W dniu dzisiejszym na wniosek Solidarnej Polski odbyło się posiedzenie podkomisji sejmowej ds. jakości kształcenia i wychowania w sprawie sytuacji na rynku podręczników szkolnych, w szczególności istniejącego procederu oferowania przez wydawców podręczników, prezentów szkołom w zamian za wybór wskazanego przez nich podręcznika.
Fundacja Europejska Inicjatywa Obywatelska "Polska bez korupcji" wspierana przez grupę rodziców i nauczycieli prowadzi - w ramach akcji "Czysta Szkoła" - działania, których celem jest wyrugowanie z polskiej szkoły praktyk korupcyjnych. Fundacja zebrała szereg dowodów, z których wynika, że z roku na rok nasila się proceder oferowania przez wydawców edukacyjnych prezentów szkołom, a w istocie dyrektorom i nauczycielom (prezenty są przeznaczone do indywidualnego korzystania), w zamian za wybór wskazanego podręcznika. Prezenty to drogi sprzęt elektroniczny, w postaci laptopów, tabletów, rzutników itp. Często podpisywane są kilkuletnie umowy o współpracy z wydawnictwami przekazującymi sprzęt zobowiązujące szkoły do korzystania z podręczników, a zobowiązania te często obwarowane są swoistymi karami umownymi za niedotrzymanie postanowień umowy, opiewającymi na równowartość przekazanego sprzętu. Setki przedstawicieli handlowych reprezentujących wydawców edukacyjnych wizytuje polskie szkoły, aby w zamian za wybór narzuconego przez nich podręcznika oferować wspomniane drogie prezenty.
Opisany proceder generuje wiele patologii polskiej edukacji, z których najważniejsze to:
1) drogie podręczniki – olbrzymie nakłady na drogie prezenty muszą być rekompensowane przez wydawców podnoszeniem cen podręczników;
2) obniżenie poziomu edukacji – wybór podręcznika oparty o kryteria pozamerytoryczne powoduje obniżenie jakości procesu edukacji, wybierane są bowiem nie podręczniki najlepsze, przeciwnie gorsze lub wręcz złe byle „obudowane” drogimi prezentami.
Niezależnie od powyższego, proceder uderza w prestiż zawodu nauczyciela, a pośrednio dobre imię całej polskiej edukacji.
W opinii Solidarnej Polski, opisywany proceder w sposób oczywisty łamie postanowienia art. 22a ust. 1 ustawy o systemie oświaty, który gwarantuje nauczycielom prawo do nieskrępowanego wyboru podręcznika w oparciu o kryteria merytoryczne. Poza tym prawo nauczyciela do wyboru podręcznika zostało w istocie zniesione lub mocno zmarginalizowane poprzez zawieranie przez dyrektorów szkół kilkuletnich umów o współpracy. W konsekwencji to nie nauczyciel wybiera podręcznik obowiązujący uczniów w danym roku szkolnym, lecz dyrektor szkoły.
Solidarna Polska oczekuje podjęcia przez Minister Edukacji Narodowej Krystynę Szumilas zdecydowanych działań w zakresie transparentności rynku podręczników szkolnych.
