„Jest tylko jedna taka świata strona
Gdzie coś, co nie istnieje - wciąż o pomstę woła.”
Cieszę się bardzo, że moje wywiady z Polakami z Białorusi wzbudziły wiele kontrowersji. Oznacza to, że losy naszych rodaków nie są nam obojętne. Jestem jednak zmuszony odnieść się do kilku szczególnie kontrowersyjnych kwestii. Spotkałem się bowiem z zarzutami, że popieram Aleksandra Łukaszenkę i uznawany przez niego Związek Polaków na Białorusi. Jest to ze wszech miar teza błędna. Nie darzę sympatią prezydenta Białorusi, ale równie obcy są mi jego kontrkandydaci. Właściwie, który opozycjonista białoruski byłby lepszym i bardziej pro-polskim prezydentem? Nie potrafię na to pytanie odpowiedzieć, ponieważ nigdy nie słyszałem wypowiedzi opozycji białoruskiej na temat współpracy z Polską ani, co najważniejsze, na temat stosunku poszczególnych polityków do Polaków zamieszkujących Białoruś. Dziwi mnie fakt, że nie interesuje to również tych, którzy marzą, by opozycja białoruska zmiotła Aleksandra Łukaszenkę z „tronu”. Osobiście nie chciałbym powtórki sytuacji, która miała miejsce na Ukrainie, kiedy rzekomo pro-polski prezydent Wiktor Juszczenko odznaczał pośmiertnie kata polskich obywateli Stepana Banderę. Dlatego zanim poprzemy kogokolwiek, zadajmy mu kilka pytań dotyczących stosunku do Polaków i Polski.
Jeśli chodzi o ZPB, to nie zamierzam popierać żadnej struktury, a jedynie oceniać ludzi i ich działalność patriotyczną, mającą na celu odrodzenie Polskości na Kresach. Dlatego rozpocząłem cykl spotkań od rozmowy z Panią Leonardą Rewkowską. Jest to niezwykła osoba, której zaangażowanie w sprawy Polskości jest niespotykane i wyjątkowe. Opiszę dzisiaj Państwu dwie kwestie, którym Pani Leonarda poświęciła zarówno swoją skromną emeryturę, jak i wiele lat pracy. Rozpocznę od odrestaurowania cmentarza polskich żołnierzy poległych w wojnie polsko bolszewickiej. Cmentarz ten w czasach ZSRR planowo zarastał, tak by ta upokarzająca porażka bolszewików „zapadała się” pod ziemię. Jak to miejsce wyglądało jeszcze w 1998 roku ilustruje fotografia nr 1.
Trudno sobie wyobrazić, jak bez buldożerów można było doprowadzić to miejsce do porządku. Po wielu wizytach u miejscowych władz i uzyskaniu zgody Pani Leonarda zebrała grupę Polaków i rozpoczęła ciężką i mozolną pracę. Prace nad renowacją polskiej nekropolii trwały cztery lata. Kobiety, dzieci, mężczyźni, a nawet czasami białoruscy żołnierze karczowali mogiły polskich bohaterów 1920 roku. Z każdego dnia pracy zachowały się listy obecności. Zawsze w pracach uczestniczyła Pani Rewkowska, która zaangażowała do pracy również swoich synów.
Po czterech latach cmentarz odwiedził śp. Andrzej Przewoźnik. Był pod ogromnym wrażeniem. Jednak najbardziej zaskoczył go fakt, że ludzie pracujący przy karczowaniu krzaków zarastających mogiły nawet przez moment nie pomyśleli o zapłacie. Robili to, bo są, bądź byli do końca życia Polakami. Do dzisiaj Pani Leonarda dba o utrzymanie porządku na cmentarzu, nosi znicze i kwiaty. Nie rozumiem, dlaczego to miejsce nie interesuje polskiego konsula w Grodnie, czy też ambasadora w Mińsku. To jedna z wielu skandalicznych postaw tych urzędników.
Nie mniej ważną sprawę udało się załatwić Pani Leonardzie na górze pietralewickiej, która była miejscem straceń. Podczas II wojny światowej rozstrzelano tu 42 tysiące osób, w tym wielu Polaków. Ostatnia egzekucja miała miejsce 6 lipca 1944 roku. Rozstrzelano wówczas 103 Polaków, w tym Panią Smółko z dwójką jej małych dzieci, przywiązanych do niej drutem. To straszliwe wydarzenie miało miejsce kilka dni przed wejściem Armii Czerwonej. Niemcy w popłochu uciekali, pozostała policja białoruska, która podczas II wojny czynnie współpracowała z faszystami. Prawdopodobnie w celu ukrycia swoich haniebnych czynów to właśnie białoruscy policjanci dokonali tej okrutnej zbrodni. Do dzisiaj wielu ten mord przypisuje Niemcom. Jest to jednak historyczne kłamstwo, co potwierdzają chociażby żyjący jeszcze świadkowie. Na górze pietralewickiej władze białoruskie ustawiły jakiś monument poległym w wojnie. Jednak nie wiem, czy celowo, czy też źle zlokalizowali miejsce wspomnianych zbrodni. Wówczas Pani Leonarda po wielu pismach i wizytach uzyskała zgodę na ustawienie w tym miejscu krzyża. Za pieniądze ze sprzedaży własnego samochodu zamówiła krzyż.
Pomimo, że na tej górze ginęli nie tylko nasi rodacy, ale również Żydzi, Rosjanie, Białorusini, Litwini, o krzyżu pomyślała właśnie Polka – emerytowana nauczycielka, której polskie władze od 2005 roku odmawiają wydania wizy, bo nie popiera uznawanego przez Polskę Związku Polaków na Białorusi, lecz aktywnie pracuje w tym nie uznawanym. Czy jest w tym jakakolwiek logika? Czy tu naprawdę chodzi o logikę? Nie potrafię tego wytłumaczyć.
Pani Leonardo, wstydzę się i jest mi po prostu przykro. Tym serdeczniej dziękuje za to, co Pani czyni dla naszej wspólnej Ojczyzny. Jednocześnie zachęcam polską prawicę do odwiedzenia wspomnianych wyżej miejsc, zarówno 15 sierpnia, jak i 11 listopada. Do Słonimia od granicy jedzie się dwie godziny, dobrą i niezatłoczoną drogą. Myślę, że jest to kwestia honoru.
Reasumując, nasi Rodacy zamieszkujący Kresy mieli i nadal mają ciężkie życie. Obecna wojna dyplomatyczna pomiędzy Białorusią, a Unią Europejską na pewno im nie pomoże, apeluję byśmy o tym pamiętali, by przede wszystkim pamiętali o tym nasi politycy.
Andrzej R. Pawłowski
Tekst NIE JEST oficjalnym stanowiskiem Fundacji Klub Konserwatystów
Więcej tekstów autora
