Z ogromną radością oddaję w ręce Czytelników oraz ich rodzin, przyjaciół, opiekunów, nauczycieli pierwszą w Polsce publikację w tekście łatwym do czytania kierowaną do osób niewidomych i słabowidzących z dodatkową niepełnosprawnością intelektualną wydaną w światowym standardzie DAISY. Książka „Warszawa moje miasto” wydana została dzięki zaangażowaniu Fundacji Pomocy Niepełnosprawnym Rozwój.
Fundacja jako pierwsza w Polsce przygotowała dzięki współfinansowaniu ze środków Zarządu Województwa Mazowieckiego tego typu publikację.
Liczba osób niewidomych i słabowidzących z dodatkową niepełnosprawnością intelektualną w Polsce jest trudna do oszacowania. Brak jest badań ankietowych i statystycznych na ten temat. Dodać należy, że w Polsce orzecznictwo o stopniach niepełnosprawności nie identyfikuje poprawnie niepełnosprawności sprzężonych. Z tego powodu trudno jest prawidłowo określić liczbę niewidomych z niepełnosprawnością intelektualną.
Szacujemy jednak, że takich osób w naszym kraju jest przynajmniej 25000.
Stwierdzić ponadto należy, że niepełnosprawność intelektualna jest pojęciem tak szerokim, iż w jego obrębie możemy wyróżnić kilka grup osób niepełnosprawnych zwłaszcza, jeśli chodzi o rozumienie czytanego czy raczej słuchanego tekstu.
Przez zmysł wzroku dociera do nas ponad 80% wszystkich bodźców z otaczającego nas świata. Pozbawienie w całości lub przynajmniej znacznej części widzenia powoduje radykalną, drastyczną zmianę w postrzeganiu świata.
Jeśli na brak wzroku dodatkowo nałoży się nam niepełnosprawność intelektualna to oczywistym jest, że możemy mówić o znaczących trudnościach na przykład w postrzeganiu otaczającego nas świata.
Większość osób niewidomych i słabowidzących z niepełnosprawnością intelektualną to osoby, których niepełnosprawność sprzężona powstała we wczesnym dzieciństwie lub częściej w okresie prenatalnym lub okołoporodowym.
Jest to o tyle istotne, że w przypadku osób, które straciły wzrok w życiu dorosłym lub przynajmniej po ukończeniu 5 roku życia a więc są osobami ociemniałymi i zapamiętały doznania i pojęcia związane z widzeniem. Do tych doznań w przypadku osób ociemniałych można się odwołać.
Osoby niewidome od urodzenia lub wczesnego dzieciństwa pozbawione były takich doznań i pewne pojęcia są dla nich abstrakcyjne. Jak więc wyjaśnić, że niebo jest błękitne a śnieg jest biały?
Trudno jest niektóre pojęcia wyjaśnić osobom jedynie niewidomym. W przypadku niepełnosprawności sprzężonej te trudności są jeszcze bardziej poważne.
W przygotowanej i wydanej publikacji wykorzystano nieliczne doświadczenia europejskie a zwłaszcza amerykańskie związane z przygotowaniem tego typu publikacji przeniesione na grunt języka polskiego. Jak wspomniano jest to pierwsza tego typu publikacja przygotowana w języku polskim, więc mam pełną świadomość, że jest to fakt niezwykle ważny. Jednocześnie zdaję sobie sprawę, że wiele rozwiązań zastosowanych w publikacji jest dyskusyjne i inni autorzy zastosowaliby inną metodologię w przedstawieniu tematu.
Zachęcam do kontaktu, do dyskusji na temat niniejszej publikacji i metodologii w niej zastosowanej. Mam nadzieję, że Fundacja będzie wydawała kolejne publikacje kierowane do osób niewidomych z dodatkową niepełnosprawnością intelektualną. W tym miejscu apeluję także do innych organizacji, szkół, placówek naukowych i badawczych by również one rozpoczęły działalność na rzecz grupy odbiorców niniejszej publikacji.
Rozwinięte społeczeństwo obywatelskie ma obowiązek dbać o wszystkich swoich członków – O obywateli państwa czy wspólnoty europejskiej. Ma to szczególne znaczenie w przypadku zaspokajania potrzeb osób słabszych. Do takich osób należą obywatele z niepełnosprawnościami. Być może niejednokrotnie można uznać, iż w pierwszej kolejności należy zaspokoić podstawowe potrzeby rehabilitacyjne osób niepełnosprawnych. Zdaniem autora niniejszego opracowania do podstawowych potrzeb rehabilitacyjnych należy także opowiedzenie o otaczającym nas świecie językiem zrozumiałym dla odbiorców – dla osób, które muszą mieć wyjaśnione pewne pojęcia w sposób bardziej prosty, bardziej opisowy.
Zdaję sobie sprawę, że temat jest nowatorski w Polsce i może się spotkać z pewną krytyką. Ważne jest by podjąć rozmowy na temat ukształtowania się „Polskiej szkoły” przygotowywania publikacji łatwych do czytania dla osób niewidomych z dodatkową niepełnosprawnością intelektualną.
Niniejsza publikacja wydana została na licencji Creative Commons – Uznania autorstwa – Użycie niekomercyjne 3.0 Polska.
co pozwala na jej dowolne kopiowanie, drukowanie, cytowanie z obowiązkiem jedynie podania autora.
Publikacja wydana została w światowym dedykowanym dla niewidomych standardzie DAISY. I formacie „czytaka” Może być ona odsłuchiwana na odtwarzaczach przystosowanych do odczytu cyfrowych książek mówionych.
Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych od 1999 roku realizuje program celowy „Komputer dla Homera” w ramach, którego wiele osób niewidomych otrzymało sprzęt komputerowy i elektroniczny w tym odtwarzacze cyfrowych książek mówionych.
Publikacja jest także dostępna w formacie pliku PDF.
Zrezygnowano z wydania publikacji w wersji drukowanej. Publikacja będzie przez odbiorców odczytywana za pomocą dedykowanych dla niewidomych odtwarzaczy cyfrowych książek mówionych.
Projekt współfinansowany ze środków Zarządu Województwa Mazowieckiego.
Strona projektu http://www.warszawamojemiasto.qinfo.pl
Strona Fundacji Pomocy Niepełnosprawnym Rozwój http://www.fundacjarozwoj.qinfo.pl
