Doświadczenie parlamentarne nie gwarantuje ponownego wyboru, o czym przekonało się kilkoro kandydatów. Wśród zwycięzców wyborów niewiele jest nowych twarzy. Powyborcze statystyki i refleksie na przykładzie województwa podkarpackiego (okręgi 22 i 23).
Na 28 posłów, tylko sześcioro zasiądzie po raz pierwszy w ławach poselskich. W grupie tylko troje to zupełni nowicjusze polityczni. Z kolei w senacie pojawił się jeden nowy senator, a Janina Sagatowska zasiądzie w izbie wyższej po kilkuletniej przerwie. Wszyscy senatorowie dostali się z listy Prawa i Sprawiedliwości
Mandatu poselskiego nie odnowił działacz Platformy Obywatelskiej z Jarosławia Tomasz Kulesza, poseł od dwóch kadencji. Był to jeden z nielicznych niezawodowych posłów z regionu. Nową twarzą będzie Małgorzata Chomycz, obecnie wojewoda podkarpacka. Na liście PO był także Jerzy Borcz, były senator AWS, ale nie dostał tym razem mandatu i musi pozostać radnym sejmiku.
Reelekcja nie udała się także kilku dotychczasowym parlamentarzystom Prawa i Sprawiedliwości - Antoniemu Błądkowi (związkowiec z Huty Stalowa Wola, były starosta stalowowolski), Janowi Buremu (działacz społeczny, jeden z dwóch posłów o takim imieniu i nazwisku), Andrzejowi Ćwierzowi i Adamowi Śnieżkowi oraz Zdzisławowi Pupie - byłemu senatorowi, który kandydował do sejmu. Zresztą niewykluczone, że Pupa już otwierał szampana, gdyż według pierwszych cząstkowych danych miał wejść do sejmu. Ostatecznie zamiast niego - rzutem na taśmę - wszedł Tomasz Kamiński z SLD, choć miał ponad dwa tysiące głosów mniej.
Zresztą patrząc na wyniki Prawa i Sprawiedliwości widać, że niewiele dało „potasowanie” list – czyli wkładanie między dotychczasowych posłów kandydatów spoza sejmu. Dotychczasowi posłowie wchodzili nawet z odległych miejsc. Zresztą niektórzy cieszą się, że nie dali się wypchnąć – ale jak pisałem wcześniej nie wszyscy.
Z listy PiS nie weszły ponownie Anna Pakuła-Sacharczuk (posłanka w latach 2005-2007) oraz Lidia Błądek (posłanka w latach 1993-1997, wtedy PSL). Doktor prawa Lidia Błądek za to z politycznego niebytu powróci do sejmiku wojewódzkiego, gdzie dawała o sobie znać (inaczej tego nie można powiedzieć) w latach 2006-2010.
Jeden mandat w województwie straciło Polskie Stronnictwo Ludowe – posłem nie będzie były starosta ropczycko-sędziszowski Wiesław Rygiel (mandat objął po śmieci Leszka Deptuły w katastrofie smoleńskiej). Zostają tylko Jan Bury i Mieczysław Kasprzak.
W sejmowym okręgu krośnieńsko-przemyskim z list PSL kandydowała także Alicja Zając – zbieżność nazwisk przypadkowa z senator Alicją Zając z Jasła, wdową po senatorze Stanisławie Zającu, który zginął w Smoleńsku. Pani Zając z listy PSL (prywatny przedsiębiorca z Jarosławia, nie należy do partii politycznej), otrzymała 2280 głosów – bardzo dużo jak na kandydatkę z przedostatniego miejsca.
Mandatu natomiast nie odzyskał również Wojciech Domaradzki z Sojuszu Lewicy Demokratycznej (poseł w latach 2001-2005). Wysokie miejsce na liście SLD miała była posłanka Joanna Grobel-Proszowska - również nie zyskała poparcia, podobnie jak wyciągnięci z lamusa Grzegorz Tuderek czy Witold Firak (obydwaj dostali po kilkaset głosów).
