Przynajmniej jedna piąta obywateli Europy, czyli ok. 150 mln osób, cierpi z powodu bólu przewlekłego (CMP). W Polsce liczbę tę szacuje się przynajmniej na 8,5 mln osób. Szacuje się, że na tę chorobę może cierpieć nawet 40 proc. światowej populacji. Eksperci są zgodni, że pomimo tak dużej skali problemu ból przewlekły nadal jest źle leczony, często brakuje standardów postępowania, a stosowane leki nie dają szansy na skuteczne przyniesienie ulgi pacjentom.
Co rozumiemy jako ból przewlekły
Międzynarodowe Stowarzyszenie Badania Bólu definiuje ból przewlekły jako „taki, który utrzymuje się dłużej niż normalny czas gojenia się tkanek”. Definicja przewlekłego bólu określa go jako trwający lub nawracający w okresie dłuższym niż trzy miesiące. Utrzymuje się znacznie dłużej niż przyczyna, która go spowodowała. To bardzo poważna choroba. Może się powodować nie tylko dolegliwości związane z pogorszeniem stanu zdrowia, ale w wielu przypadkach wyłączać chory z aktywności zawodowej i życia rodzinnego. Teraz okazało się, że osoby cierpiące na przewlekły ból mięśniowo-szkieletowy mogą być narażone na większe ryzyko starzenia się mózgu.
Jak potwierdza pismo „Nature Mental Health” przewlekły ból wpływa także na funkcje poznawcze pacjentów. Niestety dokładny mechanizm związku pomiędzy bólem a sprawnością umysłową nie został do tej pory w pełni poznany. Utrudnia to zapobieganie i leczenie, a badania wskazują, że poziomy markerów stanu zapalnego związane ze starzeniem się mózgu są wyższe u pacjentów z CMP, co sugeruje silny związek między starzeniem się mózgu a CMP.
Przewlekły ból może przyspieszyć starzenie się mózgu
Aby dokładniej wyjaśnić zaobserwowane zależności, naukowcy pod kierunkiem prof. Tu Yihenga z Instytutu Psychologii Chińskiej Akademii Nauk, we współpracy z międzynarodowymi ekspertami, zbadali profile wzorców starzenia się mózgu i mechanizmy leżące u ich podstaw w różnych typach CMP. Ich badanie podkreśla związek między przewlekłym bólem kolana, szczególnie spowodowanym chorobą zwyrodnieniową stawu kolanowego, a przyspieszonym starzeniem się mózgu.
Autorzy wykorzystali dane z badań obrazowych wykonanych metodą rezonansu magnetycznego (MRI) pochodzące od ponad 9 000 osób, aby opracować model wieku mózgu, pozwalający porównać wiek mózgu z wiekiem chronologicznym. Odkryli, że osoby z chorobą zwyrodnieniową stawu kolanowego (KOA), które zidentyfikowano zarówno na podstawie danych z brytyjskiego Biobanku, jak i dodatkowych zbiorów danych dotyczących lokalnych społeczności, doświadczyły szybszego starzenia się mózgu niż osoby zdrowe. Ponadto odkryto, że obszary mózgu odpowiedzialne za funkcje poznawcze człowieka, takie jak hipokamp, są powiązane z przyspieszonym starzeniem się mózgu.
Naukowcy zidentyfikowali gen-winowajcę
- Nie tylko ujawniliśmy specyfikę przyspieszonego starzenia się mózgu u pacjentów z KOA, ale co ważne, dostarczyliśmy również dowody sugerujące zdolność naszego markera starzenia mózgu do przewidywania przyszłego pogorszenia się pamięci i zwiększonego ryzyka demencji - powiedział prof. Tu.
Co więcej, badacze zidentyfikowali gen SLC39A8 jako wspólny element KOA i przyspieszonego starzenia się mózgu. Gen ten, ulegający ekspresji zwłaszcza w komórkach mikrogleju i astrocytach, wydaje się wskazywać na potencjalną rolę stanu zapalnego i układu nerwowego w obserwowanych zjawiskach. Jak podkreślają eksperci, badanie nie tylko dostarcza przekonujących dowodów na wpływ KOA na sprawność umysłową, ale także otwiera nowe możliwości wczesnego wykrywania i strategii interwencyjnych ukierunkowanych na czynniki ryzyka demencji.
Tomasz Wypych
p>
Czytaj także:
