Ostatnie wydarzenia związane z finansowaniem tzw. „niszowych” (dla mnie to sformułowanie nieco ubliżające) czasopism, w tym „Pressji” (czasopismo w redakcji którego jestem) – a konkretniej to uzależnienie egzystencji tych czasopism od dotacji państwowych („przeżyjemy”, po dostaniu dotacji stwierdził klubowy kolega) wskazuje, moim zdaniem, na pewien poważny problem polskiego społeczeństwa obywatelskiego.
Cóż mam na myśli? Otóż okazuje się, że z różnych względów (komunizm, państwo opiekuńcze) nasza wspólnota nie jest w stanie sama z siebie utrzymać tzw. kultury wysokiej (do której należą m. in. tzw. tołstyje żurnały, takie jak „Pressje”).
Podobna bolączka dotyka zresztą uczelni państwowych. Uczelnie te funkcjonują bowiem zupełnie w oderwaniu od realiów rynkowych, dlatego też są polem wykwitu rozmaitych patologii, czego byłem niejednokrotnie świadkiem. Naukowcy robią różne projekty, za które nikt nie płaci, co byłoby niepodobieństwem w innych sferach życia (wyobraźmy sobie hydraulika, który za zapłatę przyjmuje podziękowanie redaktora naczelnego). Oczywiście, publikacje przeliczane są na system punktowy, ten z kolei... Skąd my to znamy.
Koniec końców mamy taki stan kultury wysokiej, jaki każdy widzi. Jeśli w niektórych miejscach jest lepiej, najczęściej jest to wynik pomysłowości pracowników naukowych, którzy działają raczej wbrew systemowi, niż zgodnie z jego duchem.
Przechodząc do konkretów, bo nie lubię biadolić, negatywne doświadczenia i wiara w polskie społeczeństwo skłoniły nas do założenia e-learningowego (zdalnego) kierunku studiów „Filozofia Polityki ONLINE”.
Prywatne szkolnictwo wyższe (Wyższa Szkoła Europejska w Krakowie, im. ks. J. Tischnera) oraz technologia Internetu dają szansę ludziom w całej Polsce na naukę filozofii polityki u najlepszych specjalistów, którzy mają coś więcej do powiedzenia, niż plastikowe postaci w telewizorze. Moje działanie jest wyrazem nadziei na normalność.
Filozoficzne studia e-learningowe dają szansę na poważne uczestnictwo w debacie publicznej ludziom zapracowanym, którzy jednak chcą się doskonalić, stawać bardziej świadomymi otaczającej ich rzeczywistości. Mam nadzieję, że wykorzystacie Państwo tę szansę, ponieważ alternatywą jest to, co widzimy. Medialna papka, niewydolna nauka, ogólnie klimat PRL-u.
Technologia internetowa nie dość, że dość dobrze oddaje warunki sali dydaktycznej, to jeszcze daje szansę uzyskać filozoficzne wykształcenie ludziom, którzy inaczej nie mieliby warunków do studiowania.
Myślę sobie czasem, w gorszych chwilach, że może, dla otrzeźwienia, lepiej by było, aby w Polsce przez jakiś czas zabrakło wszelkich czasopism z mądrymi artykułami, nie było książek naukowych, tylko techno, Super Express i TVN. Może wtedy coś by drgnęło.
Marek Przychodzeń
