"Don't know why there's no sun up in the sky"
(Nie wiem dlaczego nie ma słońca na niebie).
Wiosny nie widać, ale czego mi brakuje to przede wszystkim słońca. W ostatnich miesiącach było go tyle co kat namiaukał. Nawet w nocy nie widać gwiazd. Ponuro. Nic dziwnego, że moje myśli kręcą się wokół pogody. A że muzyka w głowie jest nieustannie to wychodzą mi takie melanże jak
Stormy Wheater.
W tej piosence łączy się kilka wątków z moich poprzednich, marcowych notek.
Autorami jest para przedstawiona już przy Let’s Fall In Love, czyli Harold Arlen i Ted Koehler. Był to w roku 1933.
Arlen był w tym czasie głównym kompozytorem muzyki do przedstawień w sławnym Cotton Club w Harlemie. Był to okres największej chwały tego klubu. Do 1934 roku grała tam orkiestra Caba Calloway’a. Zmienił go Jimmie Lunceford's Band, a niedługo potem Duke Ellington, u którego czasem w trąbkę dmuchał Louis Armstrong, a w saksofon Coleman Hawkins. Swój taneczny kunszt pokazywał nie kto inny jak Bill „Bojangles” Robinson. Jednym słowem rój sław nowojorskiego jazzu.
Sam Harold Arlen nie był specjalnie szczęśliwy z roli twórcy. Bardzo lubił sam grać i śpiewać. Dlatego często występował poza klubem, z orkiestrą Leo Reismana. Był to świetny zespół, w którym główną rolę wiodły smyczki. Sam Reisman był znakomitym skrzypkiem. Orkiestra ta była w latach 20 i 30 jedną z najpopularniejszych w Ameryce. To Reisman wylansował Cole Portera nagrywając jego pierwszy olbrzymi hit Night And Day. Orkiestra poszła w zapomnienie dlatego, że nie była stricte jazzową. Można ją raczej określić jako orkiestrę taneczną. Arlen grał u Reismana bardziej dla przyjemności niż dla pieniędzy.
Louis Armstrong przed Cotton Club
Prawdziwe pieniądze przyniosły mu przeboje napisane dla Cotton Club. Pierwszą wykonawczynią Stormy Wheater była Ethel Waters.
Ethel Waters była wtedy znaną piosenkarką bluesową i jazzową, występowała również w filmach. Urodziła się w 1896 w Chester, Pensylwania. Dzieciństwo miała okropne, pełne przemocy i ciągłych przeprowadzek. Gdy miała 13 lat wydano ją za mąż. Mąż, także gwałtownik nie zapewnił jej żadnej odmiany. Przy pierwszej okazji uciekła od niego i wyjechała do Filafelfi. Zdobył tam pracę w hotelu.
Po kilku latach dano jej szansę występu na hotelowym przyjęciu. Zaśpiewała dwie piosenki. Z takim skutkiem, że od razu zaproponowano jej angaż do Lincoln Theatre w Baltimore. Dalsza jej kariera przebiegała dosyć typowo. Wodewile, kluby i różne teatry muzyczne. Po pierwszej wojnie światowej znalazła się w Harlemie, w Nowym Jorku. W 1921 roku, jako piąta w historii Murzynka nagrała płytę. Mimo, że nie miała żadnych związków z Południem najlepiej czuła się w bluesowym repertuarze.
Była na tyle wszechstronną śpiewaczką, że zmierzch pierwszej fali bluesa nic jej nie zaszkodził. Śpiewała ballady i szybko odnalazła się w jazzie. W 1933 roku była już wielką gwiazdą. Występy w Cotton Club były więc naturalne. Stormy Weather traktowała bardzo osobiście: „Śpiewałam Stormy Weather z całej głębi mojego prywatnego piekła, w którym byłam zdruzgotana i zdławiona.”
Ethel Waters
Pogodowe słowa piosenki są bowiem przenośnią. Odnoszą się do uczuć artystki, która nie może być z swoim ukochanym: „stormy weather since my man and I ain't together, keeps raining all the time."
W 2003 roku, 70 lat po nagraniu weszła do Hall of Fame, a w następnym roku uchwała Kongresu dodano ją do Zbioru Nagrań Narodowych.
W 1943 roku w wytwórni 20th Century Fox nakręcono film pod tytułem Stormy Weather. Tytuł wzięto od omawianej piosenki, którą śpiewała Lena Horne.
Fabuła filmu luźno związana jest z życiem Bojanglesa. Bill „Bojangles” Robinson grał zresztą główną rolę. W filmie wystąpili też pod własnymi nazwiskami Cab Calloway, Fats Waller, Ada Brown oraz tancerze Nicholas Brothers i Katherine Dunham.
Był to ostatni film Bojanglesa, który zmarł w 1949 roku.
Lena Horne
Film poza ścieżką dźwiękową ma swoje miejsce w historii kina, jako jeden z dwóch pierwszych, w którym główne role grali Murzyni. Być może wpłynął na to czas wojny gdyż jeszcze sporo lat musiało upłynąć by takie przypadki nie były w Hollywood niczym szczególnym.
Przed wojną piosenkę nagrywano rzadko – wersja Ethel Waters była stale obecna w radio. Natomiast po wojnie covery posypały się licznie. Nagrali ją m.in. Frak Sinatra, Billie Holiday, Django Reinhardt, Judy Garland, Ella Fitzgerlad i większość wokalistek jazzowych. Utwór cieszył się pewnym ‘szacunkiem’ i był wykonywany przy uroczystych okazjach w najlepszych salach koncertowych, np. w Carnegie Hall, The London Palladium czy The Hollywood Bowl. Jest to jeden z nieśmiertelnych hitów, które będą stale nagrywane. Nie mam co do tego wątpliwości.
Stormy Weather, lyrics
Dont know why theres no sun up in the sky
Stormy weather
Since my man and I aint together,
Keeps rainin all the time
Life is bare, gloom and misry everywhere
Stormy weather
Just cant get my poorself together,
Im weary all the time
So weary all the time
When he went away the blues walked in and met me.
If he stays away old rockin chair will get me.
All I do is pray the lord above will let me walk in the sun once more.
Cant go on, evry thing I had is gone
Stormy weather
Since my man and I aint together,
Keeps rainin all the time
Burzowa Pogoda, tłumaczenie Wojciecha Manna
Czemu ptak nie zaśpiewa w słońcu nam
Jest burzowo
Teraz, gdy wiem, że ma już nową
To pada cały czas
Wszystko źle, całe życie wali się
Jest burzowo
Nie wiem, jak zacząć żyć na nowo
Zmęczona cały czas
Tak bardzo, mówię wam
Gdy on odszedł stąd, to smutek się wprowadził
A bez niego ja utopię się w rozpaczy.
Ciągle modlę się, by dobry Pan dał jeszcze mi ujrzeć słońca blask
Nie ma co, osiągnęłam chyba dno
Jest burzowo
Teraz, gdy wiem, że ma już nową
To pada cały czas.
