Człowiek który wymyślił Izrael.

www.bliskiwschod.pl

Kair 2012

„To nie jest tak, że my nienawidzimy Żydów, my nie jesteśmy antysemitami. Ostatnio nawet nasz hostel odwiedził Żyd z Nowego Yorku i normalnie rozmawialiśmy o polityce. Zgodził się ze mną, że tak naprawdę problemem zarówno dla nas jak i dla Żydów są syjoniści, to ich nienawidzimy.” – tłumaczy mi dwudziestoośmioletni Egipcjanin który gości mnie w hostelu w centrum Kairu. Chciał iść na studia, skończył jako portier. Wierzy, że dzięki Arabskiej Wiośnie sytuacja zarówno w kraju i regionie zmieni się: on będzie mógł kontynuować naukę, Egipt stanie się dostatnią demokracją, a Palestyna wolnym krajem Żydów i Arabów w granicach sprzed powstania państwa Izrael. Wtóruje mu jego kolega, przyszły prawnik, jak i plakaty wiszące na pobliskim placu Tahrir.

Bazylea 1897

Wieczorem 29 sierpnia w największej sali Stadt Casino w Bazylei, tłum złożony ze 197 najważniejszych działaczy syjonistycznych z napięciem oczekiwał na słowa głównego organizatora spotkania. Theodor Herzl przygotowywał się właśnie do wygłoszenia przemówienia otwierającego I Międzynarodowy Kongres Syjonistyczny. Wstępując na trybunę zapewne zdawał sobie sprawę, że droga którą należy przebyć aby urzeczywistnić wizję syjonistów będzie długa i niełatwa. Państwo żydowskie które było ostatecznym celem Herzla i jego stronników miało stać się bezpieczną przystanią dla Żydów zamieszkujących w tym czasie głównie Stary Kontynent.

Europejska diaspora Żydów mimo fali emancypacji, która przetaczała się przez Europę przez cały wiek XIX pod koniec stulecia zaczęła napotykać nasilające się przejawy antysemityzmu. Sam proces emancypacji ludności, zapoczątkowany przez Rewolucję Francuską, po raz pierwszy w historii nadawał Żydom takie same prawa cywilne i gospodarcze, jakie posiadali do tej pory jedynie rdzenni mieszkańcy krajów europejskich. Jednocześnie pod koniec wieku, na obszarze całego niemal kontynentu, zaczęły rodzić się ruchy nacjonalistyczne, dążące do tworzenia własnych państw narodowych.
Powstające tożsamości narodowe w sposób naturalny wykluczały „innego” poza nawias społeczeństwa oraz kwestionowały jego prawo do osiedlania się na terenach należących do danego narodu. Zazwyczaj pierwszymi ofiarami takiej ideologii padali Żydzi. Dlatego też, to właśnie w tym okresie rodzi się nowoczesny antysemityzm oparty na etniczności, nie zaś na religii, jak miało to miejsce w wiekach średnich.

Próby pomocy prześladowanym współbraciom w XIX - wiecznej Europie podejmuje wielu filantropów oraz dobroczyńców żydowskiego pochodzenia, jak na przykład rodzina Rothschildów czy baron Moritz von Hirsch auf Gereuth. Baron Hirsch, potentat kolejowy, zasłynął chociażby z ufundowania na terenie Argentyny kolonii ponad trzech tysięcy Żydów rosyjskich. Poza momentami ekscentrycznymi i doraźnymi formami pomocy brakowało wśród diaspory politycznej inicjatywy; lidera, który mógłby pomóc Żydom w pozbyciu się problemów, jakie nastręczało życie w rozproszonej diasporze.

Na tak przygotowanej scenie, w roku 1896 pojawia się pierwsza książka Theodora Herzla - „Der Judenstaat” („Państwo Żydowskie”). Należy jednak zacząć od początku…