Tylko w pierwszym półroczu działalność zawiesiło aż 110,5 tys. przedsiębiorstw. Najwięcej w branżach budowlanej i handlowej. Wypływa na to kilka czynników, a najważniejsze z nich to: rosnące ceny energii oraz brak pracowników i większe koszty pracownicze.
110,5 tys. przedsiębiorstw zawiesiło działalność
Coraz więcej wskaźników gospodarczych świadczy o tym, że polska gospodarka w najbliższych miesiącach ma szansę wejścia na ścieżkę wzrostu. Listopadowy Miesięczny Indeks Koniunktury, opisujący stan gospodarki, osiągnął poziom 103,9, co świadczy o przewadze nastrojów optymistycznych wśród polskich przedsiębiorców. Natomiast Główny Urząd Statystyczny podaje, że w październiku sprzedaż detaliczna była wyższa o 2,8 proc. niż rok wcześniej.
Nadal jednak przedsiębiorcy napotykają na bariery prowadzenia biznesu. I chociaż uciążliwość niektórych nie jest już tak silna jak rok temu, to tylko w pierwszym półroczu działalność zawiesiło aż 110,5 tys. przedsiębiorstw. Najwięcej w branżach budowlanej i handlowej. Zaległości firm wynoszą ponad 9,6 mld zł. Liczba dłużników sięga 264,2 tys., a średnie zadłużenie 36,4 tys. zł . Z kolei z danych Krajowego Rejestru Długów wynika, że aż 2/3 zadłużonych firm widniejących w KRD to przedsiębiorcy prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą (JDG). Są winni wierzycielom 4,92 mld zł. Sami mają do odzyskania od klientów 900 mln zł.
Rosnące ceny energii mają znaczący wpływ
Niepewność sytuacji gospodarczej jest barierą najsilniej utrudniającą działanie firm, choć jej uciążliwość systematycznie słabnie. Na niepewność sytuacji gospodarczej firmy skarżyły się szczególnie w II połowie 2022 r. (ponad 80 proc. wskazywało na silną lub bardzo silną uciążliwość tej bariery). Pod koniec 2023 r. przedsiębiorcy nadal narzekają na niepewność sytuacji gospodarczej, ale odsetek wskazujących na jej silną uciążliwość spada i w listopadzie 2023 r. wyniósł 66 proc. (spadek o 6 proc. w porównaniu z poprzednim rokiem.
Rosnące ceny energii były barierą szczególnie silnie odczuwaną przez firmy w 2022 r. Był to efekt wzrostu cen surowców i energii, które rosły po pandemii i znacząco przyspieszyły po rosyjskiej inwazji na Ukrainę w lutym 2022 r. W 2023 r. odsetek firm wskazujących na rosnące ceny energii był mniejszy niż rok wcześniej (spadek o 9 pkt. proc.), jednak w listopadzie br. wciąż 62 proc. przedsiębiorców narzeka na uciążliwość tej bariery. Ceny energii utrudniają działalność szczególnie dużym firmom produkcyjnym i usługowym, chociaż i tu odsetek narzekających na ceny energii spada. To wynik poczynionych przez te firmy inwestycji w technologie oszczędzania energii.
Brak pracowników i większe wymagania
Barierą, która w 2023 r. jest bardziej uciążliwa niż rok wcześniej są rosnące koszty pracownicze. Ma to związek z wysoką w tym okresie inflacją oraz podwyżkami płacy minimalnej. Warto zauważyć, że w listopadowym pomiarze udział firm wskazujących na dużą lub bardzo dużą uciążliwość kosztów pracowniczych zmalał m/m o 4 pkt. proc. i osiągnął 66 proc., co jest zbliżonym poziomem do odnotowanego w listopadzie poprzedniego roku. Uciążliwość kosztów pracowniczych w szczególności silnie odczuwają małe firmy budowlane i transportowe.
Niedostępność pracowników to bariera, na którą wskazuje około połowa badanych firm, zarówno w 2022 r., jak i w 2023 r. W listopadzie 2023 r. bariera ta była wskazywana szczególnie przez przedstawicieli branży budowlanej (59 proc.) oraz TSL (52 proc.). Już od lat te branże korzystają z ukraińskich pracowników, których dostępność w wyniku wojny i wyjazdu mężczyzn do Ukrainy dramatycznie spadła. Natomiast w handlu, w usługach oraz w branży produkcyjnej mniej niż połowa firm wskazuje obecnie na niedostępność pracowników. Ma to związek z zatrudnianiem w tych sektorach uchodźczyń z Ukrainy.
Tomasz Wypych
Fot. Flickr.com/CC BY 2.0
Czytaj dalej:
