Polska rzecznikiem Izraela w UE? Debata w Warszawie.

   W historii Izraela nigdy nie zdarzyło się, aby jedno ugrupowanie polityczne zdobyło większość miejsc w Knesecie. Jak powiedział kiedyś Szewach Weiss  - jedyną większością, która zasiadała w ławach izraelskiego parlamentu w historii była większość posłów mówiących po polsku…

                                       Konferencja - debata

                              Polska rzecznikiem Izraela w UE?

Patronat medialny: Salon24.pl, Rzeczpospolita, Polskie  Radio, Collegium Civitas 

Polska jest dla Izraela krajem wyjątkowym – to nie tylko miejsce gdzie naród żydowski znalazł swój dom na całe stulecia (szesnastowieczny rabin krakowski, Mojżesz ben Israel Isserles podkreślał, że „jeśliby Bóg nie dał Żydom Polski jako schronienia, los Izraela byłby rzeczywiście nie do zniesienia”) – to także kraj którego politykę zagraniczną należy uznać za najbardziej przychylna i przyjazną Izraelowi w UE. Podczas ostatniej wizyty w Izraelu Donald Tusk powiedział wprost – iż Izrael nie znajdzie lepszego rzecznika własnego bezpieczeństwa i ładu politycznego na Bliskim Wschodzie w Europie. Miodowy miesiąc – jak można nazwać obecną fazę stosunków polsko-izraelskich jeszcze dobitniej podkreśliły wizyty Szimona Peresa w Polsce i (nadchodząca) Lecha Kaczyńskiego w Izraelu. Uwadze niestety mediów umknął przy tym symboliczny gest – jakim były słowa Szimona Peresa, który podziękował w Warszawie Polakom za tysiąc lat wspólnego życia dwóch narodów na polskich ziemiach.

Ale to nie Donald Tusk był autorem pomysłu aby Polska stała się swego rodzaju rzecznikiem Izraela w UE. Tezę taką postawili parę lat temu  Tad Taube, założyciel Fundacji Inicjatywy Żydowskiego Dziedzictwa w Polsce i na spotkaniu w ramach Dialogu Polsko - Izraelskiego Sever Plocker – popularny izraelski publicysta. Izraelscy dyplomaci bez ogródek przyznają, iż Polska jest obecnie najbardziej proizraelskim krajem w Europie. Jak donosił dziennik  niedawno dziennik „Haaretz”, na froncie dyplomatycznym stosunki polsko-izraelskie nigdy nie były lepsze.

Wśród osób pochodzenia żydowskiego Polska ma bardzo wielu gorących przyjaciół, widzących otwierające się między naszymi krajami szczególne perspektywy współpracy  – wspomniany wcześniej Tad Taube stwierdził że żaden kraj w UE nie prowadzi tak bardzo proizraelskiej polityki. Ten sam Taube powiedział – a jego bezpośredniość może dla wielu wydać się zaskakująca – że ten europejski przyjaciel – Polska, to kraj „którego tak wielu Żydów lubi nienawidzić” -  a przecież właśnie tutaj antysemickie incydenty mają charakter jedynie marginalny. Polski prezydent – Lech Kaczyński porównał się do Ariela Szarona – będąc jedynym europejskim przywódcą który miał odwagę wygłosić taką deklarację. Budowane właśnie Muzeum Żydów Polskich jest jednym z największych obiektów tego typu w Europie i największą prowadzoną obecnie inwestycją kulturalną w Warszawie. Wymiana gospodarcza w ciągu ostatnich paru lat wzrosła dwukrotnie.

Dla Izraela staliśmy się partnerem jeszcze ważniejszym po przystąpieniu naszego kraju do UE. Bliskowschodnie konflikty, oraz coraz większa imigracja z krajów arabskich do państw Unii wpłynęły w istotny sposób na postrzegania samego Izraela jak i jego działań przeciwko ugrupowaniom terrorystycznym. Raport opublikowanego w marcu 2004 roku przez Europejskie Centrum Monitoringu Rasizmu i Ksenofobii informuje o coraz częstszych przejawach antysemityzmu w krajach UE. Za  ten wzrost odpowiadają, wg autorów Raportu przede wszystkim młodzi biali Europejczycy (głównie skinheadzi) oraz młodzi Arabowie i działacze organizacji popierających walkę Palestyńczyków z Izraelem. W Polsce ugrupowania neonazistowskie, głównie ze względów historycznych znaczenie maja marginalne a mniejszość arabska jest bardzo niewielka. O ile jednak neonaziści są uważani za niebezpiecznych w całej Europie – i jednolita jest polityka wobec tego typu ugrupowań – tak mniejszości arabskie i muzułmańskie stanowią czynnik odmiennego rodzaju.

Są bowiem elementem istotnym z politycznego punktu widzenia – choćby jako potencjalni wyborcy. I w takim znaczeniu stanowią istotną grupę nacisku o która warto powalczyć w każdych – na razie głównie lokalnych – wyborach. Nie inaczej było np. w ostatnio Wielkiej Brytanii – gdzie ugrupowania islamskie udzieliły oficjalnego poparcia Kenowi Livingstonowi – m.in. właśnie za jego stosunek do Izraela i spraw bliskowschodnich. Zresztą polityka państw unijnych uwarunkowana jest - jak choćby francuska – przeszłością kolonialną i specjalnymi stosunkami ze światem arabskim.

