Kluczowy dla polskiego przemysłu farmaceutycznego w tym roku jest ostateczny kształt ustawy refundacyjnej. Minister zdrowia pisze dla niego nowy, groźny scenariusz. Posiadanie silnej, nowoczesnej i konkurencyjnej branży farmaceutycznej to wielki atut Polski. To również korzyść dla ministra zdrowia - wielomiliardowe oszczędności na refundację, bo krajowe leki są nawet o kilkadziesiąt procent tańsze od zagranicznych. Branża wpływa też stymulująco na całą gospodarkę, jest to bowiem przemysł hitech generujący rozwój, innowacje i dynamicznie rosnący eksport. Wymaga jednak ciągłych inwestycji. W przeciwnym razie straci konkurencyjność i zostanie zmarginalizowany.
Tymczasem w projekcie ustawy zakłada się nowe obciążenia fiskalne dla tej branży w formie nigdzie niespotykanej w Europie - dotyczy to m.in. systemu zwrotów (tzw. payback). Projekt przewiduje, że jeśli wydatki Narodowego Funduszu Zdrowia na refundację leków przekroczą 17 proc. jego budżetu na wszystkie świadczenia zdrowotne, nadwyżkę będą musieli pokryć w 100 proc. wytwórcy leków. Projekt zakłada też nowy podatek obrotowy wysokości 3 proc.
Odebranie krajowej branży znacznej części zysku zmusi ją do oszczędności, a jako pierwsze zostaną obcięte środki na inwestycje, badania i rozwój, na które obecnie przeznacza ona równowartość 70 proc. zysków. Realizacja rozpoczętych projektów badawczo-rozwojowych, w tym biotechnologicznych, stanie pod znakiem zapytania.
Rodzi się więc pytanie, czy polska branża farmaceutyczna ma być dynamicznie rozwijającym się innowacyjnym przemysłem czy pakownią leków importowanych? A co się z tym wiąże, ile straci na tym polska nauka, która korzysta w dużej mierze z funduszy oferowanych przez przemysł? Rozwinie się zapewne eksport, ale nie leków, tylko wykształconych za nasze podatki naukowców. Dlatego projektodawca powinien mieć świadomość, że łup uzyskany w wyniku fiskalizmu ustawy to korzyść pozorna, która na dodatek zmniejsza szanse na obniżenie cen leków dla budżetu i pacjenta.
Cezary Śledziewski
