Absolwent szkoły podstawowej jest w stanie pokazać w miarę szybko niewydolność systemu emerytalnego, który podobno służy Polakowi, nazywanemu w nim płatnikiem składek i emerytem.
Przykład ZUS.
Założenia:
podstawa naliczania składek – ok. średniej krajowej: 3500 zł,
wiek początkowy: 23 lata,
wiek przejścia na emeryturę: 65 lat,
czas wypłat emerytalnych – ok. średniej życia po 65 roku życia dla mężczyzn: 16 lat (optymistyczna przyszłość:)),
stopa zastąpienia na emeryturze 35% (wariant bardzo optymistyczny),
pieniądze są w wartościach realnych - wpływ inflacji jest do pominięcia ze względu na indeksację składek i wypłat.
Obliczenia:
składka emerytalna (19,52% podstawy naliczania): 683,20 zł,
suma wpłaconych składek: 42*12*683,20 zł = 344332,80 zł,
miesięczne świadczenie emerytalne: (35% ostatniej pensji): 1225 zł,
suma świadczeń emerytalnych: 16*12*1225 zł = 235200 zł.
Efektywność:
(Wypłata – Wpłata) = 235200 zł - 344332,80 zł = - 109132,80,
Wypłata/Wpłata = 68%,
(Wypłata – Wpłata)/Wpłata = -32%.
Te wyniki warto porównać z efektywnością oszczędzania realnych pieniędzy w jakiejś najprostszej formie, np. ,,odkładania” na koncie w banku (jeszcze kilkadziesiąt lat temu potrafił zrobić to uczeń klasy 3 szkoły powszechnej; nie wiem jak jest teraz :))
Przykład oszczędzania.
Założenia dodatkowe:
roczna stopa zwrotu, realna po odliczeniu inflacji i podatku Belki: 2%,
kapitalizacja roczna dla prostoty,
czas oszczędzania: 42 lata.
Metoda: ,,procent składany" jako suma ,,procentów prostych".
Obliczenia:
roczna wpłata: 12*683,20 zł = 8198,40 zł,
kwota zaoszczędzona po 42 latach: 542401,80 zł.
Efektywność oszczędzania:
(Wypłata – Wpłata) = 542401,80 zł - 344332,80 zł = +198068,98 zł,
Wypłata/Wpłata = 157%,
(Wypłata – Wpłata)/Wpłata = 57%.
De facto zgromadzone w ten sposób pieniądze – niewysoka stopa zwrotu - dają i tak ponad dwukrotnie wyższą wypłatę przez następne 16 lat niż zapisy w ZUS, nawet powiększone o realne pieniądze w OFE.
Oczywiście należy dodać, że po 65 roku życia mając do dyspozycji realne pieniądze a nie zapis w ZUS można nadal je pomnażać w banku albo dzięki gwarantowanej stopie zwrotu w wykupionej rencie kapitałowej. W ten sposób zwiększa się jeszcze bardziej efekt końcowy, czyli miesięczna wypłata w kolejnych 16 latach.
Tylko dla przykładu i bez komentarza podam wynik symulacji oszczędzania przy realnej stopie zwrotu równej 5% - 1 164 118 zł.
Pytania zasadnicze:
Kto ma korzyść z istnienia systemu emerytalnego o efektywności -32%dla jego wszystkich uczestników?
Czy jest możliwe, że suma strat wszystkich ludzi daje zysk społeczeństwu?
