Tenderly
Na początku lat ’40-tych ubiegłego wieku pianista Walter Gross napisał melodię, którą nazwał ‘Walter’s Melody’. Grywał ją dla przyjaciół oraz w klubach nowojorskich.
Gross był już wtedy znanym pianistą cenionym w Nowym Jorku.
Walter Gross urodził się w 1909 roku na Brooklynie w Nowym Jorku. Pierwszego recitalu fortepianowego dostąpił gdy miał 10 lat. 10 lat później był już profesjonalnym muzykiem. Występował w najlepszych orkiestrach lat ’30-tych, którymi kierowali tacy mistrzowie jak Paul Whitemann, Andre Kostelanetz, Tommy Dorsey i Raymond Scott.
Walter Gross
Pracował również w Radio CBS aż do II Wojny Światowej. Wojnę odsłużył w wojsku. Po wojnie został dyrektorem w wytwórni Musicraft Records. Zajmował się tam aranżacją, dyrygowaniem, ale i graniem na fortepianie.
‘Walter’s Melody’ bardzo się podobała w gronie znajomych Grossa. Jedna z jego przyjaciółek Margaret Whiting powiedziała o niej tekściarzowi Jackowi Lawrence i nakłoniła go do skontaktowania się z Grossem.
Jack Lawrence urodził się w 1912 roku także na Brooklynie w bardzo ortodoksyjnej rodzinie żydowskiej, która do Ameryki przybyła z Ukrainy, z Białej Cerkwi. Smykałkę do pisania tekstów wykazywał jako dziecko, co bardzo nie podobało się rodzicom. Pod ich nadzorem musiał się pilnie uczyć, aż do ukończenia studiów medycznych. Uzyskał dyplom pediatry.
Zanim podjął pracę w wyuczonym zawodzie opublikował pierwszy swój tekst Play, Fiddle, Play. Z tego powodu od razu zdecydował, że będzie pracował w showbiznesie. To był jego żywioł. Pisał teksty z powodzeniem i szybko miał w dorobku kilka hitów.
Podobnie jak Gross w czasie wojny służył w wojsku. Był autorem hymnu wojskowego Heave Ho! My Lads, Heave Ho! dla United States Maritime Service.
Jak doszło do napisania tekstu Tenderly wspominał w taki sposób:
„Pewnego ranka spotkałem Margaret Whiting w firmie wydawniczej. Zapytała mnie czy znam Waltera Grossa. Nie znałem go osobiście ale oczywiście wiedziałem, że jest sławnym pianistą. Maggie powiedziała, że Gross napisał fantastyczną melodię, która nie ma słów i że ja jestem tym, który powinien je napisać.
Maggie zabrała mnie do wytwórni Musicraft i przedstawiła mnie Grossowi i poprosiła go zagranie melodii. Zakochałem się w niej. Poprosiłem o nuty i zabrałem je do domu.
Melodia siedziała mi wciąż w głowie i stopniowo pojawiały się słowa. Po kilku dniach zadzwoniłem do Waltera choć tekst nie był jeszcze skończony.
Ten od razu zapytał: jaki jest tytuł ? Tenderly. Po chwili ciszy Walter powiedział dobitnie: Tenderly to nie jest tytuł. Ja tak oznaczam sposób gry na górze nut – grać czule, delikatnie.
Trochę mnie to zdołowało. Powiedziałem jednak, że wyślę mu cały tekst i poprosiłem by ocenił go bez uprzedzeń.”
Jack Lawrence
Przez kilka miesięcy nic się nie działo. Lawrence zaczął zaznajamiać niektórych wydawców z piosenką Tenderly. Bardzo się wszystkim podobała. Lawrence mówił im, że Walter Gross tak przywiązał się do tej melodii, że nie chce się nią z nikim dzielić. I rzeczywiście Gross odmawiał po kolei publikacji utworu z tekstem Lawrence’a.
W końcu interes musiał wziąć górę. Piosenka została opublikowana w 1946 roku w wydawnictwie E.H. Morris, w którym zresztą publikował Lawrence.
