Agnieszka Czarkowska
Paraboliczność w polskiej prozie historycznej lat 1956‐1989
Wydawnictwo Naukowe Semper, Warszawa 2014
ISBN 978-83-7507-295-2
format B5, s. 220, ilustr., bibliografia, indeks osobowy
Książka stanowi monograficzne studium istotnego zjawiska w polskiej prozie historycznej lat 1956‐1989, czyli paraboliczności ówczesnych powieści i eseistyki. Chodzi tu o szczególną dwupoziomową konstrukcję wpisaną w naturę powstających wówczas dzieł, dzięki której traktowały one nie tylko o historii, ale stanowiły również zakamuflowany komentarz do rzeczywistości, w której powstawały, czyli do okresu PRL. Wybrane teksty Władysława Lecha Terleckiego, Hanny Malewskiej, Kazimierza Brandysa, Pawła Jasienicy czy Jarosława Marka Rymkiewicza zostały w książce poddane wielopoziomowym interpretacjom pokazującym, że parabola posiada jednocześnie oblicze polityczne i filozoficzne. Książka stanowi zatem interesującą pozycję dla znawców literatury, ale także dla nauczycieli, uczniów, studentów i wszystkich miłośników współczesnej prozy historycznej.
Agnieszka Czarkowska (ur. 1981 r.) jest doktorem nauk humanistycznych w zakresie literaturoznawstwa; studiowała i doktoryzowała się na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Publikowała w tomach zbiorowych i czasopismach, m.in. w „Ruchu Literackim”, „Tekstualiach”, „FA‐arcie”, „Zeszytach Naukowych KUL”. Jej zainteresowania skupiają się wokół współczesnej prozy, a zwłaszcza jej uwarunkowań historyczno‐politycznych. Szczególnie zajmuje się problematyką postkolonializmu i hermeneutyki feministycznej. Obecnie pracuje w Instytucie Mediów w Wyższej Szkole Teologiczno‐Humanistycznej im. Michała Beliny‐Czechowskiego w Krakowie.
Spis treści
Skróty tytułów pozycji z zakresu literatury podmiotu używane w książce
Wstęp
Część pierwsza: Konkretyzujący wymiar paraboliczności
I. Wyjaśnianie rzeczywistości o charakterze genetyczno‐przyczynowym
II. Strukturalne wyjaśnianie współczesności na zasadzie modelu lub analogonu rzeczywistości
1. Model polityczny (pojęciowy)
2. Model społeczno‐ideowy (semantyczny)
Część druga: Uniwersalizujący wymiar paraboliczności
I. Rewizja polskiej historiozofii
II. Historia – magistra vitae? Próba współczesnej historiozofii
1. Procesualność historii – horyzontalność paraboli.
2. Powtarzalność historii – wertykalność paraboli
Bibliografia
Indeks osobowy
