Pierwszego marca już po raz czwarty obchodzony będzie Narodowy Dzień Pamięci “Żołnierzy Wyklętych”. Święto z roku na rok zyskuje na znaczeniu, o czym dobrze świadczy rosnąca liczba wydarzeń organizowanych w celu upamiętnienia tych, których w latach 1944-1963 komunistyczny aparat państwowy skazał na zapomnienie. Żołnierze Wyklęci nareszcie powracają do zbiorowej świadomości, ale jedno niestety wciąż może smucić - media głównego nurtu zdają się lekceważyć nadchodzące święto.
Dzień “Żołnierzy Wyklętych” to dobra okazja, by telewizja zaprezentowała widzom filmy i programy poświęcone bohaterom polskiego podziemia niepodległościowego. Fakt, iż wiedza o losie tych ludzi była w okresie komunistycznym skrzętnie ukrywana, sprawia że ta ważna część polskiej historii dla wielu osób pozostaje nieznana. Jest to więc tematyka w pewnym sensie niebanalna, wciąż nieodkryta, “nieoklepana”, a więc... świetnie nadająca się na film. Właśnie wymienionych wyżej cech oczekuje się od współczesnych produkcji telewizyjnych.
Zresztą obrazy o polskim podziemiu antykomunistycznym i niepodległościowym już istnieją i jest ich - przynajmniej jeśli chodzi o produkcje dokumentalne - całkiem sporo. Dość powiedzieć, że od pięciu lat organizowany jest festiwal filmowy “Niepokorni, niezłomni, wyklęci” w całości poświęconym tej tematyce.
Niestety telewizja nie chce zaprezentować tych filmów szerszej publiczności. Trzy spośród czterech wiodących stacji: TVP2, Polsat i TVN pierwszego marca nie pokażą żadnego obrazu związanego z obchodzonym świętem. Jedynie TVP1 wyemituje o 12:55 trzydziestominutową “Balladę o Wyklętych”. Przykro się robi widząc z czym Wyklęci przegrali konkurencję - dyrektorzy programowi wolą “Na Wspólnej”, “Barwy szczęścia”, “Kabaretową ekstraklasę”...
Na pocieszenie warto odnotować, że na wysokości zadania staje TVP Historia. O 13:30 stacja pokaże “Spór o historię” - program w którym zaproszeni goście (pracownicy Instytutu Pamięci Narodowej) będą debatować na temat sensu działania zbrojnego podziemia po decyzjach, które zapadły w Jałcie. Oprócz tego w programie przypomniane zostaną najważniejsze postaci z ówczesnych ugrupowań niepodległościowych. Następnie TVP Historia pokaże 5 obrazów dokumentalnych związanych z tematyką obchodzonego święta. Widzowie będą mieli okazję zobaczyć filmy: “Sny stracone – sny odzyskane” (14:20), “Żołnierze wyklęci” (18:00), “A potem nazwali go bandytą” (19:45), “Orlik” (20:55) oraz “Klamra” (21:30).
Na tle TVP Historia fatalnie wypadają pozostałe polskie stacje stricte historyczne (History Channel oraz Discovery Historia), które tego dnia nie pokażą ż a d n e g o programu poświęconego Żołnierzom Wyklętym. Jest to absurdalne i niewytłumaczalne. Brak programów o Żołnierzach Wyklętych w dzień ich święta na kanałach całkowicie poświęconych historii ośmiesza kierownictwa tych stacji.
Jeśli ktoś chce obejrzeć programy poświęcone Żołnierzom Wyklętym, powinien w sobotę włączyć TVP Historia lub wybrać się na publiczne pokazy, które będą organizowane w wielu miastach. Niestety brak czasu antenowego dla Żołnierzy Wyklętych w największych stacjach telewizyjnych oznacza, że wartościowe filmy trafią jedynie do wąskiej grupy pasjonatów.
Tomasz Moliński
Fundacja Sapere Aude
