlatego, że ma takie czy inne poglądy. Dlatego to zjawisko jest realnym zagrożeniem dla demokracji. Polityk znikający z mediów nie zdobędzie poparcia – w GW o tym wiedzą. W ten sposób można kształtować rzeczywistość polityczną. Problem w tym, że taka rzeczywistość nie będzie miała nic wspólnego z demokracją. I kto tu jest naziolem?
Urszula M. Radziszewska
Nie wiadomo, czy w „Wyborczej” czytają encyklopedie. Możecie robić to Wy – nasi Czytelnicy. Za Wikipedią podajemy definicje podstawowych pojęć politycznych.
Faszyzm – doktryna polityczna powstała w okresie międzywojennym we Włoszech, sprzeciwiająca się demokracji parlamentarnej, głosząca kult państwa (statolatrię, totalitarne silne przywództwo, terror państwowy i solidaryzm społeczny). Następujące elementy są najczęściej wymieniane jako integralne części faszyzmu: nacjonalizm, etatyzm, militaryzm, imperializm, totalitaryzm, antykapitalizm, antykomunizm, korporacjonizm, populizm, kolektywizm oraz opozycja do politycznego i ekonomicznego liberalizmu.
Nazizm – (skrót od Nationalsozialismus) czasem określany również jako hitleryzm (od nazwiska Adolfa Hitlera) – rasistowska, antykomunistyczna i antysemicka ideologia Niemieckiej Narodowosocjalistycznej Partii Robotników (NSDAP). Niemiecka skrajna odmiana faszyzmu, opierająca się na biologicznym rasizmie, w szczególności na antysemityzmie, czerpiąca z haseł zarówno nacjonalistycznych, jak i socjalnych, trudna do jednoznacznego uplasowania na klasycznej osi prawica-lewica. Ideologia państwowa w czasie sprawowania władzy w totalitarnych Niemczech przez NSDAP w latach 1933-1945.
Szowinizm – na ogół skrajna postać nacjonalizmu, głosi solidarność wszystkich grup społecznych danego narodu, a wobec mniejszości narodowych i innych narodów nakazuje przyjmować wrogą postawę.
Nacjonalizm – postawa społeczno-polityczna, uznająca naród za najwyższe dobro w sferze polityki. Nacjonalizm uznaje sprawy własnego narodu za najważniejsze (egoizm narodowy), jednak istnieją grupy, które szanują także racje i poglądy innych narodów. Nacjonalizm przejawia się głoszeniem poglądów o zabarwieniu narodowym, szerzeniem myśli narodowej i pamięci o bohaterach danego narodu. Głosi solidarność wszystkich grup i klas społecznych danego narodu.
Narodowy radykalizm – radykalny odłam polskiego nacjonalizmu, który wyodrębnił się w latach 30. XX wieku. Klasyfikowany jest zwykle jako skrajna prawica, jednak nie podzielał prawicowej akceptacji kapitalizmu. Cechy charakterystyczne to uznanie Boga za najwyższą wartość, a dobro narodu za najwyższy cel doczesny jednostki, oparcie światopoglądu na etyce katolickiej, traktowanie państwa jedynie jako formy organizacyjnej narodu, uznawanie równości wszystkich jednostek wobec obowiązku służby dla narodu, postulat należenia władzy w państwie do całego narodu, a nie wybranej jednostki/grupy osób.
oprac. red
