Do filarów podobne bywają niektóre losy ludzi, filarów które wspierają stalowe klamry przęseł, jedne po to, aby łączyć brzegi, drugie by łączyć pokolenia. Dzisiaj mija kolejna rocznica egzekucji Romualda Traugutta i jego czterech towarzyszy na stokach Warszawskiej Cytadeli. Niedaleko od miejsca kaźni trwała jeszcze wtedy budowa Mostu Aleksandryjskiego, którego twórcą był Stanisław Kierbedź. Cóż łączyło życiorysy tych dwóch słynnych Polaków? Odpowiedź nie jest łatwa.
Stanisław Kierbedź, inżynier, naukowiec, oficer i wysokiej rangi urzędnik carski, całą karierę zawodową związał ze służbą dla Imperium Rosyjskiego, dosługując się generalskiego stopnia, tytułu rzeczywistego tajnego radcy stanu i honorowego członkostwa Petersburskiej Akademii Nauk. Aż do przejścia w stan spoczynku, lojalnie wypełniał swoje obowiązki wobec monarchii, skupiając się na działalności zawodowej i stroniąc od polityki. Nigdy jednak nie wyparł się polskiego pochodzenia, a u schyłku życia zamieszkał w Warszawie, gdzie zmarł otoczony powszechnym szacunkiem w 1899 roku. Jego dzieło - most Aleksandryjski, nazywany był już wtedy mostem Kierbedzia.
Romuald Traugutt, podobnie jak Kierbedź, przez prawie całe życie pozostawał w służbie rosyjskiej. Może też chciał zostać budowniczym mostów? Starał się przecież, choć bez powodzenia, o przyjęcie do Instytutu Inżynierów Komunikacji w Petersburgu, gdzie mniej więcej w tym samym czasie, w stopniu majora, właśnie Stanisław Kierbedź wykładał budownictwo i mechanikę praktyczną. Pozostała mu jednak tylko żołnierska służba. Pełnił ją wiernie, uczestnicząc w kampanii węgierskiej w armii Iwana Paskiewicza, później zaś w Wojnie Krymskiej. Za zasługi dla imperium otrzymał dwukrotnie carski order św. Anny. Wreszcie w stopniu podpułkownika przeszedł w stan spoczynku, otrzymując od władz rosyjskich wysokie uposażenie.
Po wybuchu Powstania Styczniowego, Romuald Traugutt, po długich wahaniach, przystąpił czynnie do walki z armią rosyjską. Dowodził powstańcami w wielu potyczkach i bitwach, by wreszcie, w październiku 1863 roku, zostać dowódcą powstania. Dyktatura Traugutta trwała krótko. W 1864 roku został aresztowany i uwięziony w X Pawilonie Cytadeli Warszawskiej.
Ostatni rok życia Romualda Traugutta stał się powodem, dla którego został uznany męczennikiem i bohaterem walki o niepodległość Polski. A Stanisław Kierbedź? Ten całym swoim życiem pokazał, że służenie ludzkości wiedzą i umiejętnościami jest równie ważne. W międzywojennym dwudziestoleciu, to właśnie tacy ludzie budowali Polskę. Wśród nich Polacy, wychowankowie petersburskich uczelni, byli nieocenionym skarbem dla Ojczyzny, która odzyskała niepodległość.
Zarówno Stanisław Kierbedź jak i Romuald Traugutt, wobec okoliczności w jakich im przyszło działać, wybrali podobną drogę – jedynej możliwej wtedy kariery, a było nią działanie w strukturach nakreślonych przez zaborcę. Jednak obaj zasługują na miano filarów. Filarów Polskości.
