BLOG
Oczywiście kryzys gospodarczy na tapecie i jak to już tradycyjnie bywa nikogo nie interesuje sądownictwo, chyba że w kontekście ministra Czumy a to kontekst raczej mało ciekawy. Ale za niedłgo ta sytaucja może się zmienić, a nastąpi to wówczas, gdy dojdzie do zapaści polskiego wymiaru sprawiedliwości, a dojdzie z pewnością, choć nie będzie to zgon szybki i spektakularny a powolny i mało efektowny. Pierwsze symptomy wystąpia 6 maja 2009 roku z chwilą znieknięcia z sądów asesorów i nawet poseł Kozdroń swoimi połajankami pod adresem sedziów nic nie zdziała. Dlatego zamieszczam komunikat Stowarzyszenia Sędziów Polskich w związku z uchaleniem przez Sejm ustawy podwyższającej wynagrdzoenia dla sedziów. Zarząd Stowarzyszenia Sędziów Polskich IUSTITIA informuje, że w dniach 23-27 lutego 2009 r. przeprowadzona zostanie kolejna akcja protestacyjna sędziów określana jako „Tydzień Bez Wokand". Wstępne dane wskazują, że odbędzie się ok. 50% mniej rozpraw w porównaniu z poprzednim tygodniem. Sędziowie wcześniej powstrzymali się od wyznaczenia terminów rozpraw w tych dniach lub zmienili terminy rozpraw już wyznaczonych. Odbędą się jednak rozprawy, których odwołanie łączyłoby się z nadmiernymi trudnościami (tj. sprawy wieloosobowe, z udziałem osób zamieszkałych daleko od siedziby sądu, itp.) lub w oczywisty sposób prowadziłoby do przewlekłości postępowania (np. sprawy z udziałem podmiotów zagranicznych). Normalnie i bez zakłóceń odbędą się sprawy, których specyfika tego wymaga (np. sprawy aresztowe). Sędziowie poświęcą te dni na wykonywanie pozaorzeczniczych obowiązków: pisanie uzasadnień, przygotowywanie się do rozpraw, samokształcenie. Stowarzyszenie Sędziów Polskich IUSTITIA domaga się zmian w Prawie o ustroju sądów powszechnych mających na celu przywrócenie sędziowskiej samorządności, powierzenia nadzoru administracyjnego nad sądami Pierwszemu Prezesowi Sądu Najwyższego w miejsce nadzoru sprawowanego obecnie przez Ministra Sprawiedliwości. Stowarzyszenie domaga się także ukształtowania wynagrodzeń sędziowskich na poziomie zgodnym z Konstytucją, która stanowi, że sędziom zapewnia się warunki pracy i wynagrodzenie odpowiadające godności urzędu oraz zakresowi ich obowiązków. Uchwalona w dniu 20 lutego 2009 r. ustawa, która dopiero trafia do Senatu, nie rekompensuje spadku wynagrodzeń w ostatnich latach. W toku prac nad ustawą podnosiliśmy, że konieczne jest zagwarantowanie sędziom wyższych mnożników wynagrodzeń w latach 2010 i 2011, jednak postulaty Stowarzyszenia w tym zakresie nie zostały wysłuchane. W ustawie tej przyjęto współczynnik 2,05 średniej krajowej dla początkującego sędziego, co nie rekompensuje spadku wynagrodzeń sędziów w ostatnich 3 latach dobrej sytuacji gospodarczej (w 2006 r. wynagrodzenie wynosiło 2,08 średniej) i znacznie poniżej poziomu z 1996 r., kiedy wynosiło 2,93 średniej. Utrzymywanie w dalszym ciągu wynagrodzeń sędziów znacząco niższych do zarobków przedstawicieli innych zawodów prawniczych nie umożliwi pozyskiwania do zawodu prawników o odpowiednich kwalifikacjach oraz spowoduje odchodzenie doświadczonych sędziów do innych zawodów. Kilkunastoletnie zaniechania władzy wykonawczej i ustawodawczej doprowadziły do sytuacji, w której średnie wynagrodzenie osób zatrudnionych w MSWiA jest wyższe od wynagrodzenia sędziego. Uważamy, że Rząd nie prezentuje programu reform, które pozwoliłyby na poprawę sytuacji sądownictwa, a tym samym na zapewnienie każdemu obywatelowi realnego prawa do sądu o którym mowa w art. 45 ust.1 Konstytucji RP. Oceniamy jako niedopuszczalną sytuację w której dwie pozostałe władze ignorują głosy środowiska sędziowskiego oraz to, że po 20 latach od transformacji gospodarczej i ustrojowej wynagrodzenie sędziego sądu rejonowego wynosi równowartość 900 Euro, czyli jest niższe niż zasiłek dla osób bezrobotnych w wielu krajach Unii Europejskiej. Praca sędziów przynosi natomiast wymierne wpływy dla budżetu, dochody z wymiaru sprawiedliwości wynoszą rocznie ok. 2 mld zł. Uchwalona, pomimo sprzeciwu wszystkich środowisk prawniczych ustawa o Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury wymagać będzie natychmiastowej nowelizacji, bowiem przy obecnym poziomie wynagrodzeń sędziów nie zapewnia możliwości naboru najlepszych kandydatów na urząd sędziego. Brak jest również przełomowych inicjatyw legislacyjnych, ograniczających kognicję sądów i sędziów, co pozwoliłoby na zmniejszenie obsady kadrowej i racjonalizację obciążenia poszczególnych stanowisk sędziowskich. Kierujemy się głęboką troską o dalsze losy polskiego wymiaru sprawiedliwości, a tym samym o dobro demokratycznego państwa prawa i społeczeństwa. Uważamy, że dalsze milczenie sędziów, co do nieprzestrzegania zapisów Konstytucji, oznacza zgodę na tego typu bezprawne działania, uderzające w konsekwencji w każdego obywatela Rzeczypospolitej Polskiej. . Deklarując chęć współpracy przy realizacji programu reform, chcielibyśmy jednak, aby nasz głos był brany pod uwagę i nie stanowił jedynie formalnego elementu tzw. konsultacji środowiskowych. Kolejne "Tygodnie Bez Wokand" zostały zaplanowane na dni 23-27 marca 2009 r., 20-24 kwietnia 2009 r., 25-29 maja 2009 r. i 22-26 czerwca 2009 r. Trwa również akcja odmowy przez sędziów udziału w komisjach wyborczych przy wyborach do europarlamentu. Warto zauważyć, że podobne do "Tygodni Bez Wokand" formy protestu przyjmowali także sędziowie hiszpańscy i słoweńscy. Warszawa, dnia 20 lutego 2009 r.
