W prasie traktującej o gospodarce pojawiają się od jakiegoś czasu zapowiedzi wprowadzenia przez rząd tzw. pakietu Szejnfelda. Adam Szejnfeld, wiceminister gospodarki w obecnym rządzie w kwietniu zeszłego roku, jeszcze jako poseł PO przedstawił Sejmowi swój plan poprawy „niedoli” polskich przedsiębiorców. Od tamtej pory było o nim nie za głośno, aż do zeszłego tygodnia. Zaciekawiony medialnymi doniesieniami sięgnąłem do prasy specjalistycznej i zagłębiłem się w zasoby internetu poświęcone gospodarce( nie tylko zresztą ja: http://kisiel.salon24.pl/59928,index.html). Jako,że temat ten mnie szczególnie interesuje skupiłem się głownie na doniesieniach o zmianach w ordynacji podatkowej.
Na stronie Pana posła Szejnfelda http://szejnfeld.sejm.pl/indexold.html odnalazłem projekt ustawy o zmianie ustawy ordynacja podatkowa oraz uzasadnienie do tego projektu. Jak mniemam są to tylko wstępne założenia, które różnią się w kilku elementach z tym, co Pan wiceminister zapowiada,że zmieni http://www.izba.pila.pl/content.php?cms_id=151&lang=pl&ms=1&p=p3, ale dają one próbkę zakresu zmian i mogą świadczyć o ich wartości.
Pierwszą rzeczą,która zostałaby usunięta z ordynacji jest zasada odpowiedzialności płatnika wypłacającego wynagrodzenie za niepobranie lub pobranie z niewłaściwej wysokości zaliczki na podatek dochodowy, sformułowana w art.26a. Przepis ten miałby zatem krótki żywot(obowiązuje od 1 stycznia 2007 r.). Czy to dobry pomysł. Twórcy projektu twierdzą,że tak, bo przerzuca on „niczym nieuzasadnioną odpowiedzialność z podatnika na płatnika”i „prowadzi do wypaczenia instytucji płatnika, którego rola powinna się jedynie sprowadzać do pobierania podatku i odprowadzania go do urzędu skarbowego..Pominę już fakt,że autor tego opracowania pomylił instytucję płatnika i inkasenta(płatnik w odróżnieniu od inkasenta zobowiązany jest również do obliczenia podatku -art. 8 i art. 9 w zw. z art. 30 ordynacji). W przepisie tym ważne jest chyba zaakcentowanie,że organ podatkowy zwraca uwagę głównie na płatnika. Uchylenie art 26a spowoduje,że:
1.pracownik zatrudniony na czarno odpowiada za nieodprowadzone podatki i bez znaczenia jest czy trafiły one do jego kieszeni czy nie.
2.pracownik będzie musiał patrzeć na ręce pracodawcy,czy czasami nic nie zaniżył, a najlepiej prowadzić mu księgowość.
W koncepcję tą wpisuje się również proponowana zmiana art.30.Wprowadza ona w §7 możliwość wystąpienia przez płatnika z roszczeniem wobec podatnika o zwrot niewpłaconego podatku. Pomijając nowatorską metodę wprowadzenia do przepisów regulujących stosunki publicznoprawne przepisów o stosunkach prywatnoprawnych, należałoby się zapytać czy przepisy o bezpodstawnym wzbogaceniu nie wystarczą?
Kolejną zmianą jest zniesienie obowiązku opłacania przez podatników prowadzących działalność gospodarczą podatków w formie bezgotówkowej poprzez rachunek bankowy z art.61 ordynacji. Autorzy pomysł ten motywują zmniejszeniem kosztów dla przedsiębiorców, które generuje utrzymywanie rachunku. Czy ta zmiana ma jakieś istotne znaczenie?Z punktu widzenia dużych podmiotów raczej nie, a małe i tak jak chcą to ten rachunek posiadają albo i nie. Płacą podatki na poczcie(choć chyba drożej) lub w kasie urzędu(trzeba postać w kolejce) i nikt im tych pieniędzy nie zwraca lub nie odsyła spod okienka, bo powinni mieć rachunek.
O zmianie §3 art. 81b dotyczącym korekty pokontrolnej zasadniczo się zgadzam, dziwi mnie natomiast skrócenie okresu przechowywania paragonów fiskalnych z 5-ciu do 2-óch lat. Argument,że paragony po tak długim okresie blakną i stają się nieczytelne wydaje się dziwny. Nie można zatem polepszyć ich jakości (nie mam na myśli przechowywania ich w lodówce) ale tworzenia ich w trwalszy sposób. Niewtajemniczonym, także autorom projektu należy przypomnieć,że pięć lat wynosi termin przedawnienia zobowiązania podatkowego i stąd taki okres w komentowanym przepisie.
Kolejnymi zmianami,które jakoby w sposób odczuwalny przyniosłyby „ulgę” przedsiębiorcom są zmiany w rozdziale 15 ordynacji, a dotyczącymi odpowiedzialności osób trzecich za zobowiązania podatkowe. Autorzy projektu w uzasadnieniu górnolotnie zaznaczyli,że w ogóle odpowiedzialność osób trzecich jest sprzeczna z zasadami współżycia społecznego. Znacznie ciekawsze niż te zmiany jest relacjonowanie ich w mediach np http://www.pb.pl/Default2.aspx?ref=lastcomm&ArticleID=37870aac-e995-488f-8168-b413de5d36f6&readcomment=1,
gdzie ocenia je „ekspert”Andrzej Sadowski z Centrum im. A Smitha: „odobnie z odpowiedzialnością za długi osób trzecich — jedna osoba nie może być karana za to, że inna czegoś nie zapłaciła. Przecież to zwykła odpowiedzialność zbiorowa”. Bardzo ciekawa wypowiedź jak na znawcę podatków. Do czego doprowadzą projektowane zmiany? Do niczego przełomowego. Zwykły,szary przedsiębiorca ich nie odczuje. Napewno za to na zmianie odpowiedzialności za długi spółek osobowych oraz ujednoliceniu zasad odpowiedzialności członków zarządów spółek kapitałowych z KSH skorzystają niektóre osoby „wtajemniczone”. Jak autorzy chcieli tak ujednolicać różne uregulowania to mogli sięgnąć do KC i KPC i inkorporować stamtąd zasady odpowiedzialności za długi wspólników spółki cywilnej(znacznie mniej rygorystyczne niż w ordynacji).
Podsumowując należy stwierdzić,że zmiany zaproponowane przez twórców projektu maja charakter fragmentaryczny,cząstkowy. Nie można ich z pewnością nazwać reformą prawa podatkowego. Autorzy nie wnieśli zbyt wielu pomysłów, ale i te które zaproponowali budzą zdziwienie. Nie wiem, czy czasami unormowań, które nie należałoby zmienić nie wybierali eksperci od PR, bo tak ładnie brzmią w mediach. Niestety nie niosą nic pozatym.
P.S.W mediach http://www.izba.pila.pl/content.php?cms_id=151&lang=pl&ms=1&p=p3
pojawiają się informacje o planowanym wprowadzeniu zasady wykonania decyzji po jego uprawomocnieniu. Nie ma tego w projekcie(chodziłoby zapewne o zmianę art. 224 ordynacji), a jest to temat dość obszerny więc o nim napiszę kiedy indziej.
P.P.S. W najbliższym czasie planuję post o innym „ekspercie” z Centrum im. A Smitha a przyczynił się do moich planów wywiad udzielony przez tegoż dziennikowi „Polska” 19 lutego.
