Gdy byłam bardzo młodą osobą, śmieszyła mnie nauczycielka w szkole średniej, która się chwaliła, że ma mnóstwo książek kucharskich. Kucharskich?!!! Ja też miałam mnóstwo książek, ale na pewno nie kucharskich - zbierałam wyłącznie beletrystykę. Gotować - lepiej lub gorzej - nauczyli mnie rodzice, ale żeby mieć takie hobby? ....
Obecnie sama zbieram coraz mniej beletrystyki. To miejsce zajęły książki z zupełnie innych dziedzin, a wśród nich - książki kucharskie. Mam różne - od Ćwierciakiewiczoej, poprzez kuchnie narodowe, książki tematyczne, wspomnienia kulinarne, poradniki pisane przez kuchennych celebrytów, mniej lub bardziej związanych z kulinariami ...
Wśród nich jest jedna książka, do której mam sentyment szczególny, ponieważ została kupiona jeszcze przez moją nieżyjącą już Mamę:
"KUCHNIA POLSKA
regionalna
Mazowsze - Kurpie - Podlasie"
Książka została wydana w 1989 r. i, o ile mi wiadomo, nie została chyba od tego czasu wznowiona. Mama ją kupiła, bo polowała na "Kuchnię Polską", i z tym jej słabym już wtedy wzrokiem, a bez okularów, nie dopatrzyła się reszty ...
Wstęp napisała sama Irena Gumowska, a ilustracje zrobił Szymon Kobyliński. Przepisy zebrały panie: Bernardeta Kwasowska i Alicja Zagórska, zaś ich autorkami są ... panie wymienione z imienia i nazwiska. Nazwisk tych jest na prawie całą jedną stronę ....
"Kuchnia ..." składa się z receptur pozbieranych po regionach wymienionych w tytule, a przysłanych na konkurs na stare przepisy regionalnych dań i napojów, ogłoszony przez redakcję "Kontaktów" i Społeczne Stowarzyszenia Prasoznawcze "STOPKA" w Łomży.
Same redaktorki przyznają, że wiele z tych przepisów brzmi dziwnie znajomo. Zupełnie, jakbyśmy już je czytali u Lucyny Ćwierciakiewiczowej lub Wincenty Zawadzkiej ...
Tu od razu dodam, że nie posądzam redaktorek o plagiat. Najprawdopodobniej rzeczywiście tak było, że jakieś byłe pałacowe kucharki, czy panny dworskie, wysłuchały jakiegoś przepisu wiele razy. A że ludzie niepiśmienni często miewają znakomitą pamięć, to przepisy doniosły prawie niezmienione w dzisiejsze czasy, a nawet przekazały córkom i wnuczkom. Piszę - prawie niezmienione, ponieważ czas i smutna rzeczywistość PRL-u spowodowały, iż niektóre zachowały się jako własna parodia ....
Tak, jak na przykład "Grzanki do rosołu z serem zielonym. Pamiętam dokładnie, że Ćwierciakiewiczowa kazała użyć sera z zieloną pleśnią. Ale skąd w biednej PRL-owskiej wsi taki ser? Gospodyni wpadła jednak na pomysł - kazała zwykły, żółty, ser, rozmieszać z sokiem z pietruszki ...
... Polka potrafi!
Wiele jednak przepisów ma pochodzenie autentycznie stare, a nawet wręcz - wiejsko-stare. Jak na przykład receptura na "jusznik", o którym nawet ja boję się myśleć, i niezwykle biedne przepisy na potrawy z ziemniaków i ... mleka lub wody, czasem, widać na niedzielę, z dodatkiem podsmażonej cebuli, i wtedy otrzymujemy od autorki zapewnienie, że potrawa jest "niezwykle smaczna" ...
A jeśli ktoś myłi, że natrząsam się z potraw biednych ludzi, to w życiu się tak nie pomylił! Jak już parokrotnie wspomniałam, pochodzę z niezamożnego domu i biedne, wiejskie potrawy gościły u nas bardzo często! Zwłaszcza, że wiele z nich są nie tylko przepyszne, ale i bardzo zdrowe - jak na przykład kasze, które obecnie nie tylko wracają do łask, ale wręcz zrobiły się bardzo modne ...
Książka podaje kilka przepisów na ulubioną potrawę mojego dzieciństwa - kartoflak - tu pod nazwą "babka ziemniaczana". Szlachetniejsza wersja trywialnego "placka po węgiersku", Z tym, że żaden kartoflak nie jest identyczny z moją, rodzinną wersją, a ona jest najsmaczniejsza ;-D
A skoro już jesteśmy przy kartoflakach ... Uroczyście informuję, że czwartego sierpnia, w Szczytnie, odbyło się "Święto Mazurskiego Kartoflaka".
Spotkamy się tam za rok?
