Wojciech Wencel
Pani Cogito
Pamięci Anny Walentynowicz, poległej 10 kwietnia 2010 w Smoleńsku i pochowanej na gdańskim cmentarzu przy ulicy Srebrniki.
Pociemniało twoje miasto o północy
od nabrzeży po łagodne zbocza moren
w betonowych blokowiskach się położył
ulepiony z małych ludzi wielki golem
dawno ucichł wspólnotowy śpiew pod bramą
raz na zawsze skonfiskował czas ulotki
do galerii – tych handlowych – tłumy walą
ruski czołg jak stał tak stoi obok stoczni
może wcale cię nie było na tym świecie
może jesteś wymyślona przez Herberta
byłaś wierna zaręczona z ciemnym kresem
nie umiałaś po salonach się wałęsać
teraz śpisz ale pilnują cię Judasze
co w tej ziemi zakopali wór srebrników
na monecie księżycowej pełnym blaskiem
świeci twój ateński profil: sprawiedliwość
Pierwodruk: wojciechwencel.blogspot.com
Komentarz
Tytuł – "Pani Cogito" – nawiązuje do bohatera wierszy Zbigniewa Herberta, Pana Cogito, odrzucającego współpracę z komunistami (znany wiersz "Potęga smaku").
Golem - w tradycji żydowskiej istota utworzona z gliny na kształt człowieka, ale pozbawiona duszy. Tak stworzona istota była niema i bezmyślna, gdyż nie została stworzona przez Boga, mogła tylko wykonywać polecenia i pracować, sama nie mając własnej, wolnej woli. Zdanie "ulepiony z małych ludzi wielki golem" oznacza zapewne "lemingów" – bezmyślnych wyborców PO.
Najważniejszy wiersz Herberta – "Przesłanie Pana Cogito" – zaczyna się od słów: " Idź dokąd poszli tamci do ciemnego kresu", a kończy zwrotem: "Bądź wierny Idź". Do tego wiersza Herberta nawiązuje fragment: "byłaś wierna zaręczona z ciemnym kresem". Z kolei ostatnie zdanie tej zwrotki: "nie umiałaś po salonach się wałęsać" – to czytelna aluzja do Wałęsy.
Ostatnia zwrotka zaczyna się od słów: "Teraz śpisz ale pilnują cię Judasze, co w tej ziemi zakopali wór srebrników". Jak to skomentować...? Z sondażu Millward Brown SMG/KRC przeprowadzonego dla TVN 24 wynika, że według 31 proc. badanych opinia o zdradzie Tuska jest zasadna, z czego 14 proc. respondentów jest tego pewna, a 17 proc. twierdzi "raczej tak".
Cmentarz w Gdańsku położony jest przy ul. Srebrniki. Jak wiemy, Judasz żałował zdrady i próbował oddać kapłanom 30 srebrników ale kapłani nie przyjęli ich spowrotem. Judasz porzucił je więc w świątyni i powiesił się. Kapłani wydali pieniądze Judasza na ziemię na cmentarz dla cudzoziemców.
Ostatnie zdanie nawiązuje do greckiej bogini, Ateny, bogini mądrości i sprawiedliwej wojny.
