Ten wpis dedykuję wszystkim rodzicom i nauczycielom ,którzy powtarzają dzieciom w kółko ,że jak będą się dobrze uczyć, grzecznie zachowywać i ciężko pracować to dojdą do czegoś w życiu. Trzeba mieć watę zamiast mózgu ,żeby tak dziecko krzywdzić.
Globalizacja a Edukacja. Taki właśnie temat miała dyskusja panelowa w której uczestniczyłem z okazji 15lecia domu spotkań im. Angelusa Silesiusa. Zjechało się kilkadziesiąt osób skupionych wokół edukacji z województwa i obradowało. Oto moje przemyślenia w tej sprawie.
W szybko kurczącym się świecie nie ma racji bytu edukacja w starym stylu. Dziecko ,które jest obecnie kształcone na wsi, nie mające w domu dostępu do komputera, podróży ani nie nauczone języków obcych nie będzie pracownikiem po ukończeniu szkoły. Będzie jełopem. Mięsem armatnim w rękach pracodawców. Pół biedy jeśli rodzice wyślą dziecko na studia w dużym mieście. Tam oprócz marskości wątroby dorobi się jako takiego obycia. Ale jeśli pójdzie do pracy w rodzinnej wsi to w ciągu 50 lat ,które upłyną do emerytury(ha,ha...dobre) zostanie zastąpiona przez robota- a przynajmniej Chińczyka. System edukacyjny wymaga reform. W zglobalizowanym świecie należy postawić na filary ,które uczynią z nich podmioty zamiast pariasów.
1. Finanse. Ludzie napędzani przez przykład sąsiadów i marketingiem coraz więcej kupują i coraz więcej pożyczają. Karty kredytowe, pożyczki hipoteczne, zmienne oprocentowanie i brak zrozumienia podstawowych różnic między aktywami i pasywami to przyczyny dla ,których dzisiejsza klasa średnia coraz bardziej przypomina niewolników ,którzy poprzez kredyty sami zakładają kajdany. O ludziach biednych nie chce mi się nawet gadać bo oni są niewolnikami od dawna. Raz założonych kajdanów już nie zdejmą- państwo nie wypłaci im emerytur ,które obiecało przez co będą musieli pracować do końca życia lub zdechnąć z głodu. Pierwszy krok we właściwym zrobił Robert Kyiosaki tworząc Cashflow.
2. Komunikacja. W świecie w którym informacja jest towarem wartym najwięcej jednostki i społeczeństwa ,które chcą się rozwijać muszą nauczyć się artykułować swoje myśli i słuchać myśli innych. Czasy w których większość pracy polegała na obsługiwaniu maszyn w hałasie wykluczającym komunikację dawno się skończyły. Dziś aby odnosić sukces trzeba umieć rozmawiać- zabierać głos na posiedzeniach ,prosić o podwyżkę, sprzedawać produkty, elektryzować audytorium. Kto nie ma siły przebicia- ten nie je.
3. Języki. Nic nie ilustruje globalizacji tak dobrze jak Efekt Motyla."Trzepot skrzydeł motyla we Francji może spowodować huragan na pacyfiku." W jaki sposób mielibyśmy trzepotać na swoją korzyść skoro nikt z nas nie ma pojęcia po jakiemu tam mówią? USA od kilku lat mają ogromne problemy z rekrutacją ludzi ,którzy potrafią mówić w językach Urdu, Pasztu czy pokrewnych potrzebnych w Afganistanie oraz Iraku. Trzy języki obce kończące się certyfikatami na poziomie ~FCE to marzenie. Ale do tego marzenia będziemy musieli zdążyć w ciągu jednego pokolenia.
4. Wartości. Globalizacja to wolny rynek kultury, idei oraz religii. Do niedawna dla przeciętnego zjadacza chleba nie stanowiło kwestii spornej kim się czuje. Jeśli urodził się Polakiem to był Kulturowo Polakiem i katolikiem- rzadziej żydem, kaszubem czy góralem. Dziś może się poczuć kulturowo Amerykaninem, religijnie Muzułmaninem a ideowo kimkolwiek zechce. Pojawiły się alternatywy i pytania dotąd szaremu człowiekowi nieznane. Jeśli nie postaramy się przybliżyć poszczególnych kultur, idei oraz religii jeszcze w szkole to stawiając pierwsze niezależne kroki młodzi Polacy będą jak dzieci we mgle- wystawieni na pastwę sekt, radykałów, PRowców, populistów.
5. Technologia. To najprostsze wyzwanie ponieważ w dużej mierze dokonuje się samo. Dzieci i młodzież mają niesamowite zdolności do opanowywania nowości i przyswajania wiedzy. Jeśli posadzimy brzdąca przed komputerem wyposażonym w internet, kilka programów edukacyjnych i gier dostosowanych do jego poziomu umysłowego okaże się ,że po kilku miesiącach będzie biegle pisał na klawiaturze, rozumiał slang i technologię a także czerpał radość z teog sposobu nauki. Dlatego wyzwanie nie polega na uczeniu już nauczonych- a na dotarciu do dzieci ,które styczności z komputerami nie miały lub miały marginalną. Dobrze wyposażona darmowa pracownia komputerowa otwarta do 20:00 7 dni w tygodniu jest koniecznością. 6. Zmiana nastawienia przekazywanej wiedzy z pamięciówki na rozwiązywanie praktycznych problemów i naukę myślenia. Tutaj wszystko jest jasne i nie ma sensu po raz setny powtarzać oczywistości.
Wszystkie te zmiany wpłyną na ewolucję relacji Nauczyciel- Uczeń w Mistrz- Adept. Przed wprowadzeniem zmian koniecznym jest zwolnienie 350.000 z 700.000 nauczycieli. W efekcie wynagrodzenia wzrosną o 100%. Na dzień dzisiejszy w Polsce odsetek uczniów do nauczycieli wynosi 13 dzieci na jednego nauczyciela i jest najniższy w Europie. Dla porównania- w UK jest to 26 dzieci na jednego nauczyciela. I nikt tam nie protestuje ,że musi pracować 40 godzin w tygodniu ponieważ ma godziwe zarobki. Bez tych zwolnień zwiększanie nakładów na edukację to leczenie trądu syropem na kaszel.
Biegniemy kolejne okrążenie w wyścigu w którego puli nagród są wszystkie pieniądze świata. Kto nie będzie w czołówce- będzie jej niewolnikiem.
