Nie przypominam sobie,bym kiedkolwiek przedtem spotkał taką książkę[1],której polskie tłumaczenie wydało niedawno krakowskie Copernicus Center Press ,założone i prowadzone przez ks.prof.Michała Hellera.
Sabine Hossenfelder ma zadziwiająy i rzadki talent pisania o fizyce i matematyce-wzorcach ścisłości rozumowania, dowodzenia i weryfikacji- rzeczowo,analitycznie i obiektywnie, a jednocześnie z namiętnością i pasją badacza,który poznanie tajemnic przyrody odczuwa jako powołanie osoby.Hossenfelder w tej książce nie potrafi o niczym z tego, co dzieje się aktualnie w fizyce, oraz w oddziaływaniu matematyki na fizykę, napisać bezosobowo,obojętnie, lub szablonowo.Nie znam drugiej książki, poświęconej problemom naukoznawstwa(fizyki) , tak osobistej i tak gęstej od temperatury wołania o odrodzenie myśli ludzkiej o przyrodzie.
Centralnym problemem pracy jest - ujemna w skutkach dzisiaj- filozofia fizyki z twierdzeniem,że piękno formalizmu matematycznego nowej teorii fizyki, jest wystarczającym dowodem prawdziwości tej teorii. Hossenfelder podważa to twierdzenie,stając tym samym do sporu z prekursorami sformułowania tego twierdzenia w pierwszej połowieXX wieku : Poincare,Dirakiem, Heisenbergiem,Paulim,Weylem[zob.2]
Podejrzewam,że bezpośrednią przyczyną sprzeciwienia się takim tuzom nauki , był dla niej skandaliczny fakt pojawienia się w metodologii fizyki nowej kategorii: " teoria nie-testowalna doświadczalnie".Hossenfelder odrzuca to pojęcie, uważając nadal doświadczenie/eksperymen,t jako absolutne kryterium prawdziwości hipotezy fizyki.
W dążeniu do obiektywizacji swego bardzo osobistego stosunku do nauki badającej przyrodę , autorka spotyka się z licznym szeregiem fizyków światowej rangi,np. Nima Arkani-Hamed,Joe Polchiński,Steven Weinberg,Frank Wilczek,i inni, rozmawiając i dyskutując o głównych tezach przygotowywanej książki.Czytelnik ma tym samym panoramę aktualnych idei fizyków w zakresie filozofi uprawianej przez nich nauki.
Pobocznym tematem książki jest kwestia sensowności budowania i pożytku gigantycznych maszyn fizyki kwantowej ,w rodzaju LHC (Cern, obok Genewy).Hossenfelder zajmuje bardzo racjonalne stanowisko i przedstawia krytykę tego zjawiska nazwanego "Big Science",kiedy to pod pracą o objętości połowy stronicy, wymienionych jest 300 autorów.
Książka ma piękną formę literacką,poszczególne rozdziały, to w istocie eseje napisane błyskotliwie,dowcipnie,naszpikowane zdaniami ,które mogą być kapitalnymi wikicytatami.
Polskie wydanie książki Sabine Hossenfelder, to wydarzenie o dużej randze kulturowej.
Literatura
[1]Sabine Hossenfelder,Zagubione w matematyce.Fizyka w pułapce piękna,Copernicus Center Press,Kraków,2019
[2] S.Chandrasekhar,Prawda i piękno.Estetyka i motywacja w nauce,Prószyński i s-ka,Warszawa,1993
