Stanisław Michalkiewicz pisał kiedyś, że „logika wystarczy”. Wystarczy logicznie myśleć, by odnajdywać w świecie ciągi komunikacyjne, pozwalające nam docierać do Prawdy. Prawdy, która jak z kolei pisał Józef Mackiewicz jest „jedynie ciekawa”. Te i inne drobinki Herbert skupia w swojej poezji jak w soczewce, a raczej w soczewkach, przez które patrzy na świat jego Pan Cogito.
Cogito dziwi się rzeczywistości, która go otacza. Dziwi się, bo analizuje i interpretuje ją w oparciu o kanon wartości, trwały jak królestwo bez kresu. W swojej metodologii przykłada do dzisiejszych zjawisk archaiczną, zdawałoby się, siatkę pojęciową.
Herbert mówi o rzeczach fundamentalnych, jak Prawda i Fałsz. Jak Cnota, Smak, czy wreszcie Wierność, która jest lejtmotivem wielu jego wierszy. Mówi o pojęciach, które brzmią dziś niczym wyjęte z kodeksu Boziewicza, a jeśli już się pojawiają, to często owrzodzone relatywizacją, obtoczone w jałowych dyskusjach. Są niczym ruiny, na których stawia się nowe, wspaniałe budowle - hybrydy pozbawione pierwotnego znaczenia. Cnota staje się balastem, którego trzeba się pozbyć, stracić. Prawdą jest to, co jest użyteczne w danym momencie.
Poezja Herberta jest jak remedium na ten semantyczny chaos, jak repetytorium ze zdrowego rozsądku, tak potrzebnego do orientacji. Poczucie przebywania w oblężonym mieście, atakowanym raz po raz z różnych katapult i dziwacznych pukawek, towarzyszy mi bowiem dość często.
jeszcze dzierżymy ruiny świątyń widma ogrodów i domów
jeśli stracimy ruiny nie pozostanie nic
Wojciech Mucha
___________________
Powyższy tekst został wyróżniony w
konkursie oragnizowanym na portalu Facebook przez Instytut Pamięci Narodowej, z okazji wydania kalendarza na 10 lecie istnienia. W konkursie nalezało odpowiedziec na pytanie "
która z postaci w kalendarzy jest Ci najblizsza i dlaczego"?
Bohaterami kalendarza są następujące postacie:
Elżbieta Zawacka „Zo”
Irena Sendlendlerowa
Generał Emil Fieldorf „Nil”
Adam Solski
Generał Władysław Anders
Jan Józef Lipski
Zbigniew Herbert
Działacze Solidarności – Anna Walentynowicz, Lech Wałęsa, Andrzej Gwiazda
Rotmistrz Witold Pilecki
Ks. Jerzy Popiełuszko
Józef Piłsudski
Janek Wiśniewski
