Portal Gazety Wyborczej donosi o skandalu, który rzekomo miał miejsce w Smoleńsku: Rosjanie usunęli tablicę upamiętniającą katastrofę z 10 kwietnia 2010 roku i na jej miejsce zawiesili inną. Nie jest to zbyt fortunne posunięcie ze strony Rosjan. Być może jest to nawet celowe dzialanie mające na cele podsycenie „wojny” w Polsce. Na pewno nie jest to najlepszy moment na wymianę tablicy. Jednak nie przesadzajmy z tym skandalem. Nie przesadzajmy z kilku względów.
Po pierwsze, tablica została zamontowana przez organizację „Stowarzyszenie Rodzin Katyń 2010” bez porozumienia z władzami rosyjskimi. Tablica była ponadto jedynie w języku polskim. Wyobraźmy sobie co działoby się w Polsce, gdyby organizacja niemiecka bez porozumienia z rządem polskim próbowała erygować na terenie RP jakieś tablice upamiętniające. Niestety wyłączną jursdykcję nad teryrorium Rosji ma jedynie rząd rosyjski i wszystkie takie inicjatywy powinny być z nim konsultowane (choćby bo po, aby uniknąć takich sytuacji).
Po drugie i ważniejsze, łatwo się domyślić, że prawdziwym powodem usunięcia tablicy było słowo „ludobójstwo” w odniesieniu do zamordowania polskich jeńców wojennych. Rosjanie nie chcą zaakceptować takiej kwalifikacji zbrodni katynskiej, obawiając się, że może to rodzić określone skutki prawdy. Niestety – przynajmniej w świetle prawnych definicji – Rosjanie chyba mają rację, tj. w świetle definicji ludobójstwa zawartej w Konwencji Zapobiegania i Karania Zbroni Ludobójstwa z 1948 roku mord w Katyniu ludobójstwem nie był.
Mord w Katyniu nie był ludobójstwem ponieważ Konwencja mówi o zbrodniach na tle narodowym, etniczmym, rasowym i religijnym. W przypadku polskich oficerów natomiast mowyty mordu miały charakter polityczny: ze względu na swoją karierę zawodową i poglądy nie można się było spodziewać z ich strony współpracy ze ZSRR. Sowieccy komuniści postanowili ich wobec tego zamordować: jednak ich celem nie było wyniszczenie w całości czy w części Polaków, lecz klasowych wrogów. Nie jest to pogląd w Polsce zbyt popularny. Jednak krzyki nic nie pomogą. Zamiast się oburzać trzeba dążyć do zmiany treści konwenji: należy wpisać do niej również zdanie o dążeniu do wyniszczenia wrogów politycznych i grup o określonym statusie społecznym.
PS Na starej tablicy widniał zdaje się podpis: "Stowarzyszenie Rodzin Katyń 2010". "Katyń 2010"? Jak Rosjanie mieli nie zdjąć takiej tablicy, przecież sugestia jest bardzo wyraźna.