Pierwsze nagranie odbyło się dopiero w 1947 roku. Śpiewała Sarah Vaughan z akompaniamentem George Treadwell and His Orchestra. Vaughan swoją interpretacją umieściła Tenderly w jazzie. Gross nie przesądził gatunku, w którym można wykonać tę piosenkę.
Jak na jazz to Vaughan osiągnęła sukces. Tenderly uzyskała 27 pozycję na liście przebojów popularnych.
Sarah Vaughan
W 1950 roku nagranie Lynn Hope Quartet’s osiągnęło miejsce 19. Dwa lata później miało miejsce decydujące wykonanie. Rosemary Clooney z akompaniamentem orkiestry Percy Faitha ulokowała się niewiele wyżej bo na 17 miejscu listy przebojów pop, ale sprzedaż płyty okazała się ogromna. Ponad milion sprzedanych kopii w 1952 roku to było coś.
Rosemary Clooney twierdzi, że technicznie było to najlepsze nagranie jakie kiedykolwiek udało się jej zaśpiewać - “Technically it’s the most satisfying record I ever made.”
Rosemary Clooney
W 1961 roku pojawiło się pierwsze nagranie europejskie. Była to German Orchestra pod kierunkiem sławnego lidera i kompozytora Berta Kaempferta. To nagranie zostało też odnotowane na listach przebojów Billboardu w Ameryce (33 miejsce).
W 1953 roku wyszedł w MGM film musical Torch Song. Główną rolę gwiazdy Broadwayu zakochanej w niewidomym pianiście zagrała Joan Crawford. W tym filmie Crawford śpiewała m.in. Tenderly. Piękno tej piosenki nie pomogło. Film otrzymał nagrodę najgorszego filmu. Zasłużenie. Wszystkie recenzje i opinie były jednomyślne – to była straszliwa chała.
Utwór w swej warstwie instrumentalnej wydaje się odpowiedni dla saksofonistów. Jednak pierwszego nagrania stricte jazzowego dokonał pianista Oscar Peterson w 1950 roku. W 1951 roku we Francji nagrał Tenderly amerykański trębacz Bill Coleman razem z Django Reinhardtem.
W tym samym roku pierwszy saksofonowy cover nagrał Don Byas, zaś rok po nim na saksofonie altowym Johnny Hodges.
W 1953 roku utwór nagrał też Lester Young, legenda tenor saxu.
Tenderly
Melodia Grossa ma pewne aspekty dźwiękowe impresjonistyczne. Wielu krytyków muzycznych zgadza się, że słychać w niej echa kompozycji Debussy’ego czy Faure’ego.
Czy te oceny wpływały na Grossa ? Możliwe. W każdym razie Walter Gross nigdy nie wybaczył Jackowi Lawrence tego, że zmusił go do opublikowania utworu.
Kiedyś Lawrence z przyjaciółmi wybrali się do klubu, w którym grał Gross. Podczas występu głośno domagali się zagrania Tenderly. Gross nie uczynił tego. W przerwie podszedł do rozbawionego towarzystwa i rzekł do Lawrence’a , że nie chce go znać.
Czyżby rzeczywiście nie chciał się dzielić z nikim swoją melodią ?
Tenderly.
The trembling trees embrace the breeze,
Tenderly.
Then you and I came wandering by,
And lost in a sigh were we.
The shore was kissed by sea and mist,
Tenderly.
I can't forget how two hearts met,
Breathlessly.
Your arms opened wide and closed me inside.
You took my lips, you took my love
So tenderly.
~
Your arms opened wide and closed me inside.
You took my lips, you took my love
So tenderly.
You took my lips, you took my love
So tenderly.
Czule (Tłumaczenie Bednar Christopher)
Wiatr wieczorem czule głaskał drzewa
Drzewa drżące na wietrze czule obejmował
I wtedy przyszedł i wędrówki przez
I Zatopieni w westchnienie byliśmy
Brzeg była morzu i pocałował mgły
Nie mogę zapomnieć jak dwa serca spełnione tchu
Twoje ramiona szeroko otwarte i zamknięte wewnątrz mnie
Zabrałeś moje usta, wziąłeś moją miłość tak czule
