Trzeci kwartał 2023 roku przyniósł wyraźne ożywienie na rynku kredytów hipotecznych. W tym okresie banki udzieliły 40 749 kredytów mieszkaniowych, o 32,31 proc. więcej w porównaniu do poprzedniego kwartału na kwotę 15,843 mld zł – wzrost o 40,2 proc.
To wyniki porównywalne z tymi osiągniętymi na rynku w pierwszej połowie ubiegłego roku, a więc okresie poprzedzającym głęboki kryzys z przełomu lat 2022 i 2023. Wzrost zainteresowania kredytem mieszkaniowym związany był przede wszystkim z wejściem w życie programu „Bezpieczny kredyt 2%”. W ciągu trzech pierwszych miesięcy obowiązywania programu jego potencjalni beneficjenci złożyli do banków ponad 50 tysięcy wniosków o kredyt, z czego podpisano około 15 tysięcy umów kredytowych.
Wzrost wartości udzielanych kredytów
Ponownie wzrosła również średnia wartość udzielonego kredytu ogółem. W III kwartale 2023 wyniosła ona 387 980 złotych, a więc o 5,97 proc. w porównaniu do wartości notowanej w poprzednim kwartale. Była to najwyższa wartość notowana dotychczas w historii rynku kredytów hipotecznych w Polsce. Warto dodać, że średnia wartość kredytu udzielanego w ramach programu rządowego sięga 400 tys. złotych.
Poza uruchomieniem rządowego programu „Bezpieczny Kredyt 2%”, na ożywienie rynku kredytowego wpłynęła również decyzja Rady Polityki Pieniężnej, która we wrześniu br. po raz pierwszy od 38 miesięcy w sposób zdecydowany obniżyła podstawowe stopy procentowe NBP, w tym stopę referencyjną NBP, z poziomu 6,75 proc. do 6 proc.. Co ważniejsze, wskaźnik WIBOR 3M z maksymalnego poziomu 7,59 proc. w listopadzie 2022 roku spadł do poziomu 5,72% na koniec analizowanego okresu. Do podejmowania decyzji o zakupie mieszkania, pomimo wysokich kosztów kredytu, skłaniał szybki wzrost cen oraz drastycznie kurczący się zasób dostępnych na rynku mieszkań.
W porównaniu (III kwartału 2022 r., zawarto o 19 531, czyli o 92,05 proc. więcej umów kredytowych, a ich wartość była wyższa o 8,835 mld zł – wzrost o 126,09 proc.. Jednak skala kredytowania hipotecznego pozostaje nadal na relatywnie niskim poziomie, a wysoką dynamikę wzrostów przypisać należy przede wszystkim efektowi bazy, czyli katastrofalnym wynikom roku 2022.
– Po zapaści akcji kredytowej w drugiej połowie roku 2022, od początku bieżącego roku obserwujemy wzrost akcji kredytowej, który nabrał dynamiki zwłaszcza w trzecim kwartale br. wyłącznie wskutek rządowego programu „Bezpieczny Kredyt 2%”. Jednak na kreowaną powszechnie opinię o boomie kredytowym jest zdecydowanie za wcześnie – przestrzega dr Jacek Furga, przewodniczący Komitetu ds. Finansowania Nieruchomości Związku Banków Polskich i prezes zarządu Centrum Procesów Bankowych i Informacji Sp. z o.o.
Spadek kredytów hipotecznych obsługiwanych przez polskie banki
Mimo znacznego wzrostu liczby udzielonych kredytów, utrzymuje się tendencja spadku liczby kredytów hipotecznych obsługiwanych przez polskie banki. Liczba czynnych umów o kredyt mieszkaniowy w Polsce na koniec III kwartału 2023 r. wyniosła 2, 292 mln. Ogólna kwota zadłużenia z tytułu kredytów mieszkaniowych wyniosła natomiast 482,661 mld zł, a więc nieznacznie, o 0,84 proc., wzrosła w porównaniu z wartością notowaną w końcu poprzedniego kwartału. Oznacza to spadek o ponad 10 proc., czyli nominalnie o 256 899 kredytów, w porównaniu do stanu na koniec rekordowego roku 2021 - nadal więcej kredytów spłacamy, niż zaciągamy nowych.
Wzrost liczby kredytów napędza dynamicznie wzrost liczby budowanych mieszkań, przede wszystkim przez deweloperów. W III kwartale bieżącego roku deweloperzy rozpoczęli budowę 32 242 mieszkań, o 31,39 proc. więcej niż kwartał wcześniej. Po wyraźnym spadku wielkości produkcji deweloperskiej w drugiej połowie ubiegłego roku, mamy zatem powrót do poziomu zbliżonego do notowanego w latach 2018-2019. W tym czasie w największych polskich miast ceny wzrosły na rynku pierwotnym i wtórnym. Największy wzrost średniej ceny transakcyjnej był w Poznaniu – 9,31 proc., we Wrocławiu (o 8,89 proc.) i Krakowie (o 8,14 proc.). Średnia cena metra kwadratowego mieszkania w Warszawie wyniosła 12 988 zł/mkw. i była wyższa niż kwartał wcześniej o 7,91 proc.. W Gdańsku zanotowano wzrost średniej ceny o 7,89 proc., a najniższą dynamikę cen zanotowano w Łodzi – wzrost o 4,75 proc. do 6 995 zł/mkw.
Na rynku najmu trzeci kwartał 2023 roku przyniósł tradycyjnie sezonowy wzrost popytu, zgłaszanego zwłaszcza przez studentów, ale również wzrost liczby ofert mieszkań do wynajęcia. W rezultacie zmiany wysokości czynszów na większości rynków były niewielkie. Tylko w Łodzi zanotowano spadek wysokości średniej stawki czynsz o 1,06 proc.. Najwyższy wzrosty odnotowano w Gdańsku – o 2,17 proc., w Warszawie – o 1,07 proc. i Wrocławiu – o 0,48 proc..
Tomasz Wypych
Ożywienie na rynku kredytów hipotecznych. Fot. CC0
Czytaj dalej:
