Jest 1 września 1939 r. Niemcy napadają na Polskę. O godzinie 7.00 najnowszy polski okręt podwodny „Orzeł” wypłynął z portu wojennego na Oksywiu na pierwszy patrol bojowy w Zatoce Gdańskiej. Ograniczony powierzchniowo, dość płytki akwen nie jest jednak odpowiedni dla działań tak dużego okrętu podwodnego i tej wady nie jest w stanie zrekompensować bliskość macierzystej bazy. Ze względu na rosnące zagrożenie ze strony okrętów Kriegsmarine i samolotów Luftwaffe w dniu 4 września „Orzeł” opuszcza zajmowany sektor i udaje się na północ w pobliże szwedzkiej wyspy Gotlandia, gdzie jest wprawdzie bezpieczniej, ale również nieefektywnie z uwagi na brak celów do ataku.
Dowódca okrętu komandor ppor. Henryk Kłoczkowski poważnie zachorował. Objawy wskazywały na tyfus lub zapalenie wyrostka robaczkowego. Na pokładzie nie było lekarza, a stan chorego uniemożliwiał pełnienie służby. Po wysłaniu komunikatu do Dowództwa Floty „Orzeł” w dniu 15 września, za zgodą łotewskich władz, wpłynął portu w Tallinie. Oprócz wyokrętowania dowódcy zamierzano tam dokonać naprawy uszkodzonej sprężarki. Niestety, wkrótce po zawinięciu okrętu do portu został on internowany z naruszeniem przepisów prawa międzynarodowego. Z tą decyzją nie zgodziła się załoga, która przygotowała i w nocy z 17 na 18 września 1939 roku przeprowadziła ucieczkę z Tallina. Częściowo rozbrojony okręt, bez map, działa na Bałtyku, a następnie pokonuje cieśniny duńskie i 14 października 1939 roku dociera do Wielkiej Brytanii.
W dniu 17 września 1939 r. armia sowiecka napadła na Polskę. Ucieczkę „Orła” z Tallina Stalin wykorzystał do insynuowania jego odpowiedzialności za ataki na 2 sowieckie statki handlowe: „Metallist”, który miał zostać zatopiony 27 września oraz „Pionier”, który następnego dnia miał zostać uszkodzony i z konieczności osadzony na mieliźnie. Wiele wskazuje na to, że była to zainscenizowana operacji radzieckiej Floty Bałtyckiej, przeprowadzona przez okręt podwodny „Szcz 303” (lub „Szcz 322”) ”, jednakże nie jest pewne, czy rzeczywiście ten atak torpedowy miał miejsce, ponieważ „Metallist” w 1940 roku był widziany w Tallinie (jego rzeczywiste zatopienie miało miejsce w 1941 roku), a „Pionier”, również w tym samym 1940 roku, został przebazowany na Morze Kaspijskie. Stalin nagłaśniając te „ataki” zarzucił jednocześnie Estonii, że nie potrafi ochronić własnych wód terytorialnych, a stosując presję dyplomatyczną i militarną zmusił rząd estoński do podpisania w dniu 28 września 1939 r. układu o wzajemnej pomocy z ZSRR, na mocy którego Sowieci wprowadzili do tego kraju własne garnizony wojskowe oraz korzystali z estońskiej infrastruktury wojskowej.
17 czerwca 1940 r. Estonia została okupowana przez Armię Czerwoną, a 6 sierpnia – anektowana przez ZSRR.
Przy pisaniu notki autor korzystał z:
1. Jerzy Pertek „Dzieje ORP „Orzeł””, Wydawnictwo Morskie, Gdynia 1966
2. Internowanie ORP Orzeł – Wikipedia, wolna encyklopedia
3. Republika Estońska (1918–1940) – Wikipedia, wolna encyklopedia