W okręgu krośnieńsko-przemyskim była także lista Nasz Dom Polska-Samoobrona Andrzeja Leppera, z której startowali byli posłowie Alicja Lis i Janusz Maksymiuk. Cała lista dostała niespełna tysiąc głosów, z czego ponad 300 na padło Alicję Lis. Wynik wyborów potwierdził, że Samoobrona wypadła z polityki.
W Rzeszowie urzędujący prezydent (przez pewien czas także poseł SLD) Tadeusz Ferenc przegrał w starciu do senatu z senatorem Kazimierzem Jaworskim - chociaż różnica głosów była niewielka – cztery lata temu Jaworski zbierał dużo, dużo więcej głosów. Z kolei w okręgu tarnobrzesko-stalowowolskim Janina Sagatowska (PiS) pokonała z wicemarszałka, a wcześniej marszałka województwa Zygmunta Cholewińskiego (przetransferowanego rok temu z PiS na listy PO.
Do polityki nie udało się powrócić byłemu wiceministrowi obrony narodowej i posłowi AWS Romualdowi Szeremietiewowi, który kandydował do senatu z tego samego okręgu. Zresztą Sagatowska to jedyny w wojeówdztwie przykład powrotu po kwarantannie pozaparlamentarnej.
Do senatu nie wszedł także Tadeusz Urban (były poseł Samoobrony), mimo że tuż przed wyborami wystąpił na konferencji prasowej z samym europosłem Pawłem Kowalem.
Nowe postaci w sejmie to dwaj działacze PiS Kazimierz Ziobro i Bogdan Rzońca. Pierwszy wiele lat był dyrektorem Powiatowego Urzędu Pracy w Jarosławiu, a w latach 2006-2010 wicemarszałkiem województwa. drugi z kolei był m.in. wojewodą krośnieńskim, marszałkiem województwa w latach 1999-2002 i wicemarszałkiem w latach 2006-2010. PiS reprezentować będzie też Józefa Hrynkiewicz – zdeklarowany spadochroniarz, jedynka w okręgu rzeszowsko-tarnobrzeskim.
Z kolei nowy senator to Andrzej Matusiewicz, długoletni radny miejski w Przemyślu, od dwóch kadencji radny wojewódzki.
No i oczywiście dwoje posłów z Ruchu Poparcia Palikota – Dariusz Dziadzio i Małgorzata Marcinkiewicz. Dziadzio prowadzi firmę, a Marcinkiewicz jest handlowcem. Obydwoje weszli z jedynek. Do tej pory nie dali się poznać z żadnej działalności.
Jakie można wyciągnąć wnioski na podstawie dość wąskiego wycinka naszej sceny politycznej? Nie było zadnego przełomu na wzór tych z lat 1993 (zwycięstwo SLD i PSL), 1997 (wejście AWS czyli licznych związkowców z Solidarności i osób które przyłączyły) czy 2005 (niedoszły PO i PiS zajął miejsca kosztem SLD, albo nawet 2007 umiocnienie się PO i SLD kosztem Samoobrony i LPR.
Na ogół do parlamentu wchodziły osoby już znające tę pracę. Jak już ktoś wszedł, to znany był z samorządu (Ziobro, Rzońca, Matusiewicz) lub miał wysokie miejsce na biorącej liście. Ale jak pisałem takie przypadki były w mniejszości.
Kolejny wniosek - bardzo trudno było o polityczny recycling. Liczni byli parlamentarzyści nie zyskali zaufania wyborców, często zyskując kompromitujący wynik. Janina Sagatowska (która kiedyś ogłaszała oficjalny koniec kariery politycznej) była od roku radną wojewódzką, w swoim okręgu była bardzo znana.
Więcej Oto posłowie z województwa podkarpackiego oraz Wszyscy podkarpaccy senatorowie bedą z PiS