Polska – jako kraj którego politycy i dyplomaci są wolni od nacisków tego rodzaju – może swoje stanowisko kształtować swobodniej, co szczególnie ważne może być w dłuższej perspektywie. Izraelscy dyplomaci często nie zdają sobie sprawy z pewnych subtelności  – nawet ugrupowania prawicowe – takie jak LPR, którym przypisywany flirt z antysemityzmem do samego państwa Izrael oraz jego polityki odnoszą się przychylnie. Państwo żydowskie postrzegane jest jako kraj toczący wojnę z islamskim terroryzmem oraz kraj który łączą tradycyjnie bliskie stosunki ze Stanami Zjednoczonymi tradycyjnie postrzegane jako bliski sojusznik Polski.  Całkiem niedawno – zarówno w USA jak i w Polsce pojawiły wręcz opinie o konieczności budowy trójkąta Tel Awiw – Waszyngton – Warszawa. Te same więc czynniki – które w Europie wywołują reakcje sceptyczne – w Polsce prowadzą do wzrostu pozytywnych opinii o Izraelu. Ten potencjał jest na razie niewykorzystany – i – co trzeba przyznać otwarcie nie widać też ze strony izraelskiej na to woli – lub pomysłu. A warto pamiętać że polscy dyplomaci i państwa Europy Wschodniej potrafią być zdeterminowani i skutecznie zabiegać o interesy zagranicznych przyjaciół - czego dowód dali choćby na niedawnym szczycie NATO. Wydaje się wiec że Izraelowi warto o ten sojusz zabiegać. Temu tematowi poświęcona będzie nadchodząca konferencja – czyli odpowiedzi na pytanie czy Polska  może zostać rzecznikiem Izraela w UE – a jeśli tak czego mógłby oczekiwać Izrael od Polski i Polska od Izraela.

                                              Goście:

            Wstęp – Michał Sobelman (rzecznik ambasady Izraela)

                   Konrad Szymański (eurodeputowany PiS);

     Debatę poprowadzi Grzegorz Lindenberg (Fundacja Europa 21)

                                    Dane organizacyjne:

Organizatorzy: Europa 21, Związek Gmin Wyznaniowych Żydowskich, B’nai B’rith, Portal Spraw Zagranicznych.

Termin konferencji: 16 maj 2008, godzina 16.00 .

Miejsce: Collegium Civitas XII piętro, Aula A, Pałac Kultury i Nauki.

Czas trwania: około 4 godzin

Tematyka i przebieg konferencji

Konferencja dotyczyć będzie problematyki stosunków Unia Europejska – Izrael, roli Polski jako państwa – członka Unii Europejskiej  w odniesieniu do sposobów efektywnej, unijno – izraelskiej współpracy a także określenia obszarów i zakresu współdziałania. Przewidywane są 2 panele, z których każdy trwać będzie około 1,5 h. Poniżej przedstawiamy zakres tematyki  każdego z paneli to:

Wstęp - rozpoczęcie - wprowadzenie do stosunków Polska - Izrael oraz stosunków polsko - żydowskich - Michał Sobelman

Panel 1 – Unia Europejska a Izrael i problemy bliskowschodnie

a) UE a Izrael. Problemy w wypracowaniu wspólnej polityki zagranicznej i najważniejsze zagadnienia stosunków Polska -  Izrael. Różnice w ocenie wyboru najlepszego stanowiska w odniesieniu do tej problematyki;
b) Bliskowschodnia polityka UE – konflikt palestyński oraz kryzys libański – także w aspekcie ostatniej próby zamachu w Libanie. Hezbollah jako organizacja która może legalnie wciąż zbierać fundusze na terenie UE;
c) Współpraca gospodarcza, zbrojeniowa, naukowa i  wywiadowcza UE – Izrael;
d) Różnice w spojrzeniu na Izrael wśród państw członkowskich i różnych grup interesu oraz grup ideologicznych – czyli „wrogowie Izraela w UE”;
e) Unia a Iran – konflikt wobec programu atomowego i unijna polityka względem kryzysu irańskiego;

Panel 1 – Polska /członek UE/ a Izrael. Obszary współpracy i mechanizmy usprawnienia jej skuteczności.

a) Czego Izrael może potrzebować od Polski jako sojusznika w UE.
b) Co Polska może zrobić w tej kwestii – czyli sposoby pomocy, z uwzględnieniem sposobów współdziałania na płaszczyźnie czysto  unijnej (europarlament, inne organy UE) oraz na płaszczyźnie państwa członkowskiego (MSZ). Sprawy antyizraelskich konferencji, terroryzmu międzynarodowego, wydatkowania pieniędzy unijnych pochodzących z państw członkowskich,
c) Czy Polska powinna wspierać Izrael i jaki kształt powinna mieć bliskowschodnia polityka naszego kraju oraz stosunki Polska - Izrael.
d) Bieżąca współpraca Polska – Izrael. Kwestie bezpieczeństwa, współpraca wojskowa, gospodarcza i wywiadowcza, wspólna polityka wobec terroryzmu,

Czas trwania: około 4 godzin